[zaloguj się]
[pdf]

PRZEDZIAŁ (24) sb m

e jasne (w tym 1 r. błędne znakowanie); w sg N i A a pochylone; w pozostałych przypadkach a jasne (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N przedziåł przedziały
G przedziału
A przedziåł
I przedział(e)m

sg N przedziåł (13). ◊ G przedziału (2). ◊ A przedziåł (5). ◊ I przedział(e)m (1). ◊ pl N przedziały (3).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w.

1. Coś, co oddziela dwa lub więcej fragmentów całości, tu: przestrzeni: linia lub pas graniczny; discrimen BartBydg, Calep, Cn; interstitium Mącz, Cn; distinctio BartBydg; discidium, divisio, divisura, divisus, divortium, interductus, interiectus, interpositus, interpunctio, interpunctum, intervallum Cn (14): Interstitium, Plác mieyſce miedźi dwiemá rzeczomá/ przedział/ roſtąpienie. Mącz 419a.

przedział miedzy czym a czym (1): Y rzekł Bog: niech będzie powietrzé w pośrodku wod/ y niech będzie przedziałem miedzy wodámi á wodámi [dividat aquas ab aquis] BudBib Gen 1/6.

a. Przedziałek we włosach; discrimen BartBydg, Calag, Calep; vertex Mącz, Calag; capillorum distinctio, taranella BartBydg; discrimen a. flexus capillorum, divisio crinium Cn (12): BartBydg 43, 155b; Acus est etiam instrumentum, quo ornatrix utitur ad discriminandos capillos Iglicá álbo/ ſzpicá/ álbo nieyákie naczinye którym przedzyał czinią. Mącz 3a, 49b, 76b, 486d; Calag 411a.
Wyrażenia: »przedział na głowie, głowy, pośrod głowy« = vertex capitis Mącz (2:1:1): wloſy ma [...] gladkié niemál aż do vſſu/ a od vſſu nadol promienie kędzierzawé/ [...] przédziál [!] maiątz poſrod glowy podlug obycżaia Nazareow OpecŻyw C; BielKron 131v; Discriminale, et Discerniculum, Szwayca álbo gliczá którą przedział czinią ná głowie. Mącz 49b, 486d.

»przedział włosow« = discrimen Calep (2): Ceſarz záſię Iulius był rzecżony á Ceſárie [= łac. a cesarie ‘od bujnych włosów’]/ ábowiem miał przedzyał włoſow ná głowie BielKron 131v; Calep 329a.

2. Rozdział tekstu (9): Iuż idą trzy przedźiały na Tertij. WróbŻołt nn8v, oo6, pp3v.

W połączeniu z liczebnikiem porządkowym (6): Wtory przedział na ſextę WróbŻołt oo8, o2v, oo4, ppv, pp5, pp6v.

*** Dubium [przekład hebr. Bether] (1): podobny bądz miły moy ſárnie/ albo ielonkowi po gorách Weterſkich. (marg) Albo/ po gorách przedziału. (–) [super montes (divisionis)] BudBib Cant 2/17.

Synonimy: 1. przedzielenie, rozdział; a. przeborek; 2. głowa, kapitulum, rozdział.

RS