dopuszczać czego (141): Potym kiedy więtſzy vroſł/ Vkradł [synaczek] ſuknią mátce przynioſł Oná z dobrą wolą bráłá/ Wſzytkiego mu dopuſzcżáłá BierEz L4; Gdy ktorą rzecż w ſwey mocy maſz/ A inemu iey dopuſzcżaſz: [...] Bárzo iey łatwie pozbędzieſz. BierEz M3, Rv; PatKaz III 148v; RejPs 193, 208v, 225v; Item powiedzial iſch pana vpominall o ſtawſkiego abi kradziezi yemu niedopuſchczall LibMal 1543/72v; SeklKat G3v; RejKup z5v; KromRozm I M3; KromRozm III Fv; BielKom D5v; Diar 36; RejWiz 42; Pánie moy Moizeſſu/ niedopuſzcżay im tego [aby prorokowali] [prohibe eos]. Leop Num 11/28, Mar 10 arg; BibRadz Deut 13/11, 18/14, 3.Reg 12 arg, Eccli 33/20; OrzRozm G3; iż mu [cesarzowi] ſie też chcą bronić thakież poddánych ſwych/ á ſłuſznym práwem nań ręce ſwe podnoſzą/ ktorego dopuſzca [!] Bog y przyrodzenie etc. BielKron 227, 207, 208v, 393; Mącz 151d; nic wam pewnie áni ty beſtie [...] záſzkodzić nie będą mogły/ gdyż Pan wáſz ták możny ieſt/ [...] iż to ták chowáć y dopuſzcżáć tego do cżáſu racży dla proby á dla doſwiádcżenia ſtałośći wiernych ſwoich. RejAp 115, 63, 108v, 137, 167; á biy pierśi y ſerce ſwoie/ á vcżyń mu gwałt/ á nie dopuſzcżay mu tych ſwowolnych myſli á tych wynioſłych poſtaw RejPos 201v, 23v, 49v, 50, 50v, 54v, 64 [2 r.], 185v; BielSat Dv; BiałKat 16, 28v; KuczbKat 350; RejZwierc A2v, 52, 108v, 258, 270v; WujJud 64v, 133v, 181, Mm5, Mm5v (15); WujJudConf 183, 184v; CzechRozm 79, 81, 96, 232v, 234v [2 r.], **5v; Naſpráwiedliwſza to będźie przycżyná woyny/ krzywdy niedopuſzcżáć [iniurias propulsare]/ á ludu naſzego od nieprzyiaćielá bronić. ModrzBaz 127v, 63, 117 [2 r.], 117v, 126v; SkarJedn 245, 307; SkarŻyw 142, 185, 257, 318; CzechEp 222; ále też y Miſtrzámi ſię im zwáć zákazał/ nie dopuſzcżáiąc im onych pyſznych/ y wynioſłych Fáryzáyſkich tytułow NiemObr 31, 56; ReszPrz 35; BielRozm 24; PaprUp Fv, I3; LatHar 57; Niektorych rzeczy dopuſzczáią/ nie pochwaláiąc ich/ ná vwiárowánie więtſzego złego. WujNT 163; Iáko y Pan Bog ſam nie czyni nic złego/ wſzákże złego dopuſzcza. WujNT 163, 80, 163, 526, 737 marg, 844 marg (12); Drudzy czeládźi heretyctwá dopuſzczáią/ y śmieią ná chlebie ſwoim chowáć iad domownikow wſzytkich SkarKaz 422b, 208b; SkarKaz 688a, 703a. Cf dopuszczać co czego, Zwroty.

dopuszczać co czego = pozwalać czemu na co (1): Exercitum quem in Asia ductaverat luxuriose nimisque liberaliter habuerat. Woysko które w Aſiey w ſwym poruczeniu miał/ zbytków y zbytney hoynośći dopuſzczał. Mącz 191b.

dopuszczać kogo do czego = pozwalać komuś na jakąś czynność (2): iż ich do chrztu nie dopuſzczáią/ Chryſtuſá zwłóczą. BiałKat 261; Y niedopuſzcżamy nikogo do vżywánia tey ſpołecżnośći WujJudConf 223v.

dopuszczać kogo ku czemu = pozwalać komu co czynić (1): sſtháło ſie ſzemránie miedzy Greki przećiwko Zydom/ iż wdow ich nie dopuſzcżáli ku poſpolithey ſłużbye miedzy ſobą. RejPos 22.

dopuszczać kogo na co = pozwalać komuś na co (2): Nye mowyę áby go nye dawał y nye dopuſſcżał ná kápłáńſtwo/ ále przeſtrzegam áby pyerwey obácżył yeſliby ná kápłáńſtwo był godnym GliczKsiąż O5v; WujNT 730.

dopuszczać do czego = pozwalać na co (3): Drugim nagła śmierć ták prędko przychodźi/ iuż nie dopuſzcża áni do ſpowiedźi ArtKanc R17. Cf dopuszczać kogo do czego.

dopuszczać komu (286), czemu (16) [w tym: czego komu (80), czemu (1), cum inf komu (164), czemu (11), cum inf +A pron się komu (4), czemu (2)] (302): BierEz L4, M3, N, S3v; OpecŻyw 1v, 46; PatKaz III 146v, 148v; FalZioł IV 37a; March³ V8v; RejPs 80v, 93v, 122v, 183, 208v (8); LibMal 1543/72v; RejKup y3v, z4, z5v; RejKupSekl a4; HistAl 18, I8v, K8v; KromRozm I A4v, M3; MurzHist G3; MurzNT Luc 18/16; KromRozm III P2; Diar 46, 53; BielKom D5v; GliczKsiąż E6, E6v, F6v, F8, G6v, O2v; LubPs P2v, aa; KrowObr 19, 62, 99v, 107, 232v, 236; Cżemu Pan dopuſzcża diabłu. RejWiz 135v marg [idem Cc4v], 133v, 157, Cc4v; Leop Num 1/28, Tob 4/14, Iob 9/18; RejZwierz A2v [2 r.]; BibRadz Deut 18/14, 1.Reg 12 arg, Eccli 33/20, 2.Mach 12/2, Luc 4/41 (8); OrzRozm A3, D3, Gv, M3, M4; BielKron 9, 80v, 96v, 207, 393 (12); A tak tedy wprożnowaniu możemy albo ſámi cżynić/ albo cżyniącym dopuſzcżać KwiatKsiąż P3, F; Ius tibi esto Miey dozwolenie y dopuſzczam ći. Mącz 179a, 220b, 226d, 284b, 304d; OrzQuin H; SienLek 2v, 116; RejAp 28v, 59v, 81v, 137, 137v (8); GórnDworz Aa8; HistRzym 80, 93; RejPos 5v, 49, 49v [2 r.], 54v, 201v (25); BiałKat b2v; KuczbKat 10; Niewiem co zacni ná ten cżás dziáłáią/ Gdy ſie dwá wádzą iż im dopuſzcżáią. RejZwierc 228, 10v, 257v, 258, 261, 270v (9); WujJud 6v, 12, 146v, 169v, 210 [2 r.] 218v, L16; Ll 7; WujJudConf 183, 184v, 195; RejPosWstaw [41⁴], 42; BudBib Is 63/17, 1.Mach 5/42, 15/6; Strum F3v; BudNT Mar 7/12, Hebr 7/12; CzechRozm 79, 81v, 142v, 170, 232v (17); On z woyſkiem niezlicżonym ná Polſkę ſie puſzcża/ Ale mu można śiłá Ruſka nie dopuſzcża. PaprPan B4, Qv; ModrzBaz 6v, 30, 49v, 117v, 126v (17); SkarJedn 307; KochPs 36; SkarŻyw 142, 257, 264 [2 r.], 493, 565; CzechEp 18, 39, 91, 135, 222 (10); NiemObr 31, 56, 148; KochWz 142; ReszPrz 43; WerKaz 285, 287, 302; PudłFr 42; ArtKanc B12v, K4, Nv; GórnRozm A3v; PaprUp F, Fv [2 r.], I3; ActReg 170; GostGosp 104; Phil C2; KochCz A3v; LatHar 181, 189; WujNT Matth 5/46, s. 32, 143, 228, 589 (32); JanNKar D3; SarnStat 172; PowodPr 36; SkarKaz 208b, 311b, 348a, 387a, 422b; CiekPotr 27; GosłCast 65; SkarKazSej 674b, 679b. Cf dopuszczać komu na co, Zwroty.

dopuszczać komu na co (1): tzemu ná dobrą wolą kożdemu niedopuſztzaćie? KrowObr 230v.

cum inf (240): BierEz N, S3v; OpecŻyw 1v, 46; Miedzy inſzemi ribami: [szczuka] ieſt ciepleyſza y ſucha w przyrodzeniu ſwogim/ á przeto ią dopuſzcżaią ieſć chorim FalZioł IV 37a; NIedopuſſczay ſie zmocnic nadnami zadnemu ſprzeciwienſtwu naſſemu RejPs 93v; a niedopuſſczay vpadac ſercam naſſem RejPs 122v, 46, 64, 80v, 183, 187; SeklKat G3v; RejKup y3v, z4, aa3v; RejKupSekl a4; HistAl I8, I8v, K8v; KromRozm I A4v, G4; dopuſczám za podpiſanim imięnia moie^go drukowac MurzHist A2, G3; MurzNT Luc 18/16; KromRozm III P2; ZapWar 1553 nr 2685; nie racz WKM dopuszczać stanowi temu tak uciskać RP swojej Diar 46, 53; GliczKsiąż G6v, O2v; LubPs P2v; KrowObr 19, 62, 99v, 187, 236 (9); RejWiz 157; Nie dopuſzcża odpocżynąć duchowi memu [Non concedit requiescere] á nápełnia mię gorzkośćiámi. Leop Iob 9/18, Tob 4/14; OrzList e2v; RejZwierz A2v [2 r.]; BibRadz Deut 9/6, 2.Mach 12/2, Luc 4/41, Apoc 2/20; OrzRozm A2v, D3, F2, Gv, M4; ták iż wſtyd niedopuſzcża thych rzecży iáwnie wykłádáć BielKron 246v; Smácżne ieſt ſpánie po pracy/ choć máło álbo wiele iadł/ á bogacżowi doſytość nie dopuſzcża ſpáć. BielKron 80v, 96v, 198, 211, 249, 410 (9); GrzegRóżn E3, E3v [2 r.]; KwiatKsiąż D; Fermento, Kwáſzę/ Dopuſzczam ſie skwaśnąć. Mącz 121c, 220b, 284b, 309a, 312c, 389c; OrzQuin H; SienLek 2v, 116, 166; tákże theż thu [Pan] tey márney ſmierći nie dopuſzcża iedno cżwartej cżęśći narodom ludzkim ſzkodzić/ áby przedſię wyplenił kąkol ze pſzenice. RejAp 59v, 28v, 81v, 137v; poki złoto nie było ták tanie/ moſiądzu/ do rzędu ná koń/ do oſtrog/ do ſtrzemion/ vżywáć dopuſzcżano. GórnDworz V6, Aa8; HistRzym 93; Iáko tho nam dał znáć w oney Ewányeliey o oney pſzenicy á o onym kąkolu/ iż mu ták Pan dopuſzcża rość áż do pewnego cżáſu RejPos 5v, 49, 49v, 153, 188, 207 (17); BiałKat b2v; GrzegŚm A2v; KuczbKat 10; Pcżołam tedy o tym ia bęcżeć dopuſzcżam. RejZwierc A2v, 257v, 261; WujJud 12, 146v, 169v, 218v, L16; WujJudConf 170, 195; RejPosWstaw 42; BudBib Is 63/17, 1.Mach 5/42; Strum F3v; BudNT Mar 7/12; CzechRozm 89v [2 r.], 170, 198v, 213v, 246 (13); Nie cżłowiekowi pri dopuſzcżamy pánowáć [imperare sinimus]/ ále rozumowi: to ieſt/ práwu przyrodzonemu ModrzBaz 101, 6v, 30, 49v, 140v, 141v (13); SkarJedn 147; Niedopuſzczay mi vmrzeć w téy nieſzczęſnéy źiemi KochPs 36; SkarŻyw 294, 341, 565; CzechEp 28 [2 r.], 39 [2 r.], 42, 136, 215, 251; NiemObr 132, 148, 171; KochWz 142; ReszPrz 42, 43; ReszHoz 120; WerKaz 287; BielSjem 24; PudłFr 42; ArtKanc B12v, K4, Nv; á zaſz to nie niewola gdy v moich okien w nocy kto ſtrżelá/ wola/ huczy/ [...] á mnie ſpáć nie dopuſcza? GórnRozm A3v; PaprUp F, Fv; ActReg 170; Calep 879a; Siáno też drobne chceſzli mieć dobre/ tedy niedopuſzcżay ſie mu álbo trawie sſtárzeć GostGosp 104; Phil C2; Zebych ia/ ile chęći tyle miał y śiły/ Służyć oyczyznie miłéy: a iéy ſpráwom ſławnym/ Nie dopuſczał zámiérzknąć w ćiemnym wieku dawnym? KochCz A3v; OrzJan 32, 112; LatHar 189; ktory ſłońcu ſwemu dopuſzcza wſchodźić ná złe y ná dobre WujNT Matth 5/46; Niewiáſty niech milczą w kośćielech: ábowiem nie dopuſzcza ſię im mowić [non enim permittitur eis loqui]/ ále máią być poddáne WujNT 1.Cor 14/34, s. 32, 228, 461, 464, 521 (33); JanNKar D3; PowodPr 36, 40, 53; SkarKaz 387a; GosłCast 65; SkarKazSej 674b, 679b, 699a. Cf cum inf +A pron się, cum G cum inf.

cum inf + A pron się = pozwalać dokonać czegoś na sobie (13): Nie dopuſzcżaymy ſię zwodźić cudnemi fárbámi GrzegRóżn I4; Proconsulatum, sed sordide cesserat, Był pánem rackim ále ſie w nim s wielką żmindą bierząc dáry/ á dopuſzczáyąc ſie przedárowáć záchował. Mącz 403a; RejPos 196v; RejZwierc 10v; Lecż y poſpolity żywot ludzki świádcży/ iákie ſwary/ zwády/ y bunty wzruſzáć oni zwykli/ ktorzi śię tákiem namiętnośćiam rzędźić dopuſzcżáią [obtemperent] ModrzBaz 18; CzechEp 18, 323, 335; ReszPrz 91; O Boże/ ktory ſię grzechem obrazaſz/ á pokutą nam ſię vbłagáć dopuſzcżaſz LatHar 181; Lecz czego ná krzyżu nie ćierpiał/ to ná ołtarzney ofierze ćierpi dla ćiebie. Dopuſzcza ſię łamáć/ áby wſzytkich náſyćił. WujNT 603, 98; SkarKaz 348a.

cum G cum inf [w tym 3 r. po przeczeniu, 1 r. po nieco; składnia z kontaminacji łac. A cum inf i formy G po przeczeniu] (4): MiechGlab 77; y nyeprziyacyoł w źyemyę cyągnąć nye dopuſſcżáli. GliczKsiąż K8; A nie dopuſzcżaſz przed ſobą mieſzkáć wſzetecżnego. LubPs B4; BielKron 37v.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem tego (8); aby (22), żeby (3), iż (4), by (1))] (36): BierRaj 20; á niedopuſſczay iem więcey tego/ áby też oni więcey bez przyczyny nágrawáli mnie. RejPs 52v, 101, 109v; KromRozm III O6; LubPs aa; Mogł też był y cżártowi nie dopuſzcżáć tego/ Aby był ták nie trwożył cżłeká niewinnego. RejWiz 153v; Leop 3.Esdr 2/26; Bog dopuſzcza Cżárthowi iż w vſtách nieme^go zwierzęciá głos vczynił BibRadz I 2v marg, Apoc 22/11; BielKron 80; GrzegRóżn E3, E3v; KwiatKsiąż F; SienLek 13v; RejAp 22v, 86v; HistRzym 20v; RejPos 64, 198v; KuczbKat 280; BudBib 1.Mach 15/6; CzechRozm 81v; KarnNap B3; ModrzBaz 18, 34v; SkarJedn 184; CzechEp 134; WerKaz 285; GrabowSet N; LatHar 25, 234, 612; WujNT 98, 844; SkarKaz 311b.

dopuszczać co (58), kogo (4) (62): bog niégdy widzi ſie ſpatz/ a niéiako o nás niedbatz/ to ieſt gdy dopuſſcżá niemocy/ ij ijnſſé klopoty OpecŻyw 44; SeklKat G3, L3; Czo zá ſprzećiwne rzecży Pan ku doſwiádſzeniu ſwych przebránych dopuſzcża LubPs bb3 marg; BibRadz I 21; WujJudConf 65v; WujNT 533, Yyyyy4, Zzzzzv; ſłuſzny ſąd Páńſki dopuſzcżał głody y zárázy morowe PowodPr 7, 13; A k temu iż dopuſzcza P. Bog dla ludzkich grzechow złe vrzędniki [...] y ná tym obierániu Iudaſzá dał to znáć SkarKaz 611a, 45a, 611a marg, Ooooc, Oooo3b; Krolikowie ći wſzytko wam zepſuią/ y was pogubią, Ktore P. Bog zá grzechy náſze dopuſcza. SkarKazSej 695b. Cf dopuszczać co na kogo.

dopuszczać kogo komu na co (1): á iż odſtąpili od Páná Bogá ſwego/ dopuſzcżał ich ná łup á ná roſtárgnienie ich nieprzyiaciołom ich RejZwierc 258.

dopuszczać czego komu nad kim (1): á Pan mu [diabłu] tego dopuſzcża nád thymi ktorzy wiáry nie dzierżą iemu RejAp 165v.

dopuszczać czego nad kim (1): A toć ſą ty przycżyny przecż Pan Bog dopuſzcża przeſládowánia nád wiernemi ſwemi á nád tą łodką ſwoią RejPos 50v.

dopuszczac co na kogo (45): OpecŻyw 28; SeklWyzn 2; tedy też pan Bog nas miłuie á niedopuſcza vboſtwa nanaſz/ any potomkom naſzym zebrać chleba. SeklKat L4v, D4v, F3, H3v, R; Plagi kthore Pan ná Egipt dopuſzcżał prze vporne nyedowiárſtwo LubPs Yv marg, H4 marg, K3 marg, O5 marg, S marg, S3v, Y, hh2v; Ieſli mię ſpytaſz tzemu Pan tákowe krzyże tu ná wierne y wybrane ſwoie dopuſztza? KrowObr 238; BibRadz Ex 5/22, I 298v marg; BielKron 27v, 155; HistRzym 28; RejPos A5v, 48 marg, 51, 56 [2 r.], 194v marg; BiałKat 203v; KuczbKat 225; RejZwierc 11; CzechRozm 225v, 228; Ták Pan Bog chćiał tym przykłádem niewſtyd y wſzetecżność ludzką vkáráć: dopuſzcżáiąc ná ſprośniki táką plagę SkarŻyw 348, 201, 294, 318; nie rácż dopuſzcżáć ná mię wynioſłośći ocżu moich. LatHar 588, 146 [2 r.], 241, 607, 647, [749]; SiebRozmyśl E4v, I2v.

dopuszczać kogo, co na co (4): Pan Bog lud ſwoy á koſcioł wiernych/ ácż dopuſzcżá ná trapyenie/ wſzákoż go iednák z łáſki ſwey nie opuſzcża LubPs P3; RejWiz 134; áby go [Bóg człowieka] nie dopuſzcżał ná pokuſy RejPos 213; RejZwierc 237v.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym: aby (3), by (1)] (5): Niedopuſſczay mię/ ábych był vćiſnion okrućieńſtwem ich ktorzy náſádzili námię ſwiádectwá fáłſſywe RejPs 39v; Nie rácżże ná nas dopuſzcżáć/ byſmy ſię ćiebie náſz Pánie mieli przeć. ArtKanc E6, E5v; WujNT 252; SiebRozmyśl E4v.

W charakterystycznych połączeniach: dopuszczać choroby, ciężkość, frasunki, głody i zarazy morowe, gniew, grzechy, heretyki, kacerstwa, karanie (6), kłopoty i frasunki, kroliki, krzyże, krzyże, boleści i frasunki, morderstwa, nauki i proroki fałszywe, niemocy, omylność, plagi (4), plagi i karania, pomsty, pokusy (2), prace i szkody, dziwne przygody, straszne a niezwyczajne przykłady, (sprzeciwne (2), złe) rzeczy (3), sąd, sen śmierci, smętki i kłopoty, smutki i boleści, srogości, niespodziewaną a nagłą śmierć, trudności i ciężkości, ubostwo, uciski, niezgody, frasunki, uciśnienie, upadek, złe urzędmki, ogniste węże i plagi, wyniosłość oczu (2), żałość i strach.

(nie) dopuszczać kogo [A (1), G po przeczeniu (6)], czego [po przeczeniu (4)], dokąd [w tym: do kogo (1), do czego (8), od czego do czego (1), w co (1)] (11): MetrKor 61/35v; Ieſt też thák zazdrośćiwy/ iż nas nie dopuſzcżá do tych ſztoł gdźie złoto kopáią BielKron 443v, 261; Zoraẃ który podnoſzą/ álbo kratá s zieláznemi haki/ którą ſpuſzczáyą nie dopuſzczáyąc nieprziyaciela do miáſtá. Mącz 41a; Prohibere domo, Niedopuſzczáć kogo w ſwoy dom. Mącz 151d; Se facilem praebere in hominibus audiendis admittendisque, Rad słucháć y dopuſzczáć do ſiebie ludzie. Mącz 316d; RejPos 175v; Aleć to napewnieyſza ná dobyćie zamku/ obledz w koło á nie dopuſzcżáć żywnośći áni Ludźi ná pomoc do niego BielSpr 63, 25v. Brońćie brzegow/ páſterze/ nie dopuſzcżayćie Tey niezdárzoney gośćie nigdziey do ziemie KochOdpr Dv; á mąki ná tárgi do miáſtá nie dopuſzcżáć: tákże chlebá przewoźnego. GostGosp 140.

W formule przysięgi (1): a ieſli niepowierze prziſiągſchi [...] thedi swyathy dimitre nye dopuſczai mye ny od thego domu, do mego domu, thak my bog pomagay y swiąthy dimitr MetrKor 61/35v.