« Poprzednie hasło: POKONANIE | Następne hasło: POKONEWAĆ » |
POKONANY (49) part praet pass pf
Pierwsze o jasne; -ko- (31), -kó- (1) SarnStat (31:1); w formach złożonych a jasne, w formie niezłożonej pochylone.
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | pokonån, pokonany | f | N | pokonanå | n | N | pokonan(e) |
G | pokonanégo | G | G | |||||
D | pokonanému | D | D | |||||
A | pokonanégo | A | A | |||||
I | pokonanym | I | I |
pl | ||
---|---|---|
N | m pers | pokonani |
subst | pokonan(e) |
sg m N pokonån (18), pokonany (15); ~ (attrib) -any (8), -ån (1); ~ (praed) -ån (17), -any (7); -ån BielKron (2), ModrzBaz; -ån : -any GroicPorz (2:2), SarnStat (12:5). ◊ G pokonanégo (2). ◊ D pokonanému (1). ◊ A pokonanégo (1). ◊ I pokonanym (1). ◊ f N pokonanå (3). ◊ n N pokonan(e) (1). ◊ pl N m pers pokonani (6). subst pokonan(e) (1).
Składnia dopełnienia sprawcy: pokonan(y) przez kogo (6), kim (3), od kogo (2); przez kogo : kim : od kogo GroicPorz (1:1), SarnStat (5:2:2).
Sł stp s.v. pokonać, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. pokonać.
- 1. Zwyciężony
(2)
- Przen (1)
- a. W polemice (1)
- 2. Któremu udowodniono sądownie winę
(47)
- a. W funkcji rzeczownika (1)
pokonany o co (2): Bezecni ſą/ którzy o poimánié bywáią pokonáni. SarnStat 150, 1171.
pokonany przez co (1): Abowiem ktho ſye przy iż nie ieſt piſmo iego, táki ma przyſyądz ſámotrzeć/ iż ono piſmo nie ieſt iego [...]. Wſzákże wedle Práwá Duchownego y Ceſárſkiego/ táki bywa pokonány przes świádki y przes przyrownánie Liter. GroicPorz y3v.
pokonan(y) czym (15): tákowy ieſli będźie pozwan do ſądu zamkowégo/ nieináczéy ma bydź pokonan [convinci debeat JanStat 589]/ iedno miánowániém ośmnaśćie świátków SarnStat 506, 932. Cf Wyrażenia.
pokonany w czym (1): á ktoby ináczéy vcżynił/ pokónány w ſzkodźie y ſądowi/ y którému ſzkody vczynił z winą iednéy grzywny/ będźie winien ſzkody zápłáćić SarnStat 674.
»wedle prawa, prawem, w prawie pokonan(y)« = convictus Modrz; iuste convictus, victus JanStat [szyk 9:2] (5:5:1): LibLeg 11/152v; BielKron 108v; Kto cżyiemu domowi ogniem odpowieda/ ſkoro będźie poiman á práwem pokonan/ wnet bywa ná gárdle karan ModrzBaz 81; A Gdyby Woźny ná vrzędźie ſwym [...] był vbit od którégo ſzláchćicá/ tákowy biiący ma bydź od Woźnégo wedle práwá pokonan SarnStat 1162; tákowy pokonan wedle práwá poſpolitégo/ ſowitą zapłátę ran ſzlácheckich/ ſtronie obráżonéy zápłácić będźie powinien. SarnStat 1170, 499, 632, 907, 1162, 1171, 1174.
»świadectwem pokonan(y)« = testimonio convictus JanStat [szyk 4:1] (5): A ieſli będźie pokonány przes powodną ſtronę Swiádectwem ſyedmi Mężow/ álbo ſye ſam przed Sądem zezna/ zárázem ná gárdle bywa karan co záſłużył. GroicPorz m4, xv, x2v; ieſliby téż Burgrábiá/ Podſtárośći [...] ſłuſznym świádectwem był pokonan: tákowégo Pan [...] ná gárdło y dóbr iego wźięćié nam wydáć będźie powinien. SarnStat 1237, 490.
»świadkami, przez świadki, z świadkami pokonan(y)« [szyk 3:2] (2:2:1): ieſliby co przećiw rzeczy poſpolitey ktora [niewiasta] broiłá tedy świádkami może być pokonána. GroicPorz xv, y3v; SarnStat 408, 1161, 1237.
Synonimy: 1. pobity, pogromiony, porażony, zwyciężony; 2. skazany.
Cf POKONAĆ
LWil