[zaloguj się]
[pdf]

PRZYCZYTANY (50) part praet pass pf

przyczytany (29), przyczytan (21).

W formach złożonych a jasne; w formach niezłożonych: -ån; -åna (4), -ana (1) SarnStat; -åno (12), -ano (2); -åno : -ano CzechRozm (1:2).

Fleksja
sg
mNprzyczytany, przyczytån fNprzyczytanå, przyczytåna nNprzyczytåno, przyczytan(e)
Gprzyczytan(e)go G G
A Aprzyczytaną A
pl
N subst przyczytané

sg m N (praed) przyczytany (2), przyczytån (2); -any SkarKaz; -ån RejPosWstaw; -any : -ån WujNT (1:1). ◊ G przyczytan(e)go (1). ◊ f N (praed) przyczytanå (9), przyczytåna (5); -å BielKron, ModrzBaz, CzechEp, WujNT (2); -a SarnStat; -å : -a WujJudConf (1:1), CzechRozm (3:3). ◊ A przyczytaną (1). ◊ n N (praed) przyczytåno (14), przyczytan(e) (10); -o OrzRozm (2), BielKron, RejZwierc, CzechEp (5), NiemObr, WujNT; -o : -(e) CzechRozm (3:10). ◊ pl N subst przyczytané (6); -é (1), -(e) (5).

Składnia dopełnienia sprawcy: przyczytany od kogo (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

1. O którym wyrażono zdanie, że ma jakiś związek z kimś a. czymś, zwłaszcza że jest czyjąś cechą, przypisany; attributus, reservatus JanStat [komu, czemu] (18): wſzákoż go nam w thym vpomináć będźie potrzebá/ áby w thym poſtępku nieiáka popędliwość zacnośći páńſtwá náſzego nie byłá przycżytána BielKron [3322]v; A co mowiſz iż o tym niemáſz roſkazánia Bożego: tedy to/ iáko może być zá rzecż prawdźiwą przyznano: ták też záś ludźiom tákowym ktorzyby to vpornie twierdźieli/ może być omyłká przycżytána. CzechRozm 191v, 110; A dźiwna ieſt nieobácżność tych/ ktorzi zgwałćiwſzy tákowe przywileie/ dopuśćili przezwiſkam cáło zoſtáć/ záiſte ábo im nieſpráwiedliwość ma być przycżytána [profecto aut ipsi iniusticiae damnandi]/ iż rzecż od przezwiſká oderwáli: ábo przodkom náſzym głupſtwo/ iż rzecżam przezwiſká namniey nieprzyſtoyne dáli. ModrzBaz 133v; CzechEp 106, 198; przez co ſławie/ vczćiwośći/ Iurisdiciiéy Stolice náſzéy nigdy nienáruſzonéy bywa vwłaczano/ y ſzkárádość iákaś bywa iéy przyczytáná SarnStat 954, 52.
Wyrażenia: »niewłaśnie przyczytan« (1): iuż co iedney náturze [Chrystusa] właśnie należy/ to drugiey iuż niewłaśnie [...] przycżytano być ma. NiemObr 116.

»słusznie przyczytan« (2): iż to I.M. z iego wlaſnego [!] poſtępku z ſámego Wędźidła ſłuſznie może być przycżytano co ſię tu wobec o ſpráwie Antichriſtowſkiey mowiło CzechEp 52, 361.

a. O którym wyrażono zdanie, że ktoś a. coś jest jego sprawcą, przyczyną (7): á ieſliże ſtáłá ſye kiedy zá mnie wtárczká iáka w źiemię twą/ zá Hetmáńſtwá mego toć przyczytano być muśi nieſzcześćiu onemu ktore po ludźioch á nie po derewie chodźi. OrzRozm R4; RejZwierc 49v; Iż y nalepſze vcżynki/ ktoreby kiedy cżłowiek cżynił/ cżłowiekowi ſámemu przycżytáne być nie mogą/ áni przycżytáne máią być: ále tylko BOgu ſámemu. CzechRozm 213; Y przetoż vſpráwiedliwienie náſze bywa wierze przyczytano/ [...] ácz y ſámá wiárá też z łáſki ieſt. WujNT 540.
Szereg: »przypisan, przyczytan« (1): ieſliże Krol kiedy co niegodnym dáie/ to niebácznośći iego przypiſano być może: ále ieſliże on godnym ludźiom nigdy nic nieda/ złośći to iego przyczytano będźie OrzRozm O3.
α. O autorstwie tekstu (1): Drudzy też mowią/ żeby to [proroctwo] było po Bożym národzeniu od Krześćian nápiſano/ á im [Sybillom] przycżytano BielKron 132.
2. Odniesiony do kogoś lub czegoś (w polemikach religijnych o interpretacji sformułowań zawartych w Piśmie Św.) (13):

przyczytan do czego (1): iednák to/ nie może do oney winnice Nabotá y Achábá/ co ſię teraz dźieie/ ſłuſznie y ſpráwiedliwie wedle zdánia mego ⟨być⟩ przycżytano CzechEp 166.

przyczytan(y) komu, czemu (12): A ták tych ſynow Bożych ták wiele będzie/ iáko wielom rzecżam w piſmie ś. to imię Boże przycżytáne bywa. CzechRozm 42; ktore ſie ſłowo [zakon] w Piſmie Swiętym rozmáićie bierze/ y wielom rzecżom przycżytháne bywa CzechRozm 83v; Ieſli to [wzbudzenie proroka] może być Iozuemu przycżytano/ ábo też y inſzym wſzyſtkim Prorokom ktore Bog do ludu ſwego Izráelſkiego poſyłał CzechRozm 105, 50v [4 r.], 61, 129v [2 r.], 154v; CzechEp 304.

Wyrażenie: »słusznie i sprawiedliwie przyczytan« (1): CzechEp 166 cf przyczytan do czego.
3. Dany, udzielony, przekazany (10):

przyczytany komu (6): KwiatKsiąż A3; Lecż temu kto robi nie bywa zapłátá przycżytaná z łáſki/ ále z powinnośći. CzechRozm 211v; że niemáſz nic potrzebnieyſzego ludźiom ku zbáwieniu/ iáko ieſt wiárá tá: temu mocnie wierzyć iż vſpráwiedliwienie nie może być żadnemu przycżytáne/ iedno wierzącemu CzechRozm 222v, 76, 90v, 209.

W połączeniu szeregowym (1): Abowiem [Bóg] dáie nam ſpráwiedliwość w nas trwáiącą/ nie tę wáſzę wymyſloną/ przyſądząną [!] ábo przycżytáną (imputatiuam) WujJud 94.

W przeciwstawieniach: »przyczytany ... (istotnie) będący (2), wlany i prawdziwie dany, trwający« (4): WujJud 94; Spráwiedliwość náſzá nie ieſt przyczytána/ ále iſtotnie w nas będąca. WujNT Cccccc, 21 marg; przetoż też nie przyczytány/ ále w nas wlany y prawdźiwie nam dány nośim obraz Chryſtuſow y vſpráwiedliwienia iego. SkarKaz 349a.

Szereg: »deferowany albo przyczytany« (1): Abowiem ſłuſzna tho ieſt rzecż/ iſz ći ktorzi chcą iżeby im wſzyſtki naywyſzſze á naiwſpaniálſze rzeczy deferowáne albo pryczytáne [!] bywáły. Tedy oni też tákowe [...] naznámięnitſze wſzyſtki poſtępki s ſiebie pokázowáć máią. KwiatKsiąż A3.
4. Poczytany za coś [komu] (2): Y vwierzył Abráhám Pánu y przyczytaná mu ieſt ſpráwiedliwość [et reputatum est illi ad iustitiam Vulg Gen 15/6]. CzechRozm 207.

przyczytan ku czemu [= jako co] (1): Ktory nie czyni ále wierzy w tego co vſpráwiedliwia grzeſznego/ temu bywa wiárá iego przycżytaná ku ſpráwiedliwośći. WujJudConf 97v.

5. Wzięty pod uwagę, policzony [w tym: komu, czemu (3)] (7): WujJudConf 259v; RejPosWstaw [213]v; CzechRozm 171v; Abowiem áż do zakonu grzech był ná świećie: á grzech nie był przyczytány [peccatum autem non imputabatur]/ gdy zakonu nie było (marg) nie bywa przyczytan, gdy zakonu nie máſz. 5L.G. (–) WujNT Rom 5/13; LatHar +++2.
Szereg: »przyczytany albo przysądzany« (1): A wy powiádaćie/ że nie będą prawdźiwie wolni/ ále tym obycżáiem tylko od grzechow wolni będą/ że im iuż nie będą przycżytáne/ álbo przyſądzáne. WujJud 96.

Synonimy: 1. deferowany, policzony, przypisany; 4. miany, poczytany; 5. policzony, przysądzony.

Cf PRZYCZYTAĆ

LW