[zaloguj się]
[pdf]

PRZEPOWIEŚĆ (18) sb f

Oba e oraz o jasne.

Fleksja
sg pl
N przepowieść przepowieści
G przepowieści
A przepowieść
I przepowieścią przepowieściami
L przepowieści przepowieści(a)ch

sg N przepowieść (8). ◊ A przepowieść (3). ◊ I przepowieścią (1). ◊ L przepowieści (1). ◊ pl N przepowieści (1). ◊ G przepowieści (1). ◊ I przepowieściami (1). ◊ L przepowieści(a)ch (2).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w.

1. Przysłowie, utarte powiedzenie, przypowieść, historia z morałem; parabola BartBydg, Vulg; proverbium BartBydg, Mącz; chria Mącz (16): BartBydg 125; Chria, Poſpolita przepowieść/ która w obyczay poſpolity weſzłá. Mącz 52b; Cibum deducere, Vyąć obroku/ Podnieść komu koritká/ yáko w przepowieśći bywa mówiono. Mącz 52c, 335b, 490d; [KorczRozm I4v].

Z przytoczeniem (6): Bo wſſak to ſtará przepowieſcz Snądniej kugotowemu ſieſcz RejKup t5v; nie dármo ieſt oná przepowieſć/ Nie káżdi pan/ co w błáwacie. GórnDworz L8, F, Cc4, Cc7; MycPrz II A3v.

Fraza: »przepowieść urosła« (1): Stąd przepowieśc vroſłá/ Oko w miłośći wodzem GórnDworz Cc4.
a. Przypowieść ewangeliczna (3): Przetoć pod przepowieśćiámi im mowię: iż widząc niewidzą/ á ſlyſſąc nieſlyſſą/ ani rozumieią Leop Matth 13/13; Przełożył [Jezus] y drugą przepowieść przed nie/ mowiąc: Podobno ieſth kroleſtwo niebieſkie źiarnku gorcżyce/ kthore wźiąwſſy cżłowiek wſiał ná ſwey roley Leop Matth 13/31.

przepowieść o czym (1): przyſtąpili do niego [Jezusa] zwolennicy iego/ mowiąc: Wypraw á wyłoż nam onę przepowieść o kąkolu ná roli. Leop Matth 13/37.

b. Tytuł księgi Starego Testamentu: Liber Proverbiorum (tj. Księga Przysłów) (2): Napyſano wprzepouyeſzczach pyeruego Capitulu Synu nyeopuſzczay zakonu matky twey chczeſzly abycz dana laſka glouye twey PatKaz III 132, 134v.
2. Mowa, wypowiedź; parabola Vulg; oraculum Mącz [czyja] (2): Oracula Catonis, Przepowieśćy á piſmo Cátonowe Mącz [267]c, [267]c; [IEſſcże ktemu przydał też Iob wziąwſſy przepowieść ſwoię/ y rzekł [...] Leop Iob 29/1 (Linde)].

Synonimy: 1. parabola, podobieństwo, przyrownanie; b. przysłowie; 2. powieść.

Cf PRZYPOWIEŚĆ

LWil