[zaloguj się]
[pdf]

BĘBEL (14)sb m

bębel (13), bąbol (1); bębel : bąbol Calep (1 : 1).

e jasne; tekst nie oznacza ó.

Fleksja
sg pl
N bębel bębele, bąbole
G bębel(o)w
A bębel bębele

sg N bębel (5). ◊ A bębel (1). ◊ pl N bębele (3), bąbole (1). ◊ G bębel(o)w (1). ◊ A bębele (3).

Sł stp. s.v. pępel, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

1. Bąbel, bańka, pęcherzyk na wodzie; bulla Mącz, Calep, Cn; mastus Calep (4): Bullo, bullas facio, Bębele czinię yáko ſie kiedy wody zruſzáyą. Mącz 28a, 28a; Bulla ‒ Bambolie na wodze. Calep 142a, 642a.
2. lek. Pęcherz na skórze; nabrzmienie, guz; clavus Mącz (7): Też proch ſtich robakow s ciaſtem zmieſzany [...] prziłoż na mieſcze gdzie chczeſz ſpriſzcżyć á vcżyni ſie bębel FalZioł I 70b; drżeń thego ziela [...] ieſt moci przenikaiączey [...] yteż bębele cżiniączey FalZioł I 111c, I 70b, 116a [2 r.], V 109.
Szereg: »bębel, pęcherz albo bolączka«: Clavus etiam est genus tuberculi, Bębel Pecherz álbo bolączká. Mącz 56d.
3. lek. Hemoroidy (tylko w pl) (2): Theż kto ma bębele w ſtolczu prawie na kończoch ielita [...] naprzeciwko temu/ Vwarz ſzańthę z włoſkhim koprem w winie przycżyniwſzy ſloney wody/ á pothym vwarziwſzy maſz ſiedziec nad tim gołym zadkiem/ ábowiem boleſć odchodzi ſtych bębelow FalZioł I 84d.
4. lek. Przepuklina mosznowa (hernia scrotalis); ramex Calep (1): Ramex, genus herniae [...] quum ex abscessu aliquo circa scrotum materia induruit ‒ Bębel. Calep 893b.

Synonimy: 1. bańka, buła; 2. bolączka, napuch, pęcherz; 4. ocieczenie, wypuklina.

KN