[zaloguj się]
[pdf]

POWETOWAĆ (22) vb pf

Wszystkie samogłoski jasne.

Fleksja
inf powetować
praet
sg
3 m powetowåł
conditionalis
pl
1 m pers powetowalibysmy
3 subst by powetowały
impersonalis
fut powetuje sie

inf powetować (14). ◊ fut 2 sg powetujesz (2). ◊ 3 sg powetuje (2). ◊ praet 3 sg m powetowåł (2). ◊ con 1 pl m pers powetowalibysmy (1). ◊ [3 pl subst by powetowały.] ◊ impers fut powetuje sie (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII – XVIII w.

1. Zrekompensować, wynagrodzić (sobie) [w tym: czego (18)] (19): Do tańcá ſye dźiś dźiéwki niech nie dádzą prośić. Wdźięczna biéśiádá/ niecháy ſny miękkie hámuie/ Wſzák ſye záś potym tego ſnádno powetuie. PudłFr 74; GrabowSet V3.

powetować czym (1): Nádziewáiąc ſie tego iż onemi długi/ Miał pewnie powetowáć oney ſwey poſługi. Ktorą oycu wyrządzał w nádzieię pieniędzy HistLan C.

W połączeniu szeregowym (1): nie to woiennik co do roku odkłáda/ y co pogody pátrza/ ále ten ktory záraz y w niepogodzie myſli/ iákoby mogł ſtrátę nágrodzić/ omieſzkánia powetowáć/ y zábieżeć ſwoiey ſzkodzie. StryjKron 421.

W przeciwstawieniu: »stracić ... powetować« (1): Bo gdy śię kto z cnotą zbráći/ Choćia wſzyſtko rázem ſtráći. Prętko ſwego powetuie/ Gdy cnoty dobrze ſzánuie. CzahTr [D]v.

Zwroty: »kosztu powetować« [szyk zmienny] (4): A ták nie cżyniąc prożnych nakłádow ná prożne zbytki/ powetowálibyſmy tego koſztu/ ktorybyſmy ná táką wypráwę vcżynili GrabPospR N3v, Kv, N3 [2 r.].

»krzywdy (G) powetować« [w tym: nad kim (1)] (3): Báczyć możeſz/ że im pan Bóg długo ćierpieć raczył: á rázem wſzyſtkich krzywd ſwych nád nimi powetował BiałKat 131; KochOdpr B4v; SarnStat 851.

»swego powetować« [szyk zmienny] (3): Podobno iuż wieſz ſpoſob dziwnego ſnu mego Ieſtli mi gi wyłożyſz powetuieſz ſwego RejJóz K7v; KlonŻal D3; CzahTr [D]v; [wiecżor ták długo [owce] máią być ná paſzey áżby ſwego powetowáły co we dnie zámieſzkáły ieść Cresc 1571 557].

»szkody (i utraty) (G) powetować« [szyk zmienny] (5): BielKron 353; Lacunam explere, Wziętey ſzkody powetowáć. Mącz 182c; Bo cożkolwiek cżyniły dla páná ſtárſzego/ Tedy to nie z miłośći lecż w nádzyeię tego/ Iż tám w oney to ſkrzyni ſkarb iſcie niemáły/ Skąd ſwoich ſzkod y vtrat powetowáć miáły. HistLan E4v; Witołd záraz z woyſkámi począł ſie gotowáć/ Chcąc ſię deſpectu pomśćić y ſzkod powetowáć StryjKron 517; SarnStat 906.

Szereg: »nie nagrodzić ani powetować« (1): Tey nam krzywdy/ o Krolu/ iedná nie nágrodzi Helená/ áni ieden Paris powetuie. KochOdpr B4v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]
2. Dostać z powrotem [czego] (3): Przecż nieboże ſtrapiony ták bárzo żáłuieſz? Tego/ cżego ty nigdy iuż niepowetuieſz? WisznTr 9; iáko to mizerna rzecż: ſtráćić to/ cżego niemożeſz powetowáć/ y coś mogł był wiekuiśćie chowáć? LatHar 149.

W przeciwstawieniu: »stracić ... powetować« (1): Co gdy ią [cnotę] iáko vtráćiſz/ Iuż z nią záras ſławę ſtráćiſz. Ktorey trudno powetowáć/ Lepi iey zrázu ſzánowáć. CzahTr [D2]v.

Synonimy. 1. »dosyć uczynić«, nagrodzić, odpłacić, pomścić, zapłacić.

Formacje współrdzenne cf WETOWAĆ.

Cf POWETOWANIE

MC