[zaloguj się]
[pdf]

BORTA (15) sb f

borta (8), burta (7); borta Strum (8); burta Calep (3), GostGosp, KlonFlis (3).

o pochylone, a jasne.

Fleksja
sg pl
N burta
G bórty
D bórcie
A bórtę bórty
L burcie bórtach

sg N burta (4). ◊ G bórty (3). ◊ D bórcie (1). ◊ A bórtę (3). ◊ L burcie (1). ◊ pl A bórty (1). ◊ L bórtach (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII(XVIII) – XVIII w.

1. Krawędź nasypu grobli (8): Abowiém óni [robotnicy] rádźi w poſrzodku czynią Pagorek/ á ku Bórćie przyſtruże ku oddaniu roboty. Strum F2v; Ale rośćiągnąwſzy ſznur od Bórty do Bórty/ idźiſz z miárą podle ſznuru/ mierząc kędyby miárá vkazowáłá wyżéy nad ſznur/ tu niechay dobiéra. Strum F3, F2v, F3.
a. Występ u spodu grobli, próg (4): A to dla tego Tárás robiąc ábyś miał przeſtrzéńſtwo: álbo też czáſu łowienia Stáwu/ miał przeſtrzéńſtwo ná tych bórtách dla chodzenia y ſucho. Strum E3v, H2v.
Szereg: »prog albo borta« (2): pámiętay ábyś zoftáwił przed Groblą Próg/ albo Bórtę/ na łokći cztérzy álbo y ná ſześć. Strum E3v, F.
2. Brzeg, krawędź, bok jakiegoś przedmiotu; margo Calep (7): Margo – Brzeg, krai, burta. Calep 639b.
a. Krawędź pokładu, statku; burta, ława dla wioślarzy; catastroma, fori (pl) Calep; transtra (pl) Cn (6): Fori – Burta a łodzi, poktorey moze chodzicz. Calep 429b, 171b; Ieden ma bydź co ich [flisów] doglądáć ma/ áby nigdy burtá ná źiemi nie leżáłá/ áni ſie lodu bałá. GostGosp 88; KlonFlis E4, F3.
Przen (1): Veż ſię od wężow/ ktorzy w kráiu głodnym/ Cżuiąc o wyſpie y o brzegu płodnym/ Wnet ſámodźielną komięgę robotą/ Z ſiebie vplotą/ W śrzodku z ogonow żywą krátę wiją/ A z kráiu káżdy z wynieśioną ſzyią/ Pilen porządku ſwoiey burty ſtrzeże/ Iák rycerz wieże. KlonFlis E2.

Synonimy: 1. a. prog; 2. brzeg, kraj.

KN