[zaloguj się]
[pdf]

ODPŁACIĆ (20) vb pf

o oraz a jasne.

Fleksja
inf odpłacić
praet
sg
3 m odpłacił
imperativus
sg
2 odpłać
3 niech, niechåj odpłaci, odpłać
conditionalis
sg
1 m bych odpłacił

inf odpłacić (5). ◊ fut 2 sg odpłacisz (2). ◊ 3 sg odpłaci (4). ◊ praet 3 sg m odpłacił (1). ◊ imp 2 sg odpłać (1). ◊ 3 sg niech, niechåj odpłaci (3), odpłać (1); niech, niechåj odpłaci Leop, BibRadz; niechåj odpłaci : odpłać BielKron (1:1). ◊ con 1 sg m bych odpłacił (3). [impers fut odpłaci sie cf ODPŁACIĆ SIĘ praes 3 sg].

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI i XVIII w.

1. Uiścić opłatę, zapłacić (2): Dependere operam, Odpłáćić. Mącz 289a.
a. Wykupić [kogo od kogo] (1): M. Kroliv wſzak ya sobye nie prosze na pozitek ale prosche dla Chrzesczyan abich ych odplaczyl od Turkow LibLeg 11/46v.
2. Odwzajemnić się, odwdzięczyć się; nagrodzić lub ukarać; reddere Vulg, PolAnt; retribuere Vulg; referre Mącz (18): Referre parem gratiam, Oddziałáć Odsłużyć/ Odpłáćić. Mącz 124b, 276d.
Zwrot: »[komu] wedle zasłużenia odpłacić« (1): Krolu miły/ [...] rácż tho wiedzieć/ że w ſwey źiemi [...] zoſtáwiłem przyiaćiele y nieprzyiaćiele á nieſluſzáłoby mi ábych ſie im nieokazał/ á káżdemu wedle iego záſłużenia nie odpłáćił. HistRzym 15.
a. O Bogu [w tym: komu (14)] (15): Racży odpłacić miły panie mnie ſludze twemu [...]. Racż odpłacic, (koment) to ieſt racż dac łaskę ſwą. WróbŻołt 118/17, oo2v; ábowiem Pan Bog ieſt ktory odpłaca/ á ſiedm kroć tyle od płáći tobie. Leop Eccli 35/13.

odpłacić według (a. wedle, a. podług) czego (5): I odpłáći mi Pan według ſpráwiedliwośći moiey: y według cżyſtośći rąk moich nágrodzi mi. Leop Ps 17/21 [idem] SkarKaz 350b. Cf »odpłacić według uczynkow«, »odpłacić złym według złości«.

odpłacić co (4): LubPs bb4v; odpłáć mu to Pánie Boże/ ábowiem iáko zá żywotá łaſkę ſwą okázował mężowi memu/ tákże y po śmierći. BielKron 53. Cf odpłacić co przez kogo, »sowito odpłacić«.

odpłacić co przez kogo (1): teraz im [Bóg Żydom] grzechy odpłáći przez cię [przez Holofernesa] BielKron 113v.

Zwroty: »sowito [co] odpłacić« (1): [Bóg] ſowito im ich złośći odpłáćił ArtKanc P3v.

bibl. »odpłacić według (a. podług) uczynkow, za uczynek« = reddere secundum opera Vulg (2:1): á mam z ſobą zapłátę moię: ábych odpłácił kożdemu podług vcżynkow iego. Leop Apoc 22/12, 2.Tim 4/14; niechayći Pan Bog Izráelſki odpłáći zá twoy vcżynek BielKron 53.

»odpłacić złością za złość, złym według złości« = reddere malum PolAnt (1:1): BibRadz 2.Reg 3/39; odpłáć Pan Bog złym kto cżyni źle według złośći iego. BielKron 69v.

Synonimy: 1. oddać, odkazać, odmowić, odprawić; 2. nagrodzić, odczynić, oddać, oddarować, oddziałać, odgeltować, odpowiedzieć, odsłużyć, odwetować, zawetować.

Formacje współrdzenne cf PŁACIĆ.

Cf ODPŁACENIE, ODPŁACONY

AL