[zaloguj się]
[pdf]

PONAWIAĆ (11) vb impf

o jasne, pierwsze a pochylone (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
indicativus
praes
pl
1 ponåwiåmy
3 ponåwiają
praet
sg
3 m ponåwiåł

praes 1 pl ponåwiåmy (3). ◊ 3 pl ponåwiają (1). ◊ praet 3 sg m ponåwiåł (1). ◊ part praes act ponåwiając (6).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde bez cytatu.

1. Przywracać, potwierdzać lub przedłużać ważność aktu prawnego; innovare, renovare, revocare JanStat (9):

ponawiać czego (2): NIe doyźrzeniém Piſárſkim wiele ſie omieſzkánia dźieie/ á ták ponawiáiąc ſtárych ſtátutow vſtáwiamy: áby ſámi Piſárze v ſądów śiádáli SarnStat 563, 608.

ponawiać co (6): ponawiáiąc ſtáre Státutá vſtáwiamy/ áby káżdy ktory iaz ná ſwym imieniu ma zrzućił gi do Swiątek przyſzłych UstPraw K3; CHcąc vſtrzédz/ áby ſzláchtá vćiążoná nie byłá/ ponawiamy Státut: áby vrząd Grodzki nic nie brał od w więzowánia. SarnStat 326, 207, 300, 952. Cf ponawiać co czym.

ponawiać co czym (1): SarnStat 942 cf Szereg.

W połączeniu szeregowym (1): przerzeczoné liſty y Przywileie/ [...] odnawiamy/ ponawiamy/ y moc iemu [!] wieczną przydáiemy SarnStat 952.

W charakterystycznych połączeniach: ponawiać statutu (starych statutów) (2); ponawiać listy, przywileje, statut (stare statuta) (4); ponawiać dekretem.

Szereg: »ponawiać, umacniać« (1): niécoſmy w nich [w statutach] zá ſpólnym zwoleniém Prłatów/ Pánów/ y Poſłów Ziemſkich moderowáli/ niéco téż knim przydáli/ á niéco téż co w vżywániu nie było ponowili: y tym ninieyſzym Dekrétem ponawiamy/vmacniamy [innovamus et ratificamus JanPrzyw 42D] ná wieczné czáſy. SarnStat 942.
a. O potwierdzaniu granic [czego według czego] (1): pothpyerayacz prawa szwego y granicz ponawyayacz starych według lystha sadowego yana dzyedzycza s brwynowa [...] yako ya tho wyem kady przeſzedl gysczyecz thady na prawo borowskye a na lewo brwynowſkye ZapWar 1527 nr 2376.
2. Robić coś ponownie, powtarzać [co] (1): [sami się w tym nie czując, że swój [katolicy chrzest] ponawiają, gdy dorosłe bierzmują, nowe imię dają. BogowieFałsz 202.]

ponawiać komu czym (1): idąc do Ieruzálem [Chrystus Apostołom] to opowiedał: iáko poimány/ bity/ vplwány/ y ná krzyżu zámordowány miał być. Co im też przy oney oſtátecżney wiecżerzy/ onym chlebá łamánim/ y kubká rozdawánim ponawiał/ y ſłownie toż wydánie ſwe y zámordowánie wſpominał CzechRozm 236v.

3. Stwarzać coś nowego, zapoczątkować [co] (1): gdy królowie ſie żenią, tedy poddáni z ſobą ponawiáią przyiaźń. SarnStat 599.

Synonimy: 1. przywracać; 2. powtarzać; 3. poczynać, zaczynać.

Formacje współrdzenne cf OBNOWIĆ.

Cf PONAWIANY, PONOWIAĆ

LW