[zaloguj się]
[pdf]

DRABANT (22)sb m

Oba a jasne (w tym w pierwszym oraz w drugim 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N drabant drabanci
G drabantów
D drabant(o)m
A drabanty

sg N drabant (9). ◊ pl N drabanci (9). ◊ G drabantów (2); -ów (1), -(o)w (1). ◊ D drabant(o)m (1). ◊ A drabanty (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Żołnierz (najczęściej pieszej formacji); strażnik, pachołek, sługa, członek straży przybocznej; satelles Mącz, Calag, Calep, Cn; spiculator, stipator Mącz, Calep, Cn; praetorianus Mącz, Cn; doryphorus, lateranus, latro Mącz; bipennifer Calep; apparitor (regis), doryphorus, custos a. defensor corporis a. salutis, excubitor, protector, submotor aditus Cn (22): KrowObr 25v; Legio habet decem cohortes, ut, Cohors praetoria, Woysko álbo rotá/ która vſtáwicznie przi hetmánie bywáłá/ też Drábánćy którzy przy ſtárośćie bywáli. Mącz 59b; praetoriani milites, Hetmáńſzczi drábáńći/ drábi. Mącz 319d, [95]a, 185c, d, 369b [2 r.], 408b, 416c; BudBib 1.Reg 22/17; Drábánći z Hálábarty Koſcielnych drzwi ſtrzegli. StryjWjaz C2; SkarŻyw 482; Calag 481a; Bipennifer ferens bipennem ‒ Siekiernik, Siekieranos, drabant. Calep 131b; Satellitium – Drabanczi. Calep 947b; Spiculatores, Dicti sunt satellites principum, a spiculis quae gestant. ‒ Drabanczi z oſzczepami. Calep 998b, 947b, 1006b.
W przen (2): Satellites voluptatum virtutes, Cnoty ſą yákoby drábáńći roskoſzy. Mącz 369b.
Szereg:»lokaj albo drabant« (1): W tąż piſał iego [Lutra] wierny lokay álbo drábánth Philip Melánchton ReszPrz 63.
a. Żołnierz pieszy; pedester Mącz (1): Pedester, Pieſzy. Vel hic et haec pedestris, et hoc pedestre, idem Piefzy/ Drabánt/ knecht. Mącz 294a.

Synonimy: hajduk, halabartnik, pachołek, służebnik; a. knecht, pieszy.

Cf 1. DRAB

KN