[zaloguj się]
[pdf]

OSOCZYĆ (12) vb pf

oſ-, os- (10), oſz-, osz- (2).

Teksty nie oznaczają ó.

Fleksja
inf osoczyć
praet
sg pl
3 m osoczył m pers osoczyli
conditionalis
sg
3 m by osoczył

inf osoczyć (3). ◊ fut 3 sg m osoczy (1). ◊ 3 pl osoczą (1). ◊ praet 3 sg m osoczył (4). ◊ 3 pl m pers osoczyli (1). ◊ con 3 sg m by osoczył (1). ◊ part praet act osoczywszy (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XVII w.

1. Oskarżyć niesłusznie, spotwarzyć; denuntiare, diffamare BartBydg; tradere Vulg [w tym: kogo (9)] (11): Muſzę ią pierwey vprzedzić: áby mię ten nie oſzocżył/ A tákbych włodárſtwo ſtráćił. BierEz A3v; Denuntio, vymyenyacz, osoczicz, crimen alicuius superiori intimare ad poenam imponendam BartBydg 217b, 218; WróbŻołt 37/13; á Biſkup go w tym ieden oſocżył/ ſpráwiał ſie tego Pereni y wywodził ſie ſłuſznie/ iż znienawiśći oſkárżon od Biſkupá/ ktoremu był dochod odiął kośćielny. BielKron 315; Ktorzyby [pochlebcy] ſie Krolowi chcąc czym przypodobać/ Drugiego oſoczywſzy MycPrz I B3; CzechEp 90.

osoczyć u kogo (2): Leop 2.Reg 16 arg; Ieronim Laſki [...] oſocżył krolá Iana v Solimmaná w Konſtántinopolu/ iż on tháiemnie vcżynił potomká po ſobie nád iego wolą BielKron 310v.

osoczyć komu (1): łudźy [!] ony ktorzy mie niewinnie oſocżyli Papieżowi BielKron 195.

[osoczyć czym: Leop 1.Mach 7/25 cf Szereg.]

W charakterystycznych połączeniach: niesłusznie osoczyć, niewinnie.

[Szereg: »osoczyć a obżałować«: Alchimus to obacżywſſy/ że przemagał go Iudás z onemi co przy nim byli [...] wroćił ſie záś do Krolá/ y oſocżył á obżáłował [et accusavit eos] ie wielą hániebnych złośći. Leop 1.Mach 7/25 (Linde).]
W przen (1): oſocżą ie z drugiey ſtrony niepráwości ich. Leop Sap 4/20.
2. Ujawnić (1): Choć káżdy iáſnie widźi iáko ſie ſwiát tocży/ Gdyż ná nim nic táynego ſam wſzytko oſocży. A przedſię chociay prawdá dolęże pocżćiwa/ Wżdy káżdy iáko może ſwe ſpráwy pokrywa. RejWiz 2.

Synonimy: 1. obwinić, obżałować, oskarżyć, osławić.

Formacje współrdzenne cf SOCZYĆ.

Cf OSOCZENIE, OSOCZONY

AK