[zaloguj się]
[pdf]

PRZEPUKNĄĆ SIĘ (10) vb pf

sie (9), się (1).

e prawdopodobnie jasne (tak w prze-).

Fleksja
inf przepuknąć się
praet
sg pl
3 m przepukł się m pers
f przepuknęła się m an
n subst przepukły się

inf przepuknąć się (2). ◊ fut 3 sg przepuknie się (6). ◊ praet 3 sg [m przepukł się.] f przepuknęła się (1). ◊ 3 pl subst przepukły się (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w.

Rozpęknąć się, pękając rozerwać się; dehiscere, dirumpi, dissilire, frangi, hiascere, rumpi Cn (10): áſz ſię ieden zuchwálec obrał: ktory innym przygániáiąc/ iſz mu ták długo cżekáli/ ſam go [św. Floriana] zmoſtu zepchnął. ále wnet vcżuł rękę Boſką zuchwálcá on: bo wnet ocży mu ſię przepukły y wyćiekły. SkarŻyw 403; [ktory [Stigan] potym wyklęty od Papieżá/ iáko Iudaſz przepukł ſię y ſkonał/ gdy wypádły trzewá iego SkarŻyw 45; ŁaszczWiecz 94 (Linde)].
Zwrot: »w poły się przepuknąć« (1): Táko ſie [żaba] bárzo nádęłá/ Iż ſie wpoły przepuknęłá. BierEz N4v.
a. O wrzodach (8):
Fraza: »wrzod, pryszcz przepuknie się« [szyk zmienny] (4:2): Też naſienie gorcżycżne/ s korzeniem omanowym ſtłncżone [!]/ á [lege: na] wrzod zebrany przyłożyć/ natichmiaſt ſie przepuknie. FalZioł I 125b; Po napierwſzem przyłożeniu/ tedy będzie priſzcż cżarny/ á zawżdy ſie w ſobie będzie burzył: aż ſie przepuknie dla tego przykładania/ potym pociecże ropa ſzpetna pocżyrniała FalZioł V 71v, III 17c; á to przyłoż ná vſzny wrzod álbo gdźie chceſz: kożdyć ſye wrzod przepuknie. SienLek 71; [á ták gdy przez noc/ álbo przez dźień zoſtánie [dryjakiew] ná mieyſcu/ przepuknie ſie pewnie pryſzcż SienHerb 523a].
Szereg: »zebrać się i (albo) przepuknąć« (2): Ale ieſli wrzod záległ kthoryby ſye zebráć álbo przepuknąć niechćiał/ thedy [...] SienLek 71; tedy choć bolączká będźie roſłá/ nic ſzkodźić niemoże/ ábowiem s nią iad zewnątrz wychodźi: á iżeby ſye zebráć/ y przepuknąć mogłá/ naydźieſz po niżey o tym obfitą náukę. SienLek 125.

Synonimy: przepuścić się, rozerwać się.

Formacje współrdzenne cf PUKAĆ.

Cf PRZEPUKŁY, PRZEPUKNIENIE

SBu