[zaloguj się]

PRZYPUSZCZONY (63) part praet pass pf

przypuszczony (37), przypuszczon (26).

W formach złożonych o jasne; w formach niezłożonych: -ón, -ona.

Fleksja
sg
mNprzypuszczón, przypuszczony fNprzypuszczonå, przypuszczona nNprzypuszczon(e)
Aprzypuszczon(e)go A A
pl
N m pers przypuszczeni
subst przypuszczoné

sg m N (praed) przypuszczón (25), przypuszczony (6); -ony CzechRozm, GrabowSet, LatHar (2); -ón : -ony Mącz (1:1), SarnStat (2:1).A przypuszczon(e)go (1).f N (praed) przypuszczonå (1) LatHar, przypuszczona (1) SarnStat.n N przypuszczon(e) (1).pl N m pers przypuszczeni (24); -eni (23), -ęni (1). subst przypuszczoné (4); -é (2), -(e) (2).

stp s.v. przypuścić, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. przypuścić.

1. Któremu pozwolono na branie udziału, uczestniczenie w czymś, korzystanie z czegoś (55): Admissus, Przipuſzczony. Mącz 225c; Wſzákże mimo Doktory/ którzy ſą w kápitułach z ſynów ſzlácheckich/ ſkázuiemy/ áby byli téż przypuſczeni [admittendos JanStat 197] Doktorowie z proſtégo rodzáiu pod liczbą y porządkiem niżéy nápiſánym SarnStat 197 [idem (2)] 180, 923.

przypuszczony do czego (21): [pan Lasocki] jeden jeno z tych mianowanych był miedzy posły, chciał sprawę o sobie dać, ale na ten czas nie był do tego przypuszczon. Diar 58; BibRadz Deut 23/3; RejPos 17; Nád to ieſzcże/ vſtáwił Kośćioł áby ten/ ktoryby ná káżdy rok raz przynamniey/ tho ieſt w Wielkąnoc/ Pánem Bogiem ſpráwowáć ſie niechćiał/ do Kośćiołá przypuſzcżon nie był. KuczbKat 185; Cżyta potym kápłan Ewángelią o dziatkách máłych/ ktora znácży/ że to ieſt wola wſzechmogącego Páná y Syná iego [...] áby máłe dziatecżki do łáſki iego przypuſzcżone były. KarnNap B4; Potym diszkurował otych ktorzy przy Maximilianie, ze kto zato przyrzecze, gdy im odpusczą, ze szkodzic nie będzie, takze gdy bedą dołaski przypusczeni zeby zpokoiem siedzieli ActReg 4; Mágdálená/ ktora liczbę grzechow ſwych/ liczbą cnot ſwych nágrodźiła: ktora pierwſza miedzy grzeſznymi do oglądánia Páná zmartwychwſtáłego przypuſzczona byłá LatHar 463, 209, 240, 390; iż do przyięćia ćiáłá y krwie iego żaden nieokrzczony nie bywa przypuſzczon WujNT 310, 435; IZ ſie Poſłowie ſkárżą/ że klęći nie bywáią do ſądów przypuſczeni SarnStat 225; á Komornikowi [...] wiárdunk przez wſzelkiégo ſporu piérwéy/ á niżli do którégo ſłuchánia będźie przypuſczon [admittatur JanStat 421]/ dáć y doſyć vczynić będźie powinien. SarnStat 235 [idem 468, 475]; Który [sekretarz wielki] téż będźie do tych táiemnic przypuſczon [qui etiam ad ea intromittetur secreta JanStat 292]/ ktoré Kánclérzowi y Podkánclérzemu króleſtwá będą opowiedźiáné. SarnStat 323; DEputaći Pruſcy równo z innémi Koronnémi máią pro ſorte ſua do Sálária bydź przypuſczeni SarnStat 866, 408, 468, 470, 475; Do tych duchow/ mowi Apoſtoł/ y do innych iuż po wniebowſtąpieniu Páńſkim vmárłych: przyſtáliśćie/ y z nimi do iednych praw y ſąśiedztwá przypuſzczeni ieſteśćie. SkarKaz 634b.

przypuszczon(y) ku czemu (12): kyedy by sią kthory czlowyek [...] trzy krocz o zlodzieysthwo spravowal, abil pothym czwarthy krocz obvynyon, Nyma bicz kv spravye przypvſczon LibLeg 6/156v; nye máyą być ku pokućye y rozgrzeſſenyu przypuſſczeni ći/ ktorzy ſye w mękach páná Kryſtuſá záprzeli. KromRozm I O3; [kat] s Koſciołá Krzeſciáńſkiego [...] niema być wyrzucon/ Ale ku Swiątoſćiam y ynnym obrzędom Koſcielnym ma być przypuſzczon. GroicPorz hv; Krzywoprzyſyężcá sſtawa ſye bezecnym/ a ku świádectwu y ku żadnemu doſtoieńſtwu nie bywa przypuſzczon. GroicPorz y4, p4v, ff3v; A owſzem [człowiek] miał być przypuſzcżon ku ſwiętemu miłoſierdziu Páná ſwoiego RejPos 15v; Ku vżywániu rzéki, która dobrá Królewſkié z ſzlácheckiémi dźieli, ſąśiedźi niech będą przypuſczeni. SarnStat 467 [idem 841], 465, 505, 682, 841.

przypuszczon(y) na co (5): Po Bráćiey záſye y po śioſtrách iednych rodźicow y po ich dźiećioch/ bywáią przypuſzczeni ná dźiedźictwo Dźieći od iedney Mátki álbo od iednego Oycá GroicPorz gg; áby zadny ná kápłáńſtwo nápotym przypuſztzon niebył/ aſzby pierwey tzyſtość chowáć ſlubował KrowObr 234v; Przetoż ten zwyczay był w kośćiele od czáſow Apoſtolſkich: że y żonáći mogli być ná kápłáńſtwo przypuſzczeni/ ále tylko mężowie iedney żony WujNT 35; ilekroć którzy Studenći w któréykolwiek profeſsiiéy przez Doktory álbo Miſtrze ná examen wedle zwyczáiu bedą przypuſczeni [scholares ... ad ... examen more consueto poni contigerit JanStat 221]: tedy Kánclérz náſz [...] ono examen ápprobowáć będźie miał wſzelką moc. SarnStat 204 [idem] 322.

Wyrażenia: »ku dowodowi przypuszczon« (2): tedy powodowa ſtroná ku dowodowi gránic/ iáko wedle Práwá ieſt/ z świádki ma bydź przypuſczoná [cum testibus pro ut de iure est, admittantur JanStat 420] SarnStat 464, 781.

»na świadectwo, na wydawanie świadectwa przypuszczon« (1:1): ktoby był młodſzy niż czternaſćie lat/ ná wydánie świádectwá niema być przypuſzczon. GroicPorz x; Krześćiánin nie ma bydz przypuſczon ná świádectwo przećiwko Zydowi SarnStat 250.

Szeregi: »przypuszczony i przyjęty« (1): chociaż my ieſteſmy grzeſzni/ złoſliwi y wiecżney śmierci winni. A owſzem dla thego więczey bywamy przypuſzcżęni y przyięći/ ábyſmy w nim byli RejPosWiecz2 92.

»przyzwan a przypuszczon« (1): Do ktorego powołánia iuż też był ten Apoſtoł s. iákochmy ſłyſzeli/ przyzwan á przypuſzcżon z wezwánia Duchá s. RejPos 287v.

a. Któremu pozwolono zostać członkiem społeczności (7):

przypuszczon(y) do czego (6): Nie poczćiwego łożá ſyn nie ma być przypuſzczon [non ingredietur] do zgromádzenia Páńſkiego BibRadz Deut 23/2; CzechRozm 171v. Cf »przypuszczony do społeczności«.

Wyrażenia: »w liczbę i poczet przypuszczony« (1): [Zbawiciel] iáko owiecżkę ſwoię/ náznácżył ćię/ [...] y w licżbę y pocżet żołnierzow ſwych przypuſzcżonego/ á ná woynę duchowną wypráwionego/ doſkonáley opátrzył ćię. LatHar 677.

»przypuszczon(y) do społeczności, w społeczność« [szyk 2:2] (3:1): Synowie z trzećiego ich potomſtwá w ſpołecznoſć ludu Páńſkiego przypuſzczeni będą [ingredientur ecclesiam]. BibRadz Deut 23/8; Potym tám iuż inſze cerymonie nád nim [nad człowiekiem trądem zarażonym] bywały ſtroiony/ gdy iuż miał być przypuſzcżon do oney ſpołecżnośći ludzkiey. RejPos 47, 213; zá ſtárego Teſtámentu żaden przyść nie mogł do Bogá/ iedno przez Moyżeſzá [...] gdy do náuki iego przyſtał [...] y chował práwá zákonne. Gdyż też ináczey do ſpołecżnośći inſzych przypuſzcżony być nie mogł CzechRozm 23v.

2. Któremu pozwolono wejść, znaleźć się (4):

przypuszczony ku komu (1): Aż nazajutrz poniedziałek nim posłowie są przypuszczeni ku Krolowi [...] przyszli do posłow pan wojewoda kaliski Zborowski i pan Kanclerz Diar 54.

przypuszczon(y) dokąd (2): z trądu wyſtępkow ſproſnych/ ocżyſzcżony/ Z znáki zdrowia mego/ ondźie przypuſzcżony Będę: gdźie przybytki twe GrabowSet N4; A ták kto vmrze w grzechu powſzednim/ práwdáć ieſt że ma pierwey doſyć vćierpieć/ niż będźie przypuſzcżon do niebá WysKaz 15.

Przen (1):
Wyrażenie: »przypuszczony do uszu« (1): vyźrzał w nim [w łotrze] Pan wiárę/ y ſerce ſkruſzoné/ Przeto téż ſłowá iego były przypuſczoné Do iego świętych vſzu SiebRozmyśl I.
3. Zaakceptowany, przyjęty (3): [Kościół św.] ták zámyka prośby ſwoie: Przez Páná náſzego Iezu Chryſtá. Boby ináczey przypuſzczone iego prośby nie były. SkarKaz 609a; [Tho ſnádnie káżdy prawdą być oſądźi/ ktory będźie cżytał liſt Euzebiuſá/ [...] w ktorym świadcży/ iż nie bez wypytowánia przypuſzcżone ſą thy ſłowa [o Chrystusie]/ Vrodzony/ Społpodſtátni/ álbo ſpołiſtny. PiotrGonTrzech 22].
Wyrażenie: »dowod przypuszczony« (2): ieſli Ian twiérdźi/ iż Piotr w zwádźie onéy ſam ſie ránił/ tedy Ianowé dowody máią bydź przypuſczoné. SarnStat 622, 781.
4. Skojarzony płciowo (o zwierzętach) [ku czemu (żywotne)] (1): Equimentum, Myto końskie/ gdy koń ku ſwierzóbce bywa przipuſzczon. Mącz 107b.
5. [Dostarczony drogą wodną [którędy]: drudzi niemaią onemu [mistrzowi] iego targu iakiemi inſzemi podmowami [...] przeſzkadzacz, ij owſzem wiernie ku pozijtkowj spolecznemu pomagacz; a takieſz takowijch towarow ktoreby wodą rzeką bijlij przijpuſzczone. MetrKor 1578 117/446.]

Synonimy: 1. dopuszczony, dozwolony, pozwolony, zezwolony; 5. przypławiony.

Cf NIEPRZYPUSZCZONY, PRZYPUŚCIĆ

DDJ