[zaloguj się]
[pdf]

ROZMNOŻONY (47) part praet pass pf

rozmnożony (37), rozmnożon (9), rozmnożony a. rozmnożon (1).

roz- (46), roſ- (1).

Pierwsze i drugie o jasne; w formach złożonych trzecie o jasne; formy niezłożone z tekstów nieoznaczających ó.

[comp: rozmnoż(e)ńszy.]

Fleksja
sg
mNrozmnożony, rozmnożon fNrozmnożonå, rozmnoż(e)ńszå, rozmnożona, rozmnożon(a) nNrozmnożon(e), rozmnożono
Arozmnożon(e)go A A
Irozmnożonym I I
pl
N m pers rozmnoż(e)ni
subst rozmnożon(e)
G rozmnożonych

sg m N rozmnożony (7), rozmnożon (5); ~(attrib) -ony (6); ~(praed) -on (5), -ony (1); -on SeklWyzn, Leop, SkarŻyw; -on : -ony BibRadz (2:1). ◊ A rozmnożon(e)go (2). ◊ I rozmnożonym (1). ◊ f N rozmnożonå, [rozmnoż(e)ńszå ] (7), rozmnożona (3), rozmnożon(a) (1); ~(attrib) -å (2); ~(praed) -å (5), -a (3); -å RejPosWstaw, ModrzBaz, StryjKron, SkarKazSej; -a BudBib; -å : -a RejPos (1:2). ◊ n N (praed) rozmnożon(e) (2) Leop, SkarŻyw, rozmnożono (1) RejPos. ◊ pl N m pers rozmnoż(e)ni (7). subst rozmnożon(e) (9). ◊ G rozmnożonych (2).

Składnia dopełnienia sprawcy: rozmnożony od kogo (3).

Sł stp s.v. rozmnożyć, Cn brak, Linde w objaśnieniu s.v. rozmnożysty.

1. Powiększony; multiplicatus Vulg, PolAnt, Mącz; auctus Modrz (35):
a. Pod względem wielkości wymiernych: ilości, rozmiarów, wartości materialnej (19): Y [uczniowie] tym więcey á więcey ſię ſámi w ſobie zdumiewáli Bo nie zrozumieli byli o chlebie (marg) To iest, Nie ſtáli ſię byli mędrſzymi onym cudem chlebow rozmnożonych. Hebráiſm. (–): iż ſerce ich było záślepione. WujNT Mar 6/52.
[Wyrażenie: »[czego] wielkość rozmnożona«: w którem [stawie], gdyby ryb była wielkość rozmnożona, mógłby uczynić wielki pożytek LustrPom 39.]
α. O zbiorowościach ludzkich: który stał się licznym, liczniejszym (13): PAnie przecż rozmnożeni ſą ći ktorzy mie fráſuią? Leop Ps 3/2.

rozmnożony gdzie (1): [aby wszyscy rozumieli] iż żadni kácyrzowye áni odſſczepyeńcy/ yákożkolwyek ſwyętymi ſye być zdádzą/ y po wyelu kráinach y źyemyách rozmnożeni/ ku koſćyołowi bożemu nye przyſlucháyą KromRozm III C5v.

αα. Przez liczne potomstwo w wielu pokoleniach uczyniony wielkim narodem (11): Zá kſſyknę [!] ná nie/ y zgromádzę ie/ bom ie odkupił: y rozmnożę ie ták iáko byli przed tym rozmnożeni. Leop Zach 10/8, Deut 6/3; BibRadz I 3c marg; Iż błogoſłáwiony tho cżłowiek kthory ſie boi Páná ſwoiego/ á w przykazániu iego mocno ſthoi. Abowiem będzie możne ná ſwiecie potomſthwo iego/ á narod ſpráwiedliwie rozmnożony będzie vbłogoſłáwion. RejPos 44; Ten bowim lud Izráelſki niezmiernie rozmnożony/ ták iy [Mojżesz] rozdźielił/ iż dźieśiąći goſpodarzom dał iednego Dźieśiątniká ModrzBaz 83.

W połączeniu szeregowym (1): BibRadz Ex 1/7 cf »w wielką liczbę rozmnożeni«.

W porównaniach (2): Iehowá Bog wáſz rozmnożył was/ á otośćie dziſia iáko gwiazdy niebieſkie rozmnożeni [estis hodie ... in multitudine]. BudBib Deut 1/10; SkarŻyw 347.

Wyrażenia: »w wielką liczbę rozmnożeni« (1): Tedy Izráelitowie w ták wielką liczbę ſą rozmnożeni/ rozrodzeni [fructificaverunt, nati sunt in multitudine, et multiplicati sunt]/ y bárzo zmocnieni/ iż ich wſzędy było pełno w oney kráinie. BibRadz Ex 1/7.

»rozmnożony w narody« (1): vbłogosłáwię ią [Sarę] y będzie (rozmnożoná) w narody [erit in gentes]/ krolowie (wiela) ludzi z niey będą. BudBib Gen 17/16.

»rozmnożon na wschod i zachod, i południe, i pułnocy« (1): [Bóg mówił do Jakuba:] ziemię tę ná ktorey ſpiſz/ dam potomſtwu twemu/ y będzie plemię twoie iáko proch ziemſki/ rozmnożon będzieſz ná wſchod y zachod/ y południe/ y pułnocy SkarŻyw 347.

Szereg: »rozmnożony być a rozrość się« (1): A gdy rozmnożeni będźiećie/ á rozroſćiećie ſię [cum multiplicati fueritis, et creveritis] ná źiemi w onych dnioch/ mowi Pan nie będą więcey mowić. BibRadz Ier 3/16.
β. O roślinach: rozpleniony, rozkrzewiony; przen (2): Rácżyſz nam thedy dáć z miłoſierdzya ſwego táką ſtátecżną wiárę/ [...] áby ten ſrogi nieprzyiaciel náſz/ [...] ſzukáiąc vpadku náſzego y s tym rozmnożonym kąkolem ſwoim/ nie miał moczy nád námi RejPos 55.
Szereg: »uszczepiony a rozmnożony« (1): GDy iuż tá wdzięcżna winnicá narodu ludzkiego [...] od Páná náſzego/ ták vſzcżepiona á rozmnożona byłá [...] A zwłaſzcżá gdy on ſam był fundámenthem á práwą máćiczą iey/ á nas ſobye vcżynił iáko látoroſle RejPos 59v.
γ. O terytorium: rozszerzony (2): Záprawdę zá ich [wymienionych wielkich obywateli republiki] ſpráwą Rzecżpoſpolita y rozmnożona y w cáłośći záchowána byłá/ ktora potym zá bogáctwy Pompeiuſowemi y Ceſárzowemi zwątláłá y vpádłá. ModrzBaz 42v.
Wyrażenie: »szerokością granic rozmnożony« (1): ktorzy [wieszczkowie] powiedzieli/ iſz Polſká w ciemnościách do tych czáſow leżąca zá iego pánowánia oſwiecona być miáłá/ co Pogánie rozumieli/ iſz miáłá być ſzerokością gránic rozmnożona. StryjKron 150.
δ. O majątku: przysporzony (1): Multiplicata domus dicitur cui accessio adiuncta est, Rozmnożony/ Vbogácony dóm. Mącz 236c.[Cf też b.α. Wyrażenie RejPos 220.]
b. Pod względem wielkości niewymiernych (16):
α. O intensywności: nasilony, wzmocniony (o zjawiskach psychicznych, cechach, sytuacjach) (12): vcżcie ſie odemnie wiáry/ pokory/ á ſkromnośći w vmyſlech wáſzych/ áby były wáſze pociechy wſzytki ná wſzem rozmnożone. RejPos 291; RejPosWstaw [213]; Wieſz/ żem z źiemie ſtworzony/ Podłey/ wilgotney/ ćiemney/ Więc w náturze nikcżemney/ Iák ſen/ błąd rozmnożony/ A ſmyſł/ przećiwko Duchowi ziątrzony. GrabowSet S2; SkarKazSej 682b; [Kędy rozmnożony ieſth grzech/ tám też rozmnożeńſza ieſt łáſká. GilPos 198].

rozmnożony około kogo (1): O nędzny nędzniku/ izaſz cie iuż może ktore błogoſłáwieńſthwo więtſze potkáć [...]? Gdyż y dom twoy/ y potomſtwo twoie ma być w opátrzeniu Páná tego: á bogáctwá y pocżćiwośći máią wſzędy zá tą wiárą twoią rozmnożone być około ciebie od niego. RejPos [236]v.

rozmnożony komu (3): Láſka niech wam będzie y pokoy rozmnożony [pax multiplicetur]. BibRadz 1.Petr 1/2; RejPos 49, 220.

rozmnożony czym (2): WujJud 136v; Trzymá mię w kośćiele Bożym wyznánie wſzytkich narodow/ y powazność cudy zácżęta/ nádzieią vchowána/ miłośćią rozmnożona/ ſtárożytnośćią vćwierdzona SkarJedn 33 [podobnie WujJud].

rozmnożony w kim (1): Proſzę nawyżſzego nád krolmi Krolá/ áby do tych pobożnośći/ y inne wielkie á krolewſkie cnoty przydáne y rozmnożone w W.K.M. były SkarKaz )(3v.

W połączeniach szeregowych (2): WujJud 136v, SkarJedn 33 cf rozmnożony czym.

Wyrażenie: »hojnie rozmnożon(y)« (2): iż ieſli [...] wedle woley iego ſwiętey będzyeſz y nábywał/ y vżywał/ [...] iż y to nábycie twoie/ y ſławá/ y pocżćiwość twoiá/ będzye thobie/ áni ſam wzwieſz/ ſkąd hoynie rozmnożoná RejPos 220, 54v.
β. O znaczeniu i zasięgu: utwierdzony, rozwinięty, rozszerzony (4):
αα. O Kościele [gdzie] (2): SeklWyzn c2v; ktorą [sprawę przetłumaczenia Biblii] nie ſkwápiem zácżynał/ ánim tego przedſięwźięćia ſwego tylko ſwym właſnym zdániem cżynił/ Ale zá ſpołecżnym zezwoleniem wſzytkich Kośćiołow á Zborow Krześćiáńſkich/ w páńſtwach W.K.M. ták w Koronie iáko y w Kſięſtwie wedle ſzcżyrego ſłowá Bożego rozmnożonych BibRadz *2.
ββ. O władzy, panowaniu (2): y názwano będzie imię iego/ [...] Oćiec przyſſlego wieku/ Kxiążę pokoiu. A będzie rozmnożone [Multiplicabitur] Pánowanie iego Leop Is 9/7; RejPos 15.
2. Mający czegoś więcej; wywyższony; auctus Vulg (6):Przyſtań do niego á nie odſtaway/ ábyś áż do końcá zá czáſu twoiego był rozmnożon [ut augearis]. BibRadz Eccli 2/3.

rozmnożony w co (1): Abowiem inſze Narody z máłych á nikcżemnych początkow/ zá poſtępkiem cżáſſow y foritowánim ſzczęśćia/ w wielką możność rozmnożone/ zwykły to czynić/ [...] iſz [...] Fundatory [swoje] [...] z wielkich Ludźi/ á ſnaść z Niebá y z fáłecznych Bogow wywodzą. StryjKron 59.

rozmnożony czym (1): thák iákoſmy theſz nic twego ſye nie tykáli/ ániſmy vcżynili cżym by ſye mogł obráżáć áleſmy ćie wpokoiu puśćili rozmnożonego błogoſláwieniem Páńſkim. Leop Gen 26/29.

rozmnożony w czym (3): uetrzydzyeſzczy lath na bozey chwale uednye y wnoczy trwala barzo rzatko ale roſtropnye czo bylo trzeba mouyącz thak yſz wſzwyątoſzczy rozmnozona wdzyw wſzytkym byla PatKaz III 112v; LatHar 235; KołakSzczęśl C3v.

Wyrażenie: »szeroko rozmnożony« (1): widźiem to ná oko/ Iáko pobożni ludźie w dobrách ſwych ſzeroko Rozmnożeni bywáią KołakSzczęśl C3v.
Szereg: »utwierdzony i rozmnożony« (1): nie dopuſzcżay [Panie Jezu]/ áby mi to ták cżęſte vżywánie/ wiekuiſte potępienie/ y łáſki twey náruſzenie iednáło: ále áby [...] w łáſce twoiey vtwierdzonego y rozmnożonego/ do wiekuiſtych rádośći gotowáło. LatHar 235.
3. Powstały, utworzony, wywiedziony (3):

rozmnożony od kogo (1): [Synowie Mizraimowi:] Laabim [...]/ od ktorego ieſt názwaná Lybia w Africe. Phut od ktorego ſą rozmnożone narody Murzyńſkie názwáne Phutym w zachodniey ſtronie Afriki StryjKron 11.

rozmnożony z kogo (2): StryjKron 497; ták záśię národy dáleko więtſze Pogáńſkie/ z Izmáelá y Ezau rozmnożone/ w docżeſnym ſzcżeśćiu y pánowániu gorę trzymáły. PowodPr 13.

4. Liczny; multus PolAnt (3): Y rzekł do nich Iehoſzua/ ieſliś ty lud rozmnożony/ idz ſobie do laſá/ á wyſiecż ſobie tám (mieſce) [...] gdy tobie ćiáſna gorá Efraim. BudBib Ios 17/15, Ios 17/14; Vrzędy mocy nie máią [...]. Iurisdicye zle opátrzone/ rozerwáne/ y rozmnożone. iedná drugiey przeſzkadza SkarKazSej 699b.

Synonimy: 1. powiętszony, przyczyniony, przydany, przysporzony, rozrodzony, rozszerzony; a.β. rozkrzewiony; γ. rozciągniony, rozprzestrzenion; b.α. pobudzony; β. rozkrzewiony, rozpłodzony; 2. podniesiony, rozszerzony; 3. poczęty, powstały; 4. mnogi, niezliczony, obfity, rozliczny.

Cf ROZMNOŻYĆ

AĆ