« Poprzednie hasło: PRZEPRAWION | Następne hasło: PRZEPRAWNIE » |
PRZEPRAWIONY (5) part praet pass pf
przeprawiony (3), przeprawion (2).
e, a oraz o jasne.
Fleksja
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | przeprawion | f | N | n | N | przeprawiono | |
G | G | przeprawion(e)j | G | |||||
A | przeprawiony | A | A |
pl | ||
---|---|---|
V | m pers | przeprawieni |
sg m N (praed) przeprawion (1). ◊ A przeprawiony (1). ◊ f G przeprawion(e)j (1). ◊ n N (praed) przeprawiono (1). ◊ pl V m pers przeprawieni (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. s.v. przeprawić.
Znaczenia
- 1. Który przedostał się na drugi brzeg
(2)
- Przen (1)
- 2. Ułagodzony, przejednany (1)
- 3. Odpokutowany, przebaczony (o winie) (1)
- 4. Nie w postaci naturalnej, spreparowany (1)
1. Który przedostał się na drugi brzeg (2): Skoro Lewitowie nogi mácżać pocżęli/ wnet wrzece wodá płynąca wzgorę wſtępowáć [...] pocżęłá: [...] y przeſzli wſzyſcy ſuchą nogą rzekę onę [...]. A Iozue lud on przepráwiony/ do woyny przypráwuiąc: od zakonu Bożego y nabożeńſtwá pocżął. SkarŻyw 501.
Przen (1):
Wyrażenie: »na brzeg niebieski przeprawiony« = który dostał się do nieba (1): wybráni Páńſcy [...] Bráćia náſzy/ ná weſoły y beſpiecżny brzeg niebieſki przepráwieni/ pámiętayćie ná nas/ żegluiące/ y ná poły tonące/ ná burzliwym morzu świátá tego. LatHar 604.
2. Ułagodzony, przejednany (1): Vereor ut placari possit, Boyę ſie że z trudná ma być przeyednan/ przepráwion. Mącz 484d.
[Wyrażenie: »przeprawiony gniew«: Zátym gdy vcżuieſz w nim [w dzieciątku] przepráwiony gniew Oycá vbłágánego/ grzechy odpuſzcżone/ [...] thám dopiro s Symeonem z rádoſcią wielką mowić możeſz. GrzegŻarnPos 1582 565 (Linde s.v. przeprawić).]
3. Odpokutowany, przebaczony (o winie) (1): Piabilis, Co może być łatwie odpokutowano/ Przeyednano/ Przepráwiono. Mącz 301c.
4. Nie w postaci naturalnej, spreparowany (1): wezmi Litargirium [...]/ rtęci vmorzoney/ rowno dwie vncij/ oleyku rożanego pięć vncij/ [...] włoż do tego tuciam preparatam, to ieſt przeprawioney iednę dragmę FalZioł V 110v.
Synonimy: 2. przejednan, przeproszony, ubłagan; 3. darowan, odpokutowan, przejednan, przepuszczony.
Cf NIEPRZEPRAWIONY, PRZEPRAWIĆ
LWil