[zaloguj się]
[pdf]

POCHODZENIE (54) sb n

Oba o oraz pierwsze e jasne; końcowe e z tekstów nie oznaczających é oraz -é.

Fleksja
sg
N pochodzeni(e)
G pochodzeniå
A pochodzeni(e)
I pochodzenim
L pochodzeniu

sg N pochodzeni(e) (8). ◊ G pochodzeniå (12); -å (10), -a (2); -å:-a SkarJedn (7:2). ◊ A pochodzeni(e) (12). ◊ I pochodzenim (1). ◊ L pochodzeniu (21).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI(XVIII) – XVII w s.v. pochodzić.

1. Bycie z czegoś, od kogoś, skądś; origo Bart Bydg; derivatio, ortus Cn (51):
a. Początek, powstanie, wywodzenie się (47): Origo, pochodzenye Bart Bydg 103b.
α. O pochodzeniu Ducha Św. (46): poniewaſz wſzytko co Duch S. ma/ od ſyná ma/ tákże iáko y od oycá/ iáko od iednego pocżątku/ toć y pochodzenie bez wątpienia. SkarJedn 279, 286; LatHar 380; Ty perſony [Syn, Ojciec, Duch Św.] rożnośći inſzey miedzy ſobą nie máią/ iedno z ſtrony pochodzenia. SkarKaz 276a.

pochodzenie od kogo (27): W boſtwie licżby nie máſz dwoiákiey/ áni troiákiey. bo ſię boſtwo nie dźieli: ále tylo w ſámych perſonách z ſtrony pochodzenia iedney od drugiey/ tám liczbá ieſt trzech/ Oycá/ Syná y Duchá ś. SkarKaz 276b. Cf Wyrażenie.

Wyrażenie: »pochodzenie Ducha Św.« [w tym: od kogo (26), od czego (4)] [szyk 34:6] (40): GrzegRóżn [L2]; iż ſpolne ieſt oycu z ſynem Duchá S. iáko od iednego pocżątku pochodzenie. SkarJedn 176; Iáko o pochodzeniu Duchá S. y od ſyná Grekom ſię doſyć ſtáło/ y doſtátecżnie wywiodło iż to wierna Ewángeliey S. y Kátolicka prawdá SkarJedn 275, A*, 233, 252, 263, 264 [2 r.] (29); Wſzytko co Oćiec ma/ Syn teſz ma: o krom Oycowſtwá. A iſz pochodzenie Duchá S. nie ieſt oycowſtwo: pewnie Syn ie ma tákże/ iáko Oćiec. SkarŻyw 91, 91 [2 r.], 278 [2 r.], 337 [2 r.], 393 [2 r]; ReszPrz 87.
Szereg: »pochodzenie i tchnienie« (1): iáśnie dáie znáć iż tákże [Syn] ma pochodzenie Duchá S. iáko y oćiec/ poniewaſz pochodzenie y thnienie rodzenie nie ieſt. SkarJedn 280.
b. Posiadanie kogoś za przodka [od kogo] (3):
Szereg: »pochodzenie i rodzaj« [szyk 1:1] (2): Doſyć było ſynom Aaronowym/ ná dowod poſelſtwá ſwego od Bogá y kápłáńſtwá ſwoiego/ vkázáć rodzay y pochodzenie od Aaroná oycá ſwego SkarKaz 241a, 417b.
α. Wywodzenie swojej doktryny od prawdziwych założycieli (1): [mistrzowie nowi] Pochodzenia ſwego od tych co cudá czynili nie vkázuią. SkarKaz 418a marg.
c. Wydobywanie się (1): Emanatio, processio, pochodzenye, fluxus, viplynyenye BartBydg 47b.
2. Posuwanie się, przemieszczanie się; processio BartBydg; processus Mącz (3): BartBydg 123b; Bowiem ciepło zawſze ciągnie wzgorę [...], á vkazuie wſwim wzgorę pochodzeniu figurę klinowatą albo kręglową. GlabGad H7; Processus, [...] Poſtępowánie, Pochodzenie/ Wſpomagánie. Mącz 44d.
[Przen: Postępowanie, działanie: Zakon boży w ſercu iego/ á pochodzenie iego nie będzie podſzcżepiono [non supplantabuntur gressus eius]. WróbŻołt 36/31.]

Synonimy: 1. początek; b. narod, rod; c. wypłynienie; 2. iście, postępowanie, ście.

Cf POCHOD, POCHODZIĆ

EW, AL