[zaloguj się]
[pdf]

OSPALSTWO (7) sb n

Pierwsze o oraz a jasne; drugie o prawdopodobnie jasne (tak w -o).

Fleksja
sg
N ospalstwo
G ospalstwa
D ospalstwu
A ospalstwo
I ospalstw(e)m
L ospalstwie

sg N ospalstwo (2). ◊ G ospalstwa (1). ◊ D ospalstwu (1). ◊ A ospalstwo (1). ◊ I ospalstw(e)m (1). ◊ L ospalstwie (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVII (z Cn) – XVIII w.

Skłonność do zbyt długiego spania; lenistwo, niedbalstwo; desidia, ignavia, inertia laboris, marcor, pigritia, nimia ad somnum propensio, socordia, tarditas, torpor mentis a. corporis Cn (7): [mamka] áby wnet obacżáłá/ ku cżemuby ſie przyrodzenie dzieciątká onego ſciągáło/ ieſli ku gniewu/ ieſli ku oſpálſtwu RejZwierc 6v; Bo kto tu gnuśnie á w oſpálſtwie żywie/ Zywie/ iák niemé źwierzętá właśćiwie. ZawJeft 24.

ospalstwo czyje (2): Pan ná cię woła [...]/ ábyś ſie obudził/ áby y ten oſtátek owiecżek Páńſkich márnie nie obumárł/ przetho oſpálſtwo á niedbálſtwo á złą ſpráwę twoię. RejAp 35v, 45v.

W połączeniach szeregowych (2): RejAp 35v; Więcz obżárſtwo / opilſtwo/ wzgárdzenie/ gniew/ zwádá/ niecżyſtotá/ thępość/ leniſtwo/ oſpálſtwo/ ſwawola/ wſzetecżność/ y wiele inych tych ſzkodliwych przypadkow co tey pániey fortunie przyſługuią RejZwierc 122.

Szeregi: [»ospalstwo i gnuśność«: Szkodzi też to beſpiecżęńſtwu Rzecżypoſpolitey/ gdy niedbálſthwo y gnuſność okázuie ſie w przełożonych/ ktorzy gdzieby inſzym mieli być pobudką do podeymowánia prac y niewcżáſow dla Rzecżypoſpolitey/ ſámi oſpálſtwem ſwym y gnuſnoſcią niepomáłu ſzkodzą Phil Sv.]

»lenistwo, ospalstwo« (1): Tám leniſtwo/ oſpálſthwo/ á tu záſię cżuyność á pilne rozważanie cżáſow RejZwierc 122. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»niedbalstwo a ospalstwo« (1): á iáko ieſt żáłośćiw nád tym niedbálſtwem á nád tym oſpálſtwem twoim. RejAp 45v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»prożnowanie a ospalstwo« (1): gdy chłop chodzi z nádętemi ocżymá/ z opuchłemi goleniámi od wielkiego prożnowánia á oſpálſtwá/ máiąc kreẃ ſkáżoną. RejZwierc 157v.

Synonimy: gnustwo, gnuśnia, gnuśność, lenistwo, nieczułość, niedbalstwo, niedbałość, nierobotność, ociężałość, prożnowanie, teskność, zgniłość.

Cf OSPAŁOŚĆ, OSPANIE

AK