« Poprzednie hasło: POGŁADA | Następne hasło: POGŁADZENIE » |
POGŁADZAĆ (3) vb impf
o jasne; -gła- Mącz (2), -głå- (1) KochJez.
Fleksja
indicativus | |||
---|---|---|---|
praes | |||
sg | pl | ||
1 | pogładzåm | ||
2 | pogłådzåsz | ||
3 | pogładzają |
praes 1 sg pogładzåm (1). ◊ [2 sg pogłådzåsz.] ◊ 3 pl pogładzają (1). ◊ part praes act pogłådzając (1).
Sł stp, Cn brak, Linde także XVII w. (z Cn) błędnie zam. pogładzić.
Znaczenia
1. Usuwać nierówności, chropowatości (1): Complano, Pogłádzam/ Porownawam. Mącz 303b.
pogładzać co czym (1): Ramenta arborum. Troćiny/ proch któri páda pod piłę gdy drzewo trą/ álbo też drzazgi które heblem bywáyą zrzezowáne/ gdy drzewo heblem pogłádzáyą. Mącz 345c.
[Przen: Czynić przyjemnym, delikatnym [co]:
Szereg: »pogładzać i stroić«: Gdy maſz w páłac krolewſki wniść: ſzáty popráwiaſz/ oczy y chod twoy/ y wſzytko pogładzaſz/ y ſtroiſz. SkarKaz 345a (Linde).]
2. Dotykać lekko, ocierać o coś, muskać [czym po czym] (1): ten [miody orzeł] ſwéy broni Ieſzcze niepráwie świadom/ bez obrázy góni/ Skrzydłámi pogładzáiąc po grzbiećie pirzchliwym KochJez A2.
Synonimy: 1. piłować, polerować, porownawać, rownać; 2. muskać.
Formacje współrdzenne cf GŁADZIĆ.
MP