[zaloguj się]
[pdf]

POROBIĆ (8) vb pf

Oba o jasne.

Fleksja
inf porobić
praet
sg pl
3 m porobił m pers porobili
f porobiła m an
conditionalis
sg
3 m by porobił
impersonalis
praet porobi(o)no
con by porobiono
participia
part praet act porobiwszy

inf porobić (1). ◊ fut [3 sg porobi.] ◊ 1 pl porobi(e)m (1). ◊ 2 pl porobicie (1). ◊ [3 pl porobią.] ◊ praet 3 sg m porobił (1). [f porobiła.] ◊ 3 pl m pers porobili (2). ◊ con 3 sg m by porobił (1). ◊ impers [praet porobi(o)no.] ◊ con by porobiono (1). ◊ [part praet act porobiwszy.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde także XVII w.

1. Popracować, robić coś przez pewien czas (2): [Ponieważ się wiele ludzi rzemiesła garbarskiego z inąd tu do miasta Poznania garnie, którzy ledwo który [!] tydzień porobiwszy społeczność bractwa garbarskiego zwykli przyjmować. [...] przeto [...] który by taki mistrzem chciał zostać, żeby był powinien u jednego mistrza rok cały [...] robić WilkPozn III 1589 nr 85.]

porobić z kim [= natrudzić się nad kimś] (1): To ſą dźiwnie ſzkodliwi ludźie/ ktorzy ſwoie potráćiwſzy ná cudze pátrzą/ á zamieſzką y zgubą oyczyzny porátowaniá ſwego ſzukáią. Z tákiemi długo porobićie/ y wie Pan Bog iáko ie nápráwićie SkarKazSej 659a.

W połączeniu szeregowym (1): Nie dopiero mowmy trudno/ nie ſpráwiem nic: Aſz gdy nádtym poſiedziem/ porobiem/ y potu náſzego y nakłádu przyſadziem SkarJedn 382.

2. Zrobić wiele czegoś, wykonać, pobudować; facere PolAnt (3):

porobić co (2): po dvnayv na oſtrowiech wyeze moczne porobyly niechczacz woyſka mego przepvſczycz LibLeg 10/146v. Cf porobić co z czego.

porobić co z czego (1): POrobili też z hiácyntu/ z ſzarłatu/ z iedwabiu czerwonego/ ſzáty ku poſługowániu ná mieyſcu świętem BibRadz Ex 39/1.

porobić koło czego (1): Kiedy ták daſz spilnośćią porobić koło tych żłobów iákómći piſał/ nie bóy ſye ábyć ſye ná żłobie kiedy miał ſtaw przerwáć Strum [H].

3. Pokonać, zwyciężyć; abicere, conficere, deturbare, effligere, frangere, iugulare, pessundare, superare Cn [kogo, [co]] (2): [żeby ſie żaden [Lucedemonianin] do tych gier nie vdawał/ áni w ſzránki wchodźił/ w których nie ſędźia vznawa kto wygrał/ nie oczy ludzkié/ któré ná koniec rzeczy pátrzą/ ále ten ſam kogo porobiono wyznawa/ iż ieſt zwyciężonym SenekaGórn 230.]

porobić w czym (1): Chcę/ áby moy Dworzánin/ wygrał w tym/ o co ſie pokuśi przed wſzytkimi y káżdego żeby z oſobná w thym porobił/ w cżym ſobie dánk przypiſuie. GórnDworz E3.

[Przen: pámiętaćie one pálcé/ ktore mu [Baltazarowi] ná śćiènie wagę iego piſały. [...] Záwieſzoneś ná ſzali/ á ználeźion mniey máiący. O nieſzcżęśliwy Krolu/ porobiłá ćię tá wágá: króleſtwoć y żywot iedney nocy odięto BrantKaz C2v.]
a. Pokonać w walce zbrojnej (1): [gdy wiatru nie masz, barzo źle na okręt: by był najmocniejszy, lada dwie albo trzy galeoty go porobią RadzPodróż 190.]

porobić czym (1): Tym też fortelem Agatocles Cartaginenſow porobił/ ktorzy gdy w iego Kroleſtwie Siciliyſkim miáſtá ſtołecznego Siracuſas dobywáli/ on z dwiemá ſynámi/ [...] przewiozł ſię do ich ziemie Afriki morzem/ ktorą wſzerz y wzdłuż zwoiował StryjKron 432; [mamy ſię chronić/ y pierwey niżby nas mnogimi ránámi nieprzyiaćiel porobił BusLic 39].

[Przen: Wywabiłem w pole y do bitwy wſzytkie twoie hufy/ z ktoremi ſię teraz mężnie potykáć będę. Ale w przod w porywcżą/ potym wálną bitwą. W porywcżą muſzę naprzod trzy áffekty porobić/ ktore náſzey Stałośći ſą bárzo przećiwne/ á te ſą/ zmyślánie, pobozność, żáłowánie. LipsPiotr 23.]
4. Udowodnić błąd [kogo] (1): [Smiéſzno mi bárzo téy twoyéy Gréczyznie/ [...] niewſpomináiąc tego że Pan Chriſtus nie po Grécku mówił/ [...] to ćię ſámo porobi/ iż w Gréckim ięzyku y πετρος y πετρα in masculino et foeminino znáczy właſnie opokę: co téż y ſam dobrze wiéſz/ y zeznawaſz piſząc. ŁaszczRecepta 24.]

porobić czym (1): Boiąc ſię bowiem by go ſtárym zakonem Kátholicy nie pożyli/ z żydy ſię w niektorych ártykułách pobráćił. Boiąc ſię tákże by go Ewángeliją nie porobiono/ ſłow Ewángelijey ś. ná ſię pełno náháftował. ReszPrz 39.

Synonimy: 1. poczynić, popracować, 2. pobudować, postawić, udziałać; 3. pokonać, pogromić, zwyciężyć.

Formacje współrdzenne cf ROBIĆ.

Cf [POROBIENIE], [POROBIONY]

MN