[zaloguj się]
[pdf]

DOZIERAĆ (13) vb impf

dozierać (4), dozirać (9); dozierać RejZwierz, OrzRozm (3); dozirać KromRozm III (9).

o jasne; e z tekstów nie oznaczających é; a jasne.

Fleksja
inf dozierać
indicativus
praes
sg
3 dozierå
imperativus
sg
2 dozieråj
conditionalis
sg pl
3 m by doziråł m pers by dozirali

inf dozierać (4). ◊ praes 3 sg dozierå (5). ◊ imp 2 sg dozieråj (1). ◊ con 3 sg m by doziråł (1). ◊ 3 pl m pers by dozirali (1). ◊ part praes act dozirając (1).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.

Doglądać czegoś, opiekować się czymś, mieć o czymś staranie; dbać, pilnować [kogo, czego] (13): Bog ći koſcyoł zbudował/ y rząd w nim ſtánowił/ y ſąm go doźira KromRozm III G2v, G2v, F8; O Swieckiem ſtanie nic niemowię/ w ktorym doźiera Krol kożdego OrzRozm Mv.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: tego (3); aby (3)] (3): KromRozm I G2; iż ten vrząd Krolewſki ieſt/ doźieráć tego/ áby kożdy w Rzeczypoſpolitey vrzędu ſwego był pilen OrzRozm M, Mv.

Zwroty: »porządku dozirać« (1): Ale ſąſz v tych to odſſczepyeńcow [...] páſtyrzowye [...] ktorzy nawyęcey koſcyelnego porządku doźiráć máyą KromRozm III H7v.

»rządu dozirać« (3): Vrzędnicy rządu dozirać máyą. KromRozm III F7v marg, F8, I2.

Szereg: »strzec i dozirać« (1): Abowim Bog [...] ſąm go [kościół] też ſtrzeże y doźira KromRozm III G2v.
W przen [czego] (1): Támże pirwey [w duszy ] ochędoż/ [...] tám wycieray/ A ná każdą godzinkę/ tey łáźniey dozyeray. RejZwierz 142.

Synonimy: baczyć, doględać, dopatrować, naglądać, pilnować, podstrzegać, przystrzegać, strzec.

Formacje pochodne cf ŹRZEĆ.

KN