[zaloguj się]
[pdf]

PRZYMUSZANIE (7) sb n

a jasne, e pochylone.

Fleksja
sg
N przymuszani(e)
G przymuszaniå
D przymuszaniu
A przymuszanié

sg N przymuszani(e) (4). ◊ G przymuszaniå (1). ◊ D przymuszaniu (1). ◊ A przymuszanié (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Nakazywanie, zobowiązywanie; nakłanianie; instantia, pressura Mącz (7): [Terrakońskie koncylijum do papieża Hilaryjusza pisało:] By też dobrze żadne przymuſſánye porządku Koſcyelnego ktemu nye ćiſnęło/ záiſte myelibyſmy żędáć onego przywileyá ſtolice wáſſey/ zá ktorym oſobliwe kazánye nabłogoſláwyenſſego Pyotrá/ [...] wſſech oſwyecenyu po wſſyſtkim ſwyećye porádziło KromRozm III P3.

przymuszanie kogo na co (1): [grzechy] Przećiwko Dźiewiątemu y Dźieśiątemu [przykazaniu]. [...] Ná gránie w kárty o pieniądze inſzych przymuſzánie/ ábo tych ktorzy ſwych pieniędzy nie máią námawiánie. LatHar 118.

przymuszanie czyje (1): Takci śię zemną dzieie/ ktory choc co na waſze przymuſzanié vſty czynię/ iednak ſercem boga okrutnie nienawidzę i vfać ięmu żádną miarą nie mogę. MurzHist K4.

W połączeniach szeregowych (3): Peccata condicere necessitati et instantiae, Grzechy muſzeniu á nieuſtrzeżonemu przimuſzániu y dopiekániu przywłaſzczáć. Mącz 418d; Instantia, Vſtánie nád kim álbo nád czym vſtáwiczność/ pilność/ vśiłowánie/ przimuſzánie/ pobudzánie. Mącz 418d, 320d.

Szereg: »przymuszanie abo namawianie« (1): LatHar 118 cf przymuszanie kogo na co.
Wyrażenie przyimkowe: »z przymuszania« (1):
~ Wyrażenie: »z gwałtownego przymuszania« (1): Trzecie [przyrodzenie] záſię będzie ták złe á ſwowolne/ że go żadne przykłády/ áni złe áni dobre/ nie ruſzą/ [...] A ten zda mi ſie iż ſie nágorzey vdał/ bo iuż to nędzne ćwicżenie/ ktore nie s przyrodzoney cnoty/ ále z gwałtownego przymuſzánia/ iáko táko wżdy ſie potroſze polorowáć muśi. RejZwierc 18v. ~

Synonimy: ciśnienie, muszenie, namawianie, pobudzanie.

Cf PRZYMUSZAĆ

MN