[zaloguj się]
[pdf]

PRZEDZIWNIE (8) av

Oba e jasne.

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu s.v. przedziwny.

Intens. od „dziwnie” ‘niezwykle, wyjątkowo, w sposób godny podziwu’ (8):
a. W sposób niepojęty dla rozumu ludzkiego, nadprzyrodzony, cudowny (6): ŁAſká wiecżna, Bog iedynj/ ziáwił śię nam w niey przedźiwnie/ kiedy racżył z niebá zſtąpić/ á z námi śię ſpołem złącżyć. ArtKanc A18v, A18v, T10; LatHar 390, 548; [Ieſt przeto oboie przyrodzęnie/ tak Boſkie iako y człowiecze/ przedziwnie w oſobie Chriſtuſowey/ na ten ſpoſob ziednoczone UstKościel 4v].
Szeregi: »dziwnie i przedziwnie« (1): Dla tego to ia przycżyniam dziwnie obchodzić ſię z ludem tem/ dziwnie y przedziwnie [ut mira faciam et miraculum] BudBib Is 29/14.

[»przedziwnie, nad rozum ludzki«: Bo przes to/ gdy iem pan Bog s krzyża a vćierpienia albo z vdręczenia/ iako iedyny pomocnik prauy/ przedzywnie/ nad rozum ludzky dopomoże/ przywodzy iem wznaiomość/ nietylko oicowſkie ſwe miłoſierdzie/ ale y ſwą wſſechmocność Boſką. UstKościel 74.]

b. O intensywności (tu: zadawanego cierpienia): bardzo; dotkliwie (1): Sądy ćię boſkié przedźiwnie ćwiczyły/ Z twoim niedobrym wſzytko to kończyły. Dwá kroć ćię więźniem twa fortuná miáłá GórnTroas 14.
c. O walorach estetycznych: pięknie, zachwycająco (1): Około śiebie/ y przy ſobie [w niebie] dodáć rádośći towárzyſtwo Swiętych iego wielce vćieſzne/ Anyołow chwałą záleconych/ y ná dziewięć chorow przedziwnie rozdzielonych LatHar 680.

Synonimy: a. cudownie; b. barzo, mocnie; c. cudnie, pięknie.

RS