[zaloguj się]
[pdf]

POKAZANY (93) part praet pass pf

pokazany (61), pokazan (32).

o jasne; -kå- (78), -ka- (12); -ka- ReszPrz, SzarzRyt; -kå-: -ka- CzechRozm (8:6), CzechEp (28:3), ReszList (1:1). ◊ W formie złożonej -an- (57), -ån- (1); -an-: -ån- CzechEp (16:1). ◊ W formie niezłożonej -ån; -ån- (23), -an- (6); -ån- : -an- CzechRozm (7:1), SkarJedn (1:1), CzechEp (9:4).

Fleksja
sg
mNpokåzany, pokåzån fNpokåzanå, pokåzana nNpokåzåno, pokåzané
G Gpokåzan(e)j Gpokåzan(e)go
D Dpokåzan(e)j D
Apokåzany Apokåzaną Apokåzan(e)
Ipokåzanym I Ipokåzanym
Lpokåzanym Lpokåzan(e)j L
pl
N m pers pokåzani
subst pokåzan(e)
G pokåzanych
D pokazanym
A subst pokåzan(e)

sg m N pokåzany (6), pokåzån (2); ~ (attrib) -any (1); ~ (praed) -any (2) CzechEp, LatHar, -ån (2) KromRozm II, SarnStat. ◊ A pokåzany (1). ◊ I pokåzanym (2). ◊ L pokåzanym (1). ◊ f N pokåzanå (7), pokåzana (3); ~ (attrib) -å (1); ~ (praed) -å (6), -a (3); -å WujNT, WysKaz, SarnStat; -å : -a CzechRozm (2:1), CzechEp (1:2). ◊ G pokåzan(e)j (3). ◊ D pokåzan(e)j (1). ◊ A pokåzaną (2). ◊ L pokåzan(e)j (1). ◊ n N pokåzåno (27), pokåzané (15); -é (2), -(e) (13); ~ (attrib) -é (5); ~ (praed) -o (27) [zawsze z podmiotem zaimkowym lub bezpodmiotowo], -é (10) [w tym: z podmiotem rzeczownikowym (9), zaimkowym (1)]; -o GórnDworz, WujJudConf, RejPosWstaw, BudBib, CzechRozm (7), SkarJedn (2), Calep; -é GrzegRóżn, WujNT; -o : -é CzechEp (11:6), SarnStat (2:2). ◊ G pokåzan(e)go (2). ◊ A pokåzan(e) (4). ◊ I pokåzanym (1). ◊ pl N m pers pokåzani (3). subst pokåzan(e) (8). ◊ G pokåzanych (1). ◊ D pokazanym (2). ◊ A subst pokåzan(e) (1).

Składnia dopełnienia sprawcy: pokazan(y) od kogo (5), przez kogo (3); od kogo GrzegRóżn, WierKróc, ReszList, LatHar; przez kogo CzechRozm; od kogo : przez kogo SarnStat (1:2).

Sł stp s.v. pokazać, Cn, Linde brak.

I. Imiesłów od „pokazać” (88):
1. Który uczyniono widocznym (10): Demonstratus locus. Pokazáne mieyſce. Mącz 231d, 231c.

pokazan(y) komu (2): KromRozm II 13v; ćiż też ſtáráią ſię áby im Reliquije [...] w tych kośćiołách pokazáne były. ReszList 169.

Wyrażenie: »na świat pokazany« (1): Depromptus - Wyęty, na ſwiat pokazany. Calep 309a.
a. Dany do wglądu, przedłożony (2): gdy ná ninieyſzym Séymie był pokazan [cum ... produceretur JanStat 17] Przywiléy/ wiele Vſtaw Nam y Rzeczypoſpolitéy náſzéy bárzo pożytecznych w ſobie máiący [...] chcąc ji potwiérdźić ſkazáliſmy: áby [...] SarnStat 908.

pokazan komu (1): ták Artykułóm w Conſtituciiéy łońſkiéy opiſánym/ iáko y innému wſzytkiému/ cokolwiek nam Státutów koronnych/ y Przywileiów poſpolitych pokazano będźie/ vczynić ſie obowięzuiemy. SarnStat 93.

b. Wskazany, wyznaczony (3): Kommá/ ábo pułkołká ná wierzchu przy końcu ſłowá wyráżone/ znáczy koniec rożnego czytánia/ ktore ná kráiu ieſt pokazáne. WujNT przedm 28; máią Kommiſsarze piérwéy przypátrzyć ſie znákóm z obu ſtrón/ przez ſtárce pokazánym SarnStat 470 [idem] 846.
2. Przedstawiony tak, aby można było powziąć określone przekonanie (62):
a. Podany do wiadomości (51):
α. W sposób bezpośredni: za pomocą tekstu (48): gdyż to co mowiſz bárzo łácno może być pokazano. CzechRozm 164v, 113v, 129; CzechEp 163, 370; ták iż ſię wolą wſzelákim plugáſtwem/ [...] vpſtrzyć/ y w tey bárwie rzkomo przez miłoſierdźie Bo że/ [...] do niebá ſię wedrzeć/ niż trybem od Páná Chryſtuſá pokázánym ReszList 153; Demonstrativus – Cokolwiek moze bicz pokazano. Calep 304b.

pokazan(y) wedle czego (2): iż to wedle piſmá ś. nie może być pokazáno/ [...] áby kiedy miał co Bog przed wſzytkimi wieki mowić CzechEp 255. Cf »porządnie pokazany«.

pokazan(y) z czego (5): CzechRozm 143; może toż być pokazano/ z Wielkopiątkowſkiey Mſzey/ że ſię zá heretyki ſtárzy modlili CzechEp 44. Cf »pokazany z dowodow«, »na oko pokazany«, »prawdziwie pokazany«.

pokazan(y) komu (4): CzechRozm 69v; SkarJedn 277; iáko obiecáł w Przedmowie przyiąć/ gdyby mu było co lepſzego pokazano/ żeby z pocáłowánim y z chwałą Bożą przyiął CzechEp 264; SarnStat 1050.

pokazany kim (2): GrzegRożn M4; iż ſámego tylko ze wſzech potomkow Dawidowych/ ktorzyby iedno z piſmá s. mogli być pokazáni potomkámi iego/ vprzedźiło/ [...] co przy inſzych krolách opowiedano CzechRozm 143.

pokazan(y) czym [= przez co] (6): Bo áni to ſłowem Bożym/ áni Loiką/ może być pokazano y obroniono: żeby ten godźien był ſtrofowánia CzechEp 140, 163. Cf »pokazany dowodami«, »świadectwy pokazany«.

pokazan w kim [= w autorze], w czym [= w tekście] (4): gdy im [Grekom] to w ich ſtárych Doktorách pokażáno [!] ieſt/ iż ták vcżyli/ ták wierzyli: przeſtáć ná tym y to wyznáć muſieli SkarJedn 277; Kośćioł Chriſtuſow prawdziwy w Dzieiách pokazány WujNT Zzzzz3. Cf »wyraźnie pokazan«, »znacznie pokazan«.

pokazan gdzie (1); gdy ſię prze inne przycżyny doſyć nie ſłuſzne/ iáko wyżſzey pokazano ieſt/ Grekowie oddzielili: tą [przyczyną] ſię [...] záſłonić [...] chćieli. SkarJedn 277.

Ze zdaniem dopełnieniowym [zawsze z zapowiednikiem: to; iż, że (8), żeby, aby ‘że’ (3), zaimek pytajny (1)] (12): RejPosWstaw [413]v; gdyby to oddzielnie pokázano było/ co przez to ſłowo zakon rozumieią CzechRozm 83v, 164v; SkarJedn 277; iż to przećiw ták iáſnym ſłowam pokazano być nie może/ żeby rodzićy [!] oni náſzy chćieli zgwałćić drzewo ono żywotá CzechEp 207, 26, 44, 140, 163, 255, 268, 279.

Wyrażenia: »pokazan(y) dowodami (a. wywody), z dowodow, dowodnie« [szyk 2:2] (2:1:1): Co może być pokazano z tychże to godźinnych lekciy/ y z inſzych dowodow. WujJudConf 186v; CzechRozm 129; WujNT 509; WysKaz 14.

»gruntownie pokazany« (2): WysKaz 14; wnet przy naukách ſzkolnych/ prawdźie kátolickiey gruntownie pokazáney mieyſce dáli PowodPr 46.

»jaśnie pokazan(y)« (2): Y iáſnie to pokazano być może/ że ći ktorzy tego zániedbawáli/ iáko ſrodze od Páná Bogá karáni bywáli. RejPosWstaw [413]v; CzechEp 359.

»[z czego] na oko pokazany« (1): tám [w kazaniu] ták dowodnie y gruntownie/ ták z piſmá iáko ze wfzelákiey ſtárowiecżnośći/ tá prawdá ieſt ná oko pokazána WysKaz 14.

»[wedle czego] porządnie pokazany« (1): Abowiem [...] wyſtępek moy (ieſliby ktory wedle ſłowá Bożego porządnie y prawdźiwie mogł być pokazány.) nie może być ták wielki CzechEp 88.

»prawda pokazana (jest)« [w tym: jaką (1)] (2): á prawdá fundámentálná zbáwienna áby odkrytą pokazáná byłá. CzechEp 273; PowodPr 46.

»prawdziwie pokazany« [w tym: z czego (1)] (2): Bo gdyby to mogło być prawdźiwie z ſłowá Bożego pokazáne/ iż tám [...] mowił bog przez ſyná iáko [...]: Tedyby iuż Apoſtoł kłámáć muśiał CzechEp 268, 88.

»świadectwy pokazany« (2): choćiażby tá rzecż pewnymi świádectwy pokazána byłá. CzechRozm 233; CzechEp 359.

»[w czym] wyraźnie pokazan« (1): iż nic nie przyimowáć/ coby w nim [słowie bożym] wyráźnie pokazáno nie było CzechEp 343.

»[w czym] znacznie pokazań« (1): naprzod przyſtąpię do przyſtoſowánia iednego z drugim [tj. Antiocha z Antychrystem]/ w cżym może być znácżnie pokazano CzechEp 367.

Szereg: »obwołany i pokazany« (1): áni może być żadnym obycżáiem iednym Bogiem na wyżſzym/ od Prorokow/ od Kryſtuſá/ y Apoſtołow/ obwołánym y pokazánym. GrzegRóżn M4.
W przen (1):
Fraza: »pokazana jest droga« (1): Oprocż ktorego [Chrystusa] nie ieſt dáne żadne imię ludźiom od Bogá ku zbáwieniu: áni pokazáná ieſt inſza procż niego drogá do Bogá Oyca. CzechEp 289.
αα. Wymieniony, wyliczony (8): CzechEp 27 marg, 218; iż tákié drugié króleſtwo niemoże bydź pokazáné [ut dań non possit regnum JanStat 1095] [...] któréby miáło tákową wielkość żebraków SarnStat 517 [idem] 517.

pokazany w czym (1): iż ieſliby nowy Teſtáment dla tákich niezgod/ ktore ſie zda w ſobie mieć/ miał być odrzucony/ tedyby ſie y ſtáry odrzućić muśiał: gdyby też tákże w nim mogły być pokazáne. CzechRozm 148.

Wyrażenia: »na krotce pokazany« (1): ále iż ieſzcże ieſt wiele zawad ſzkodliwych/ ktore ſą ná przekáźie: przetoż ieſzcże niektore z nich muſzą być nákrotce pokazáne CzechEp 202.

»[komu] porządnie pokazany« (1): gdźieby to było/ iż by mi iedno tylko świádectwo piſmá ś. w ſwym właſnym znácżeniu/ porządnie y prawdźiwie pokazane było CzechEp 139.

»prawdziwie pokazany« (1): CzechEp 139 cf »porządnie pokazany«.

»szeroko pokazany« (1): dáley ſie nie bawiąc de periculis internis/ ktoreby ſzerzy pokazáne być mogły MycPrz II B2v.

ββ. Opublikowany, ogłoszony drukiem (1):
Wyrażenie: »światłu pokazany« (1): żem ſie o to nie ſtárał/ áby prace y piſmá iego [Mikołaja Sępa Szarzyńskiego] do kupy były zá moim ſtárániem zebráne y światłu pokázáne. SzarzRytJSzarz nlb 2.
β. W sposób pośredni: za pomocą działania (3): Iáko też nie może być pokazáne prawdźiwſze cżłowiecżeńſtwo Kryſtuſowe/ iedno gdy on z prawdźiwego cżłowieká cżłowiekiem ſię prawdźiwym vrodźił GrzegRóżn C3.

pokazany czym [= przez co] kim (1): ktory [Panie Jezu Chryste] [...] tymi wſzytkimi obrzędámi/ Meſſyaſzem práwym/ [...] krolem prawdźiwym/ y dobrowolnie ná śmierć idącym cżłowiekiem ieſteś pokazány LatHar 355.

Wyrażenie: »jawnie pokazan [jako ‘że’]« (1): Bo ieſt iáwnie pokazano [manifestabat [sc. Salomon]] iáko on [Salomon] był ozdobion mądrośćią BudBib 2.Mach 2/9.
b. Udowodniony (1):
Wyrażenie: »[komu] dostatecznie pokazan [że]« (1): A gdy nam to od niego doſtátecznie pokazano będźie/ że nullo iure ſą mu dobrá iego wźięté: wróćić mu ie powinni będźiemy. SarnStat 96.
c. Którym ktoś się wykazał, zaprezentowany (10): CzechEp 219; ktorym nie ieſt táyne męſtwo/ wielebnych cżterdźieſtu Mecżennikow [!]/ przy wyznániu wiáry ich pokazáne LatHar 441.

pokazany w kim (4): CzechRozm 94; co ieſt miłość Boża w Iezuśie Chriſtuśie pokazána CzechEp 32, 36. Cf »znacznie pokazany«.

pokazany w czym [= przez co] (3): CzechEp 215, 297; do obchodzenia pokazáney w cudownym Zmartwychwſtániu/ Wielkonocney mocy y chwały twoiey/ [...] LatHar 351.

Wyrażenia: »pokazany skutecznie« (1): we wſzytkim tym Pſálmie nie mowi o Chriſtuśie [...]/ ale o Bogu oycu ſámym. A to wyſtáwuiąc przed ocży/ zacność wielmożną iego y chwałę/ pokazáną ſkutecżnie w źiemi oney Iudſkiey CzechEp 170.

»[w kim] znacznie pokazany« (1): Oprocż ktorego záś/ z tym boſtwem iego/ w nim znácżnie pokázánym/ [...] my żadnego inſzego ſyná Bożego [...] nie znamy CzechEp 218.

3. Uczyniony, dokonany (16):
Wyrażenie: »znak(i), cuda (były) pokazane(-y)« (2:1): Iákie od Bogá znáki wieżdzby rozmáite Były we wſzech kráinách pokazáne tzęſte WierKróc A2v; CzechRozm 135; Wabią rozlicżne cudá [...] zaſługámi iey [świętej Panny] od Páná Bogá pokazáne. LatHar 478.
a. Zrealizowany (1):
Wyrażenie: »pokazany w skutku« (1): Lecż ieſli to rozumieć będzie iáko inſze Antychristowskie táiemnice, wedle zmysłu duchownego y wedle właſnośći rzecży iuż pokazáney w skutku, to iest, iż Antychrist żydowskich baiek y vstaw miał ſię trzymáć, [...] tedy [...] CzechEp 410.
b. Wyświadczony, wyrządzony [w tym: komu (11)] (12):

pokazany w czym [= przez co] (I): CzechRozm 195v cf Szereg.

Fraza: »wdzięczność pokazana być ma« (1): TAkowé bydź znáyduiemy zaſługi Iáſnie Wielmożnégo Ianá Zamoyſkiégo/ [...] że ſłuſznie wielka [...] wdźięczność y nagrodá iemu zá nie pokazána bydź ma. SarnStat 1051.
Wyrażenia: »dobrodziejstwo pokazane« (3): LatHar 322, 630; Toć ieſt nawyżſze Bozkie dobrodzieyſtwo ludziom pokazáne. WujNT 307.

»litość pokazana« (1): Bo w niey [piosnce] [...] Pánná przenadoſtoynieyſza wyſławia w Pánu Bogu: Wielmożność/ doſtátek/ Miłośierdźie oney ſámey pokazáne/ Swiątobliwość/ Litość drugim pokazáną LatHar 66.

»łaska pokazana« (3): kthoremu [słudze, tj. wielbicielowi panny] ieſliby było co tákowey łáſki pokazano/ [...] nie był by ſnadź był/ grzech ták wielki. GórnDworz Dd3; CzechRozm 208v; A nam záś zá niewiárę y zá pogárdzenie łáſki nam pokazáney/ [...] ſtráſzliwe iákieś ocżekawánie ſądu [...] ieſt náznácżone. CzechEp 368.

»miłosierdzie pokazane« (3): A miłośierdźie iego od pokolenia do pokolenia (tym pokazane) ktorzy ſię go boią. LatHar 65, 66, 132.

Szereg: »pokazany i wyrządzony« (1): A náwięcey mu w tym iáwnie pokazána y wyrządzoná byłá [cześć] gdy ná oſlęćiu y oſlicy do Ieruzalem wiecháł [!]. CzechRozm 195v.
II. Imiesłów od „pokazać się”; który się pokazał (5):
1. Objawiający się, zwłaszcza w sposób nadprzyrodzony (3): IAko trzey pokazáni ſą przy krzćie Kryſtuſowym/ Bog Oćiec z niebá w głoſie/ Syn Boży Kryſtus Iezus w ciele Duch ŚSwięty w oſobie Gołębice. GrzegRóżn A4, C2; Inumbratus Apparens, non verus – Iakobi czien pokazani. Calep 560a.
2. Dziejący się, odbywający się (2): Przydáne ieſt krotkie opiſánie nabożeńſtwá RZYmſkiego/ [...] w przeſzły Iubileuſz/ ábo Miłośćiwe láto pokázánego. ReszPrz kt.

pokazany nad kim (1): Y tám dáley opiſuie żáłoſne ſpuſtoſzenie/ y niewolſtwo pogáńſkie nád onym ludem pokazáne. PowodPr 12.

Synonimy: I.1.a., 2.a. dany, podany; 2.a.α.αα. wyliczony, wymieniony; 3. dokonany, uczyniony, wypełniony.

Cf POKAZAĆ, POKAZAĆ SIĘ

KW, MZ