[zaloguj się]
[pdf]

POPEŁNIAĆ (15) vb impf

o, e oraz a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
inf popełniać
indicativus
praes
sg pl
1 popełniåm popełniåmy
3 popełniå popełniają
praet
sg
3 m popełniåł
imperativus
sg
2 popełniåj

inf popełniać (3). ◊ praes 1 sg popełniåm (1). ◊ 3 sg popełniå (1). ◊ 1 pl popełniåmy (1). ◊ 3 pl popełniają (4). ◊ praet 3 sg m popełniåł (2). ◊ imp 2 sg popełniåj (1). ◊ part praes act popełniając (2).

Sł stp notuje, Cn s.v. mężobojstwo popełniam, Linde bez cytatu s.v. popełnić.

Czynić, dopuszczać się czegoś (o złych, nagannych uczynkach); committere HistAl; facere PolAnt; perpetrare Mącz; operari Vulg; obstringere se Cn [w tym: co (14)] (15): Mącz 284c; Y dwie rázem tu omyłki/ popełniáią tłumácże/ iedná iż Ezaw trzemá ſyllábámi piſzą/ druga iż tego ſłowá nie náchyláią álbo nie deklinuią BudBib cv; cżemu ſię tego wſtydźiſz ſpowiádáć/ cżegoś ſię nie wſtydźił popełniáć? LatHar 138.
Zwroty: »cudzołostwo popełniać« (2): GroicPorz kk3v; Małżeńſtwo w zacności choway/ cudzołoſtwá nie popełniay ArtKanc M4.

»grzech popełniać« = facere peccatum PolAnt (6): Poruſz ſie miły panie aby nawiedził wſzythki pogany [...] a niecżyń ſmiłowania nad wſzytkimi ktorzy grzechy popełniáią [non miserearis omnibus qui operantur iniquitatem]. WróbŻołt 58/6; BibRadz Ez 18/14; ReszList 148; Kálwin tedy chce żeby wſzyſtkie grzechy ktore popełniamy/ potępiły nas y o wieczną mękę przypráwili WysKaz 15, 18; Y táki pocznie ſię brzydźić grzechámi temi/ ktorymi P. Bogá obrażał/ [...] iż kiedy P. Bogá ták głupie y złośliwie gniewał: y nád práwo y zakon iego/ cudzołożył/ wydźierał/ lichwił/ zábijał/ y inne grzechy popełniał. SkarKaz 348b.

»złość (a. sprawy złościwe) popełniać« = iniquitatem operari Vulg (4): WróbŻołt 13/4; A oni iemu rzekli/ O nędzny dla cżego ſie y thám y ſam tułaſz thák wielkie złoſći popełniáiąc [tot et tanta facinora committendo] HistAl I; RejPos 189v; Vtrapienie y vćiſk przećiwko káżdey duſzy człowieká który złość popełnia [hominis operantis malum] WujNT Rom 2/9.

Szereg: »czynić a popełniać« (1): Mienić á ozywáć ſie biſkupem/ kápłanem/ duchownym/ á ſpráwy złośćiwe á przećiwne vrzędowi ſwemu cżynić á popełniáć. RejPos 189v.

Synonimy: broić, czynić, dopuszczać się, płodzić, robić, stroić.

Formacje współrdzenne cf PEŁNIĆ.

Cf POPEŁNIAJĄCY, POPEŁNIANIE, POPEŁNIANY

MN