POTWIERDZAĆ SIĘ (8) vb impf
potwierdzać się (7), pocwierdziać się a. poćwierdziać się (1); potwierdzać się BielŻyw (2), Mącz, Oczko (2), SkarKaz (2); pocwierdzać się a. poćwierdziać się (1) MurzHist.
sie (5), się (3).
-tw- (6), -dw- (1).
o jasne; -e- (2), -é- (1); -e- MurzHist; -e- : -é- Oczko (1:1).
Fleksja
indicativus |
praes
|
|
sg |
pl |
3 |
potwierdzå się |
potwiérdzają się |
praet |
|
pl |
3 |
m pers |
pocwierdziali się |
conditionalis |
|
sg |
3 |
f |
by się potwierdzała |
praes 3 sg potwierdzå się (5). ◊ 3 pl potwiérdzają się (1). ◊ praet 3 pl m pers pocwierdziali się (1). ◊ con 3 sg f by się potwierdzała (1).
Sł stp: poćwierdzać się s.v. potwierdzać, Cn, Linde brak.
1.
Wzmacniać się, stawać się silniejszym (3):
a.
O organizmie ludzkim (2):
α. Stawać się zdrowszym (1): tedy wodę [do polewania głowy] ták mierno mieć ćiepłą trzebá/ [...] áby ſye ſkórá y kość [...] zágrzałá y otworzyłá/ y przez fugi álbo Commiſſury/ wewnątrz wyſuſzáłá/ y potwierdzáłá Oczko 16.
β. Czynić coś dla wzmocnienia zdrowia [czym] (1): Bywa [...] że ći co wychodzą z wánny/ ieſli ſye ſłábſzémi czuią/ chłodną wodą obléwáć ſye każą: co od owych máią/ co z łáźniéy wychodząc/ tym ſye potwiérdzáią. Oczko 28v.
b. O poglądach i przekonaniach: umacniać się w wierze (może wzajemnie) [czym] (1): Niektorzy [...] virzáwſzy co mu [Franciszkowi Spierze] iego zaprzęnié przyniosło/ poczęli rozumieć iſz to była ſzczérá práwda ktoryi śię on zaprzáł/ a to ſzczéry fałſz/ czego kościoł rzymſki nauczá/ I ſtątże ięli pana boga chfalic/ że im prawdę raczył okazać/ a ieſli ktorzy znich [...] niemocnie ani wiernié przyniéi ſtali/ pocwierdźiali śię tym/ [...] i ku cierpięniu wſzelakich cięſzkości dla imięniá pańſkiego mocnie pośiláł ieden drugiego. MurzHist T3.
2. Uwiarygodniać się, uwierzytelniać się [przez co] (1): Purgat se mihi per literas et affirmat, et c. Spráwuye mi ſie przes liſt/ y potwierdza. Mącz 332a.
3. Powoływać się na coś dla wykazania prawdziwości czegoś [czym w czym] (1): Przetoż Auguſtyn ś. w Apoſtolſkiey náuce potwierdza ſię cudámi, y twierdźi/ iż cudow było potrzebá áby świát náuce o Chryſtuśie Apoſtolſkiey vwierzył. SkarKaz 417a.
4. W funkcji strony biernej: Być, stawać się wiarygodnym [czym] (3): Czo ieſt ſłowo, rzekł, obraz vcżinkow. Cżim ſie podwierdza ſłowo, mowi, milcżenim, á cżim ſie potwierdza milcżenie, cżaſem. BielŻyw 7; SkarKaz 157b.
Synonimy: 1. krzepczyć się, krzepić się, mocnić się, pokrzepczać się, pokrzepiać się, silić się, umacniać się, wspierać się, wspomagać się, wzmacniać się, wzmagać się, zmocniać się.
Formacje współrdzenne cf TWIERDZIĆ.
MFr