[zaloguj się]
[pdf]

1. ROZMIATAĆ (11) vb impf

rozmiatać (9), rozmietać Mącz (2).

o oraz drugie a jasne; -mia-, -mie-.

Fleksja
inf rozmiata
indicativus
praes
sg pl
1 rozmiatåm rozmiatåmy
3 rozmiatå rozmiatają
praet
sg
3 m rozmiatåł
conditionalis
pl
3 m pers by rozmiatali

inf rozmiatać (1). ◊ praes 1 sg rozmiatåm (5). ◊ 3 sg rozmiatå (1). ◊ 1 pl rozmiatåmy (1) ◊ [3 pl rozmiatają.] ◊ praet 3 sg m rozmiatåł (2). ◊ con 3 pl m pers by rozmiatali (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) i XVIII w. s.v. rozmieść.

1. Rozrzucać w różne strony; dissipare Mącz, Calep, Cn; disicere Calep, Cn; disturbare Mącz; dispergere Cn (9): Disturbo, Rozrzucam/ rozmietam/ rozpraſzam. Mącz 469c, 396a; Dissipo – Rozmiatąm, rozrzucąm. Calep 333b, 330b.

rozmiatać co (3): Iako ptáſtwá goſpodárſtwu ſzkodliwego/ dotyla zbywamy płaſzániem/ ſtráſzydłámi/ śidłámi/ y zbierániem z gniazdá/ áż gdy to nie pomoże/ y ſáme gniazdá ich rozmiátamy. PowodPr 27. Cf rozmiatać co od czego; co po kim.

rozmiatać co od czego [= skąd] (1): ále (sſtáną ſię) iáko proch/ ktory wiátr rozmiáta (porwány) od oblicżnośći źiemie. LatHar 738.

rozmiatać co po kim (1): Antyoch/ Epifanes rzecżony od ſzaleńſtwá/ bowiem gdy był pijan/ rozmiátał pieniądze po ludzyech BielKron 128v.

Przen [kogo] (1):

W połączeniu szeregowym (1): Bo Pan Bog ná to poſtánowił kośćielne przełożone [...]: áby wyrywáli/ y pſowáli y zátracáli/ y rozmiátáli złe; á budowáli y ſzczepili dobre. WujNT 642.

a. Rozwijać coś zwiniętego, złożonego [co] (1):
Zwrot: »sieci rozmiatać« (1): Potym chłop śieći rozmiátał/ Głupie nimi ptaki łápał BierEz N.
2. Niszczyć, burzyć; demoliri Vulg, Calep; dissipare Vulg, Cn; dispulverare, disturbare Cn [co] (2): Demolior – Rozwaląm, rozriwąm, rozmiatąm. Calep 304a.

W połączeniu szeregowym (1): Krol [...] iáwnie kápłany y przełożone ich zábijáć/ kośćioły rozmiátáć/ ſkárby wnich pobráć/ y tego Symeona Biſkupá Sompáfeuſa názwánego poimáć y do śiebie przywięść [!] roſkazał. SkarŻyw 304.

[Przysłowie: Kto podkim dołek rye/ ten ſam weń vpaduie. A kto płot rozmiáta/ tego wąż rad viada. HierWielEccle 10/8.]
[Szereg: »rozmiatać, burzyć«: Poſleli ie [król] ná woynę/ ćiągną/ y rozmiátáią gory/ burzą mury/ y wieże [demoliuntur montes et muros et turres]. Leop 1575 3.Esdr 4/4 (Linde).]

Synonimy: 1. rozsiewać, rozsypować, roztrząsać; 2. rozpraszać.

Formacje współrdzenne cf MIOTAĆ.

Cf ROZMIATANIE, ROZMIATANY

KO