[zaloguj się]
[pdf]

PRZEGLĄDANIE (6) sb n

Pierwsze e oraz a jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N przeglądanié
A przeglądani(e)
I przeglądanim
L przeglądaniu

sg N przeglądanié (5); -é (1), -(e) (4). ◊ [A przeglądani(e). ◊ I przeglądanim.] ◊ L przeglądaniu (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu s.v. przejrzeć; poza tym w objaśnieniu s.v. przegląd.

1. Patrzenie, oglądanie (4):
a. Obserwowanie; też rozważanie, badanie; consideratio, contemplatus, meditatio Calep; dispectus, provisio Cn (1): Contemplatus – Wipatrowanię, przegliadunię [!]. Calep 251b.
b. Sprawdzanie (3):
α. Dokonywanie rozpoznania w terenie (1): rádzili niektorzy/ áby pierwey przechodniowie ſzli w máłym pocżćie á przeyrzeli y przewiedzieli/ kthorymby obycżáiem á kędy lud wielki miał ſie położyć/ gdyż thám z wielkim ludem trudny przechod/ drudzy byli przećiw temu mowiąc: iż to iuż przeglądánie nas nieraz omyliło/ iáko ſie w máłym pocżćie tám okaże/ oſkocżą ie wkoło/ trudno ma vydź BielKron 247.
β. Kontrolowanie, tu: rewizja zapisów prawnych; circumspectus, diremptio, inspectio, lustramen, lustratio, recognitio Cn (2):

przeglądanie czego (1): A w dálſzym téyże Conſtituciiéy przeglądániu/ o ſądzeniu ſtárych liſtów Lwá/ Swidrygałá/ y innych kśiążąt/ których cognicia ná ten Séym byłá odłożoná/ ták cum Ordinibus Regni náleźliſmy: iż [...] SarnStat 94; [Diar 1566 [3]].

Szeregi: [»przeglądanie i przesłuchiwanie«: Y wysadził K.J.M. na przeglądanie i przesłuchiwanie rejestrów rewizorskich z Małej Polski i ruskich, j.m. księdza biskupa chełmskiego, pana sandeckiego podskarbiego koronnego, pana bieckiego. Diar 1566 [3].]

»rewidowanie a przeglądanie« (1): A thák nie inácżey iáko ná káżdy rok pewne rewidowánie á przeglądánie działo ſie. LeszczRzecz A3v.

2. Przewidywanie, przeczuwanie (1): Praescita, Przeglądánie/ przeznáczenie. Mącz 373b.
3. Pobłażanie; indulgentia Mącz, Cn; conniventia, dissimulatio Cn (1): Indulgentia, Roſpuſtá/ Przeglądánie/ też dopuſzczenie/ dozwolenie. Mącz 169a.

[W połączeniu szeregowym: Dźiwna rzecz iáko ſye było zámieſzáło/ zá wſtrzęśienim wiáry/ ſwąwolą/ niekárnośćią poſpolitą/ á zá przeglądánim/ złą ſpráwą/ y nieſtátecznośćią Królá. SolikZiem A4.

Wyrażenie: »przez spary przeglądanie«: ale cżyśćie nas ratuią waſzy ktoreście nam na pomoc na przećiwko nieprzyaćielowi poſłali/ ieſli to zwaſzą wolą/ abo przez ſpáry przeglądanim y zaniedbanim nie maſz zacż dźiękować/ poſłaliśćie ie iako przećiwko wilkowi RotRozm G3.]

Synonimy: 1.a. oglądanie, patrzenie, wypatrowanie; b.β. rewidowanie, rewizyja; 2. przeznaczenie; 3. łaskawość, pobłażanie, pofolgowanie.

Cf PRZEGLĘDAĆ

MP