»być, zostać, będący w possessyjej« [w tym: czego (5), do czego (1), czyjej (1)] = posiadać, possidere JanStat (10:2:1): y my po oyczach swych yestesmy wposeszy do vydanya pyrwszego poszw o tho ymyenye ZapWar 1525 nr 2317; Iakom ya byl wspokoyney possesiey pozywanya hymyenya pulphalanth podluk prava mego ZapWar 1528 nr 2456, 1525 nr 2346, 1528 nr 2456, nr 2459 [2 r.], 1529 nr 2477, [1534] nr 2525; ZapKościer 1585/54v; ieſli ſą którzy/ którzy z iákiéy przygody liſty y Przywileie ná ſwé dobrá dźiedźiczné/ w których w ſpokoynéy ſą poſſeſsiiéy/ zgubili áni ich mieli SarnStat 1040, 214, 591, 637.

»w possessyjej być, będący« [w tym: czyjej (1)] = być posiadanym (1:1): A tylko ná tym chcemy mieć doſyć: áby dwá groſzá [...] z káżdéy włóki/ álbo łanu/ álbo z częśći łanu oſádzonéy/ y w poſseſsiiéy będącéy [de quolibet manso vel sorte, locatis vel possessis JanStat 320] ná káżdy rok nam y potomkóm náſzym [...] były płáconé. SarnStat 349; Rewizory do wſzech dóbr náſzych [...] wyſyłamy [...] rewidowáć y inwentowáć dochody/ których podáliſmy im ſpiſki/ áby wiedźieli do których dóbr iecháć máią/ choćiaż w poſſeſsiiéy náſzéy nie ſą SarnStat 1129.

»possessyją dać; possesyjej podanie« [w tym: w co (2)] [szyk zmienny] (3;1): Kthory [Henryk Probus] gdy przyiechał/ puśćili go mieſzcżánie do Krákowá/ zwłaſzcża rzeźnicy/ othworzywſzy brony kthore był Boleſław pozámykał/ dáli mu poſeſsią w miáſto. BielKron 366v, 386, 390; á dekrét przerzeczony/ przezyſki/ rękoiemſtwo/ dług y poſseſsiiéy podánié/ w áktách opiſány/ káſsowáć y wpiſáć powinien SarnStat 1168.

»w possessyją dać (a. poddać), dany« = tradere in possessionem Vulg [szyk zmienny] (4:1): Leop Ios 11/23; Dom ktory liezy miedzy domem Koćielnikowym, a domem Paleczkowym, dal iemu W poſseſią ZapKościer 1580/4, 1579/3v; A imięnié iego któréby zá onę głowę ſtáło/ powodnéy ſtronie w poſseſsią ma bydź dano SarnStat 1171, 1168.

»w possessyjej, possessyją mieć« [w tym: czego (2), swej (3)] (4:2): Ale cosmy tez w tey ziemi Inflanckiey. continuato Titulo wpoſseſsiey swey mieli y spokoinie od 30 lat trzymali bez prawnie y nie sprawiedliwie wzięto y prawie iako gwałtem wydarto ActReg 41, 41; SarnStat 591, 637, 1129; PowodPr 22.

»[komu] do possessyjej przyść« = stać się czyjąś własnością (1): A ták tylko od onégo gwáłtu y ſzkody wolen będźie/ ále łąkę ábo rolą przerzeczoné ábo inné ono imięnié [...] iuż ták vtráći: któré áktorowi do poſseſsiiéy prziydźie SarnStat 1164.

»w possessyi(-jej), possessyją trzymać« [szyk zmienny] (2:1): Ktore [imienie] trzimayą y podzyſz dzen wpoſzeſzy a to pyerwy nyſz panowyę Gruchalowyę ZapKościer 1584/53, 1581/22v; A ktoby z przodków ſwych niemaiąc liſtów co gruntów y káżdéy poſseſsiiéy iákimkolwiek imieniém názwánych trzymał/ pożywał: tákowy tę takówą ſwoię właſność y bez liſtów iáko y zá liſty ma wiecznie trzymáć SarnStat 1024.

»wybić, wybicie z possessyjej« (1:1): Więc y tego śiłá ieſt/ co wybiwſzy z poſſeſſiey człowieká vczćiwego/ á gdy go o wybićie pozową/ on wyiedźie y powie v ſądu iáko nigdy nie wybijał GórnRozm H2, L.

»possessyją [swoję] wywieść« = udowodnić prawo posiadania [szyk zmienny] (4): á która ſtroná przed nimi [urzędnikami ziemskimi] lepſzé y znácznieyſzé znáki vkaże/ y przez ſtárſzé y świádki wywiodłáby ſwoię ſpokoyną poſseſsią ná onym imieniu/ póki y przez któré mieyſce trzymáłá dźiedźictwo ſwoie: [...] tedy tám máią bydź czynioné granice SarnStat 472, 472, 1176 [2 r.].

»spokojna possessyja« = pacifica possessio JanPrzyw (10): yakom ya tho hymyenye oktoremya poziva sliachathny olexy zarosdzialem viecznem slovnem zadzierzal wpokoiw daley trzech lath wspokoyney possesiey ZapWar 1542 nr 2429, 1525 nr 2345, 1528 nr 2456 [2 r.], nr 2459 [2 r.]; Nád to sátut [!] o Pozwiéch sárośćinych [!] ná ſkárgę chcemy rozumieć o Pániach Poſag máiących: áby dla ich y inych oſób o ſpokoynéy poſseſsiiéy gwałtownégo wypędzenia było wolno Stároſtom dáć Pozew. SarnStat 943, 472, 1040, 1176.

»stateczna possessyja« (1): nie byłá tedy rzecż potrzebna nowymi przywileymi tego ták dálece wárowáć/ co w ſtátecżney poſseſsiey miáło duchowieńſtwo PowodPr 22.

»w possessyjej zachowany« [szyk 1:1] (2): á niektórzy ſkázowáli/ áby krewni w poſseſsiiéy byli záchowáni [decidebant, consanguineos in possessionem conservandos. JanStat 570] SarnStat 633, 367.

»possessyja a dzierżawa« (1): Dobył tedy á doſtał Iozue wſſyſthkiey źiemie/ [...] y dał ią w poſſeſſią á dzierżáwę [tradidit eam in possessionem] ſynom Iſráelſkim Leop Ios 11/23.

»possessyja, to jest dzierżenie« (1): dał Káźimierz kſiążęćiu Mázowieckiemu ſześć tyſiąc kop płáſkich groſzy/ iż mu vſtąpił ſwego práwá/ y poſeſyą/ tho ieſt dzyerżenie/ zárázem dał/ s powiátem Węgrowſkim. BielKron 390.

»oprawa i possessyja« (2): Pánié wienné/ któréby ná dobrách per iureuictum vtráconych/ piérwſzą opráwę y poſseſsią ich miáły/ niż kreditorów práwo [...]/ máią zoſtáć w poſseſsiiéy opráwy ſwéy SarnStat 637 [idem] 591.

»prawo i possessyja« (1): PowodPr 24 cf »possessyja nieustawająca«.

»possessyja i (a) używanie (a. pożywanie)« [szyk 4:2] (6): hy bylysmy dziath ocziecz hy ya w spokoyney possesiey hy wpozivanyv oth dathy przyvyleyv przerzeczonego do thego czaschu ZapWar 1528 nr 2459, 1528 nr 2459; GDy ieden ſzláchćic drugiému ſzláchćicowi zácznie áktcią/ áby miedzy onym dźiedźictwem ich ſobie przyległym/ kędy gránice nie były/ iedno vżywánié/ á poſseſsią ſtrón ſądownie zácząłby: Tedy ſąd ma ſkazáć y poſłáć vrzędniki Ziemſkié do tego należącé [...] SarnStat 472, 472, 1175, 1176.

»własność ani possessyja« (1): a yako dziedziczi poticzczi nygdi nycz nyemyely kv they hy wthey rzecze wlasnosczi any possesiey spraviedlivey thako my pomozi bog ZapWar 1536 nr 2493.