[zaloguj się]
[pdf]

PRZEZROCZYSTOŚĆ (12) sb f

przezroczystość (7), przeźroczystość (3), przejrzoczystość (2); przezroczystość RejPs, BielKron (2), Mącz (2), Calep, WujNT; przeźroczystość RejWiz; przeźroczystość : przejrzoczystość RejAp (2:2).

e oraz oba o jasne.

Fleksja
sg pl
N przezroczystość przejzrzoczystości
G przezroczystości
A przezroczystość

sg N przezroczystość (4). ◊ G przezroczystości (3). ◊ A przezroczystość (4). ◊ pl N przejzrzoczystości (1).

Sł stp brak, Cn: przeźroczystość, Linde bez cytatu.

1. Przejrzystość, czystość; limpitudo Mącz, Calep, Cn; perspicuitas Mącz; perluciditas Cn (9): Poźrzyſz ná cięſzką zemię [!]/ y ná iey grubośći/ Pátrz ná ogyeń/ ná wodę/ ná ich ſubtylnośći. Pátrzayże ná powietrzu iáka przeźrocżyſtość RejWiz 113; (marg) Nacżynie koſcielne. (–) Nácżynicie też nacżynia s cżyſtego złotá rozmáitym dzyáłem [...]. Sklenice pátrzyć przezrocżyſtośći y bárwy. BielKron 33; Perspicuitas, Przezrocziſtość/ Iáſnośc [!]. Mącz 406b, 194a; Calep 605a; [Volck Vvv2].
Przen (4):

przejrzoczystość czego (1): Abowiem nie mniemay ábyć to thám [w mieście Baranka] widome perły miáły być/ ále nam ty znácżą cżyſtość á przeyrzocżyſtość drog á bran Páńſkich RejAp 184v.

Szereg: »czystość a przejrzoczystość« (1): RejAp 184v cf przejrzoczystość czego.
a) O osobach [czyja: zawsze G sb i pron] (3):

W połączeniach szeregowych (2): Złoto [na szatach aniołów] też nam známionuie ſzcżyrość/ iáſność/ á przeźrocżyſtość ich RejAp 131v; WujNT 888.

Szereg: »jasność a przeźroczystość« (1): Aſpis ieſt z zielonoſcią zmieſzány/ á Kriſztał bárzo przeźrocżyſty/ to známionuie onę wdzięcżność záwżdy kwitnącą á onę zieloność oney nieſmierthelnośći ſwiętych Páńſkich/ á onę ich iáſność á przeźrocżyſtość w kthorey vſtáwicżnie ſtoią iáko Anyeli wdzięcżni przed oblicżnoſcią iego. RejAp 182v. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]
2. Możliwość widzenia (dzięki usunięciu przeszkody utrudniającej patrzenie) (2): Głoſem ſwem [Pan] żáſtánowi [!] wſſytki zwierzętá leſne/ á przezroczyſtoſć vczyni wnaćiemnieyſſych leſiech [Láſy pádną KochPs 40; Vulg Ps 28/9] RejPs 42.

przezroczystość czego (1): ZEferynus z Rzymá rodem Papież/ ten vſtáwił śkláne kielichy do kościołá kápłanom/ bo były przed tym drzewiáne/ dla przezrocżyſtośći krwie ſwiętey. BielKron 150v.

3. To, co lśni, błyszczy; przen (1): Y owoce pożądliwośći twoiey [Babilonie, po twoim upadku] wſzytko odpádło od ciebie/ y wſzytki tłuſtośći y przeyrzocżyſtośći zginęły od ciebie [Vulg Apoc 18/14] RejAp 151v.
4. [Bystrość, możliwość rozumienia:
Wyrażenie: »przezroczystość rozumu«: [Adam] Zráiu wypadł/ przezrocżyſtośći y oſtrza rozumu ſwego ſtradał. WizFałeczDucha przedm A2v.
Szereg: »przezroczystość i ostrze«: WizFałeczDucha przedm A2v cf Wyrażenie.]

Synonimy: 1. czystość, jasność; 4. ostrze.

MC