[zaloguj się]
[pdf]

PONURZAĆ (8) vb impf

ponurzać (3), ponorzać (5); ponurzać CzechEp (2), NiemObr, ponorzać Calep (5).

Pierwsze o prawdopodobnie jasne (tak w po-); a jasne; ponorzać z tekstu nie oznaczajego ó.

Fleksja
inf ponurzać
indicativus
praes
sg
1 ponorzåm
praet
pl
3 subst ponurzały

inf ponurzać (3). ◊ praes 1 sg ponorzåm (5). ◊ [praet 3 pl subst ponurzały.]

Sł stp brak, Cn: ponurzać, Linde także XVII w. s.v. ponurzyć.

1. Pogrążać w wodzie; immergere, mergere Calep, Cn; demergere, mersare, submergere Calep (5): Demergo – Ponorząm, zalieuąm wodą. Calep 303a; Submergo – Ponorzam, vtopiam Calep 1018b, 508a, 655b [2 r.].

[ponurzać co w czym: Neptunus [...] wzburzył okrutne morſkie nawáłnośći/ Ktore wielkie okręty pod niebo rzucáły/ y w przepáśći byſtrego morzá ponurzáły ZbylDroga A2v.]

[Przen [kogo w czym]: Iednego Pychá obieżdza [...]: drugiego Lákomſtwo pogania y śiecże [...]: trzećiego Pożądliwość ćieleſna ponurza w błoćie wſzelákiego plugáſtwá/ y niecżyſtośći WujPosN 1584 I 170 (Linde).]
2. Udzielać chrztu przez zanurzenie w wodzie (w terminologii anabaptystów) (3): [Jan Chrzciciel mówi o Chrystusie:] Iam go nie znał: ále ktory mię poſłał ponurzáć [qui misit me baptizare in aqua Vulg Ioann 1/33] [...] ten mi powiedźiał: Nád ktorym vyźrzyſz duchá etc. CzechEp 176; NiemObr 149.

ponurzać kogo (1): Pan poſyłáiąc Apoſtoły áby náucżáli wſzytki narody/ roſkazał im ponurzáiąc [errata zmienia: ponurzáć] ie [baptizantes eos Vulg Matth 28/19] w imię oycá y ſyná y duchá świętego CzechEp 248.

Synonimy: 1. pogrężać, topić, zatapiać; 2. krzcić, pogrężać.

Formacje współrdzenne cf NURZAĆ.

Cf PONURZAN, PONURZANIE

MC