« Poprzednie hasło: [OŻUWAĆ] | Następne hasło: (OŻWAĆ) » |
OŻUWCA (2) sb m
o oraz a jasne; w ożowca drugie o pochylone.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | ożuwca | ożuwcowie |
G | ożuwce | |
A | ożuwce | |
I | ożuwcami |
sg [N ożuwca.] ◊ G ożuwce (1). ◊ pl [N ożuwcowie. ◊ A ożuwce.] ◊ I ożuwcami (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.
Znaczenia
Oszczerca, obmówca, potwarca (2): (nagł) Do Ozuwce. (–) IZ ią ledá co piſzę/ cóż to tobie wádźi? PudłFr [2]; [Tedy błądzący wrozumie vmieiętnemi będą/ á ożuwcowie náucżą ſię zakonu [et qui murmurabant discent legem; á ſzeptuchowie náucżą ſie zakonu. Leop; á ſzemrácze nauczą ſie zakonu. WujBib] BibRadz Is 29/24 (Linde); Oto ludźie oſpáli/ ták mężnégo: leniwi/ ták ſerdecznégo: ożowce/ ták ſłáwnego: źli/ ták dobrégo/ nigdy godni nie byli zemśćićielá krześćiáńſkiégo. MalaspJan Cv (Linde); ożuwcá/ Calumniator, cavillator. Volck Qqq.]
ożuwca czego (1): bo ſie też wierny nie ma w cżym kocháć: gdyż mu przyſtoynieyſza rzecż ieſt ćierpieć/ niż ſie vſtáwicżnie z ożuwcámi prawdy zbáwienney nieprzyſtoynie cetáć CzechRozm Av.
[Szereg: »ożuwca a pochlebca«: Diogenes ożuwce á pochlebcę rozumiał zá iádowity zwierz: iedno w tym ich zá rozne miał: że ożuwcá ſławi [lege: ſtawi] ſię ſrogo w breẃ: á pochlebcá łágodnie iád ſwoy w cżłowieká wpuſzcża/ nie inácżey iáko gádźiny Aſpides. PlutBBud D4.]
Synonimy: kalumnijator, obmowca, osocznik, oszczerca, potwarca, szacunkarz, szemracz, szeptuch, uwłocznik, uwłoczyciel, żwacz.
EW