« Poprzednie hasło: POSREBRZYĆ | Następne hasło: (POSROMAĆ) » |
POSROMACAĆ (7) vb impf
posromacać (6), posromocać (1); posromacać RejPos (3), RejZwierc, ArtKanc; posromacać : posromocać WróbŻołt (1:1).
Wszystkie o prawdopodobnie jasne (tak w po- oraz sromocić); pierwsze a pochylone, drugie jasne.
Fleksja
inf | posromåcać | |
---|---|---|
indicativus | ||
praes | ||
pl | ||
3 | posromåcają |
inf posromåcać (7). ◊ [praes 3 pl posromåcają.]
Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z niżej notowanych przykładów); posromocać Sł stp, Cn, Linde brak.
Znaczenia
- 1. Upokarzać, poniżać, potępiać
(6)
- a. Bezcześcić, znieważać (1)
- b. [Stanowić powód hańby]
- 2. Zawodzić, nie spełniać (1)
1. Upokarzać, poniżać, potępiać; confundere Vulg [kogo, co] (6): WróbŻołt 118/31; o ktorych z dawná [Pan] ták powiedał/ iż ma záwżdy poſromacáć mądrość mędrkow tákich/ ktorzy ſie to w ſobie kocháią/ á niechcą mieć nikogo rownego ſobie. RejPos 227v, 159v; Gdyż ſie záwſze ten Pan ſprzećiwi wynioſłym myſlam ludzkim/ á poſromacáć záwſze obiecuie niepotrzebne wymyſły á rozumki ſwiátá tego. RejZwierc 255.
Szereg: »pohańbiać a posromacać« (1): Gdyż on [Pan] záwżdy obiecuie lżyć á niſzcżyć myſli á ſercá powyzſzone/ á powyſzſzáć pokorne. Gdyż záwżdy obiecował poháńbiáć á poſromacáć mądrość mędrkow tákich RejPos 201v.
a. Bezcześcić, znieważać (1):
Szereg: »hańbić a posromacać« (1): Nie rácżże [Panie] nas im w moc dáwáć/ y háńbić dopuſzcżáć/ á Imię ſwoie święte im dáć poſromacáć. ArtKanc K4.
b. [Stanowić powód hańby: ktore [zmysły] poſromacaiᾳ duſze i obnazaiᾳ przed oblicznoſcziᾳ bozᾳ ZabModl 144.]
2. Zawodzić, nie spełniać [kogo] (1):
Zwrot: »posromacać od oczekawania« = zawodzić nadzieje (1): nieracży mie [Panie] poſromoczać od ocżekawania mego [non confundas me ab expectatione mea]. WróbŻołt 118/116.
Synonimy: 1. pohańbiać, pokalać, poniżać; a. znieważać, 2. zawodzić.
Formacje współrdzenne cf SROMOCIĆ.
Cf POSROMOCAN
SBu