[zaloguj się]
[pdf]

DAWIĆ (21) vb impf

a pochylone.

Fleksja
inf dåwić
indicativus
praes
sg pl
1 dåwię
2 dåwisz
3 dåwi dåwią
praet
sg pl
3 m dåwił m pers dåwili
f dåwiła m an
imperativus
sg
2 dåẃ
conditionalis
sg
3 m by dåwił
impersonalis
praet dåwiono

inf dåwić (1). ◊ praes 1 sg dåwię (5). ◊ 2 sg dåwisz (1). ◊ 3 sg dåwi (2). ◊ 3 pl dåwią (3). ◊ praet 3 sg m dåwił (3). f dåwiła (1). ◊ 3 pl m pers dåwili (1). ◊ imp 2 sg dåẃ (2); -ẃ (1) SienLek, -w (1) BierEz. ◊ con 3 sg m by dåwił (1). ◊ impers praet dåwiono (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

Dusić, zabijać przez duszenie, dławić; strangulare Mącz, Calep, Cn, suffocare Calep, Cn; enecare Mącz; effocare, elidere, interstringere, oblidere, offocare, praefocare, premere Cn; iugulare Calep (23): Eneco, Dawię/ Duſzę/ zábiyam. Mącz 243d, 420b; SkarŻyw 544; Iugulo ‒ Garło przerzinąm, dawię. Calep 569b, 1009b, 1026b.

dawić kogo (10), co (3): Ptaſznik gdy źiębę vłowił/ Prośiłá by iey nie dawił BierEz L3v, K2; RejWiz 55; Záłoż koniowi dwá powrozy ná ſzyię [...] á daẃ go ták bárzo iż/ ſye powáli SienLek 168; RejAp 165; BudNT Matth 18/29; ModrzBaz 55; SkarŻyw 575; weſele/ dobramyśl/ zábijáć ćielętá/ dawić bárány/ ieść mięſo/ y pić wino PowodPr 74. Cf kogo czym.

dawić kogo czym (1): Y wiedziono ie [męczenników] nád rzekę/ y tám przed ocżymá S. Anáſtázego/ dawiono ie powrozy/ y miotano w wodę. SkarŻyw 76.

W przen [kogo] (1): A co miłe łákomſtwo dawi nas z oſobná/ Ktoby to miał wylicżyć ieſt rzeeż niepodobna. RejWiz 104.
Przen: Gnębić, uciskać [kogo] (3): Złodzieie á złocżyńce/ iego roſkoſz byłá/ Gdy iego [Herkulesa] możná ręká/ ſrodze ie dawiłá. RejZwierz 43; Bo ácżći ſie ono niebożątko [...] obronić nie może/ ktorego thy dawiſz w niewinnośći iego RejPos 253v.

dawić czym (1): Odżeń [...] Fáłſzywe Proroki [...] Iż więcey nie dawią vſtáwámi ſwemi/ ſtádá twego máłego/ Zboru ludu twego. ArtKanc K14.

a. Dusić, drażnić w gardle (o chorobie gardła) [kogo] (1):
Zwrot: »w gardle dawić« (1): po obu ſtronách [postaw bańkę] áby to báńki wyćiągnęły/ co ćie w gárdle dawi. SienLek 81.

Synonimy: dusić, gnieść.

Formacje pochodne: dodawić, podawić, przydawić, udawić, zadawić, zdawić; zadawiać.

Cf DAWIĄCY, DAWIENIE, DAWIONY, DŁABIĆ, DŁAWIĆ, DŁAŻYĆ

TK