[zaloguj się]
[pdf]

1. PRZEBADAĆ (4) vb impf

przebadać (2), przebodać (2); przebadać HistAl, SkarŻyw; przebodać BielSpr, Calep.

Teksty nie oznaczają é oraz ó; e prawdopodobnie jasne (tak w prze-); pierwsze a w formach osobowych pochylone.

Fleksja
indicativus
praes
sg
1 przebodåm
3 przebådå

praes 1 sg przebodåm (1). ◊ 3 sg przebådå (1). ◊ part praes act przebådając, przebodając (2).

Sł stp, Cn brak, Linde także XVII – XVIII w.: przebadać, przebodać s.v. przebość.

Przekłuwać, przebijać [w tym: kogo, co (3)] (4):
[Przysłowie: malutka kropla wody wielkie skały przebada OrzPolic 91.
a. Zadawać rany lub zabijać czymś ostrym (3):

przebadać czym (2): Widząc to Porus záſmućił ſie/ Perſowie zátim cżynili nawáłnoſć ná Indi ſtrzeláiąc/ y kopiymi ie przebadáiąc porażáli. HistAl H; BielSpr 17v. Cf [przebadać czym komu przez co].

[przebadać czym komu przez co: Lecz Wolſcens przez iego kośći mieczem pierśi mu podobne przebada [sed viribus ensis adactus transabiit costas et candida pectora rumpit IX 431-432]/ A zátym Eurialus ku źiemi vpada. VergKoch 258 (Linde).]

Przen (1): Zákwáſzona dzieżá ich [heretyków]/ przaśnicę dobrey wiáry y świętych obycżáiow/ kwáſem ſwoim záraża/ á ſzukánie ná ośćie y ćierniu iágod/ ręce przebada. SkarŻyw 59.
b. Pobudzać, zachęcać, skłaniać do ruchu przez ukłucie (1): Perstimulo – Bodę, przebodam. Calep 791b.

Synonimy: a. dziurawić, przebijać, przetłukać.

Formacje współrdzenne cf BOŚĆ.

MN