[zaloguj się]
[pdf]

PRZYSĄDZONY (21) part praet pass pf

przysądzony (14), przysądzon (7).

W formach złożonych o jasne; formy niezłożone z tekstów nieoznaczających ó.

Fleksja
sg
mNprzysądzon fNprzysądzona, przysądzonå nNprzysądzoné, przysądzono
G Gprzysądzon(e)j G
A Aprzysądzoną A
pl
N m pers przysądz(e)ni
subst przysądzon(e)
G przysądzonych
I m przysądzonémi

sg m N (praed) przysądzon (3). ◊ f N (praed) przysądzona (3), (attrib) przysądzonå (2). ◊ G przysądzon(e)j (1). ◊ A przysądzoną (2). ◊ n N (praed) przysądzoné SarnStat (2), przysądzono (1) GroicPorz. ◊ pl N m pers przysądz(e)ni (3). subst przysądzon(e) (1). ◊ G przysądzonych (2). ◊ I m przysądzonémi (1).

Składnia dopełnienia sprawcy: przysądzon(y) od kogo (2).

Sł stp s.v. przysądzić, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. przysądzić.

1. W sprawie którego autorytatywnie podjęto rozstrzygającą decyzję, wydano wyrok (19):
a. Skazany, uznany winnym, któremu wyznaczono karę (3): Iednego bowiem cżáſu/ gdy Krol grał Wárcaby/ niktory przyſtąpiwſzy do niego/ imioná przyſądzonych ludzi opowiedał mu piſmem/ y co kto przećiwko nim ſobie brał/ áby on zátym dekret vcżynił/ ktorzyby ſmierć záſłużyli. Phil L3.
Wyrażenie: »śmierci przysądzon« (1): Iezu ktorys od nieprzijacieli y przeſladowcow nieſprawiedliwey ſmierci prziſądzon był. TarDuch C2v.
α. Oddany do czyjejś dyspozycji [komu za kogo] (1): Miedzy kthoremi [którzy dostali się w ręce nieprzyjacielskie] Tomazo przyſądzon był zá więźniá onemu Rotmiſtrzowi/ cżyiego brátá zábił. GórnDworz Y7v.
b. Przyznany prawnie [w tym: komu (9)] (11): PRzyſyęgę Plenipotentowi od Páná ſwego ſpráwuiącemu przyſądzoną/ pan á nie Plenipotent ią oddáć powinien. GroicPorz aa, i4v, z3, aa; Którému Márſzałkowi/ gdy ſpráwuie vrząd Dworſki/ y ieſt ná nim oſobą ſwą/ ieſt przyſądzoné [ascribitur JanStat 295] bránié Targowégo/ y władza vkłádáć cény rzeczóm SarnStat 312.
Wyrażenie: »przed sądem przysądzony« (1): IEſliby ktho Przyſyęgi ſobie o cokolwiek przed Sądem przyſądzoney ná roku náznáczonym nie oddał: táki iuż w długu álbo w inney rzeczy o ktorą był obwinion y w winie Sędźiemu vpada GroicPorz zv.
α. Przyznany na własność (5): Ieſli by ſkárgá byłá trzy kroć o Imienie ſtoiące/ á Pozwány nieſtánąłby/ tedy Powodowi ma być przyſądzono wwiązánie w iego Imienie GroicPorz q3; Skázuiąć więc ſędźiowie ſowite y troiákie zakłády tym co wyganiáią z przyſądzonych imion [exturbatoribus]: ále niewiem ieſli ie kto kiedy płáćił. ModrzBaz 96v; Cżemu wedle práwá Polſkiego máiętność brátá zmárłego śieſtrze żywey odeymuią/ á táż máiętnośc [!] práwem Mázowieckim bywa przyſądzoná [adiudicantur]? ModrzBaz 100; iż po śmierći żeninéy v mężá krewnym iéy proſzącym y vpomináiącym ſie zápłácenia poſagu/ niektórzy rozumieli/ iákoby im miáło bydź przyſądzoné dźierżenié dóbr onych [possessionem adiudicandum putabant in bonis JanStat 570]/ ná których żywiącéy żenie było opráwiono/ któré zá żywotá mąż dźierżał. SarnStat 633.

przysądzon ku czemu (1): ZApowiáda ktho koniá czyiego w ſwym długu/ ieſli ten kthorego ieſt koń do trzećiego dniá nie będźie o to czynił/ ſtrony nie przypozowie/ áby ſye iey ſpráwił: Thedy Areſtator przed Sędźiem tho opowie/ y będźie żądał/ [...] áby mu koń był przyſądzon ku przedániu GroicPorz ee.

c. Oddany pod panowanie [komu] (3): Bulgarowie Rzjmſkiemu kośćiołowi przyſądzeni. SkarJedn 221 marg, D3v.

cum N cum inf (1): Vpominał ſie Krol Polſki ſwoich kráin od miſtrzá Pruſkiego przed nimi [rozjemcami]/ ktore mu poſiedli Pruſowie nieſpráwiedliwie. Thám krolowi Káźimierzowi były przyſądzone Kuiawſka y Dobrzyńſka źiemiá/ á Miſtrzowi Pruſkiemu wiecżnie Pomorſka y zamek Nieſzow przy Pruſiech zoſtáć. BielKron 373v.

d. Uznany za przynależny komuś (w polemice między katolikiem a innowiercą na temat odkupienia) (1): Spráwiedliwość przyſądzona. [Cf VSpráwiedliwić nic inſzego nieznácży w Piſmie świętym/ [...] iedno grzechy odpuſzcżáć/ od winy y od karánia wolnym cżynić/ w łáſkę przyiąć. [...] Y ſpráwiedliwym oſądźić. (–) Nie tylko ſpráwiedliwym oſądźić/ ále y vcżynić ſpráwiedliwym z nieſpráwiedliwego/ z nieprzijaćielá przijaćielem/ y dźiedźicem żywotá wiecżnego. Abowiem dáie nam ſpráwiedliwość w nas trwáiącą/ nie tę wáſzę wymyſloną/ przyſądząną [!] ábo przycżytáną (imputatiuam) iáko ſie niżey pokaże. WujJud 94] WujJud Nn4.
e. Uznany za przynależny komuś jako wyróżnienie [komu] (1): Trita laudis via, Vtárta drógá chwały/ to yeſt chwałá od wielu ich komu prziſądzona. Mącz 450c.
2. Przydzielony, wyznaczony [do czego (ad aliquid)] (2): Co znácży mieyſce ono w Obiáwieniu Ianá ś. w 5. Iż nie był náleźiony/ áni ná niebie/ áni ná źiemi/ áni pod źiemią być godnym otworzyć kśięgi. Ktorzy to ſą pod źiemią przyſądzeni do otworzenia kśiąg/ ále nie mogli/ ieſli nie ſą ći co w Cżyścu? WysKaz 35.
a. Wyznaczony do pomocy [do kogo] (1): A tá wſzyſtká ſpráwá ma ſie odpráwowáć przed Podſkárbiámi náſzémi Koronnémi w Polſcze/ á Litewſkiémi w Litwie/ y przed Deputaty z PP. Rad y Woiewództw ſpoſobem niżéy opiſánym obránémi/ & ad hunc ſolum actum [...] do Podſkárbich przyſądzonémi. SarnStat 414.

Synonimy: 1.d. poczytany, przyczytany; 2. przysadzony.

Cf PRZYSĄDZIĆ

MP