[zaloguj się]
[pdf]

OSKOCZYĆ (33) vb pf

Oba o prawdopodobnie jasne (tak w o- oraz skoczyć).

Fleksja
inf oskoczyć
praet
sg pl
1 m -m oskocz(e)ł m pers
3 m oskoczył m pers oskoczyli
n subst oskoczyły

inf oskoczyć (5). ◊ fut 3 sg oskoczy (1). ◊ 3 pl oskoczą (4). ◊ praet [1 sg m -m oskocz(e)ł.] 3 sg m oskoczył (2). ◊ 3 pl m pers oskoczyli (17). subst oskoczyły (1). ◊ part praet act oskoczywszy (3).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przyładów) i XVIII w.

Nagle okrążyć, osaczyć, otoczyć kogoś, coś; circumvenire Modrz [w tym: kogo, co (31)] (33): RejFig Bb2; A gdy ſzli ſpáć/ Sodomſcy ludzye oſkocżyli dom Lotow BielKron 12; gdy przyſzli [Turcy] pod gorę gdzie były woyſká Skánderbegowe oſkocżyli Turki y zbili ie iż ich máło vbiegło BielKron 247; w tey bitwie padł koń z Skánderbegiem/ á w ten cżás go Turcy oſkocżyli/ ále go ſwoi obronili BielKron 256v; Kárdynał [...] zápowiedział mſzey ſłużenie/ tám wnet oſkocżyli Kárdynałá iż muſiał rozgrzeſzyć zapowiedź BielKron 324v, 52v, 214, 256v, 327v, 406 (13); Potym iákoś s przygody onego nieboraká źwirzętá oſkocżyły/ y máło go nie rozdrapáły. RejZwierc 98v; Zámknieſz ſie w domku ſwoim/ áli cie álbo ogień oſkocży/ ábo ſie złodziey do ciebie podkopa. RejZwierc 151v; oni pśi niecháiąc ſiebie oſkocżyli Wilká y kąſáli. BielSpr 39v, 66v [2 r.], 67; PaprPan A3v; ModrzBaz 115; [Bom go [jesiotra] śiećiámi przy brzegu oſkocżeł BielawMyśl F2].
Zwroty: »oskoczyć w koło« [szyk zmienny] (7): Krol Boleſław przypadſzy z ludem oſkocżył ie w koło/ poráźił Zbigniewow lud y ſámego poimał BielKron 351v, 30v, 247, 250; Cżołá wielkie cżynią/ Rogi zákrzywione ſtáwią/ iáko gdy Niewod idzie w Wodźie/ godząc ná to iákoby nieprzyiaćielſkie woyſko oſkocżyli w koło á wegnáli w pośrzodek iáko ryby w máthnię BielSpr 55, 56v, 67v.

»oskoczyć w ciasnym miejscu« (1): tám ośḿ mężów co naprzednieyſzych Turcy oſkocżyli w ćiáſnym mieyſcu/ w pogoni/ y poimáli BielKron 256.

»oskoczyć zewsząd, ze wszech stron« (1:1): Abowiem oſkocżyli mię zewſſąd ſprzećiwnicy moi RejPs 31v; To ieſt fortel nawiętſzy ná Niemca zbroynego/ Oſkocżyć go ze wſzech ſtron/ vcżynić głodnego. BielSjem 33.

Szereg: »oskoczyć i oblec« (1): tám ie [Izraelitów] Egipcżycy w koło oſkocżyli y obiegli BielKron 30v.
W przen (1): Swiadcży pychá y zazdrość nádęte łákomſtwo/ Fáłſz/ zdrádá/ gniew/ ſtrách/ żałość/ y márne pochlebſtwo. [...] A wierz mi gdy nędzną myſl ći wſzyſcy oſkocżą/ Iuż rozum/ boiaźń Bożą/ k zyemi wnet potłocżą. RejWiz 137v.

Synonimy: oblec, obtoczyć, okrężyć, otoczyć.

Formacje współrdzenne cf SKAKAĆ.

Cf OSKOCZONY

IM