[zaloguj się]
[pdf]

CHWALNY (34) ai

-å- (18), -a- (16); -å- GosłCast (2); -a- BierEz, BielKron, GórnDworz (2), Calag, KochPs (3), KochPieś, GrabowSet, KochFrag, OstrEpit; -å- : -a- Mącz (14 : 1), Prot (1 : 1), KochFr (1 : 2).

comp chwålniejszy (4).

Fleksja
sg
mNchwålny fNchwålnå, chwålniejszå nN
Gchwåln(e)go G Gchwålnégo, chwålniejszégo
A A Achwålné
pl
N m pers chwålniejszy
subst chwålné, chwålniejszé
A subst chwålné

sg m N chwålny (14). ◊ G chwåln(e)go (1). ◊ f N chwålnå, chwålniejszå (5). ◊ n G chwålnégo, chwålniejszégo (4); -égo (2), -(e)go (2). ◊ A chwålné (2); -é (1), -(e) (1). ◊ pl N m pers chwålniejszy (1). subst chwålné, chwålniejszé (5); -é (2), -(e) (3). ◊ pl A subst chwålné (2); -é (1), -(e) (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Chwalebny, zasługujący na pochwałę, uznanie, godny chwały; dobry, wspaniały; celeber Mącz, Calag, Cn; praedicabilis, probabilis Mącz, Cn; commendabilis, conspicuus, laudatus, plausibilis, pulcher Mącz; clarus Calag; gloriosus, laudabilis Cn (32): Chwálnyć ten to ſługá nowy BierEz B3v; Celebris et celeber, Sławny/ Známienity/ Chwalny/ Wzięty. Mącz 45d; Commendabilis forma, Doſić chwalna vrodá/ doſić piękna nie żádna. Mącz 206d; Plausibilis, Chwalny Co ſie latwie [!] może podobáć/ Miły. Mącz 303c, 49d, 85d, 186b, 206d, 323d (11); Bo iesli w moich Rymiech będźie co chwalnego/ Z Niebá naprzod/ á po tym mam to z łáſki iego. Prot E, D4; GórnDworz G7, H3v; Calag 75b; Chwálné ſą ſpráwy iego KochPs 170, 87, 167; KochFr 54, 65, 91; Ale/ co chwálnieyſza w tobie/ Ieſteś śilen y ſam ſobie. KochPieś 46; GrabowSet A2v; Zacny náwſzem Stároſtá/ by po wieczné látá/ Słynął iego chwálny ſlub OstrEpit A2; GosłCast 3 [2 r.].

chwalny dla czego (3): Commendatrix regio, Chwalna kráyiná/ dla nieyákich oſobliwych dárów Bożych. Mącz 206d; Probabilis re aliqua Chwalny/ vdátny dlá niektórey rzeczy. Mącz 323d; Conspicuus magnitudine Lunensis caseus, Chwalny dla ſwey wielkosći Luneński ſér. Mącz 405c.

chwalny z czego (1): tyli więtſzą cześć maſz z przodków ſwoich/ Czyli oni chwálnieyſzy z wyſokich cnót twoich. KochFrag 42.

2. Pochwalny, wyrażający pochwałę (2): gdy záſię Papież iechał do Rzymá z Nicee/ cżynili Rzymianie wielkie tryumffy/ y kſiążki chwálne piſáli/ yż miedzy tymi Monárchi pokoy Papież vłożył BielKron 216v; Mącz 46a.

Synonimy: chwalebny, 1. cudny, dobry, miły, niepospolity, osobliwy, piękny, sławny, udatny, wyborny, wzięty, zawołany, znamienity.

Cf CHWALEBNY, DAWNOCHWALNY, NIECHWALNY

ZZa