[zaloguj się]
[pdf]

2. FLAK (25) sb m

flak (19), flek (6); flek Calep; flak : flek FalZioł (19 : 5).

a jasne.

Fleksja
sg pl
N flak
G flak(o)w
D flak(o)m
A flaki

sg N flak (1). ◊ pl G flak(o)w (1). ◊ D flak(o)m (1). ◊ A flaki (22).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.

Znaczenia
Wszelka skaza na ciele; macula Calep (26) : á gdi będzie wodka kamphorowa zmieſzana z miodem/ tedy twarz cżyſci flaki ſniey ſcieraiącz precż FalZioł I 70d; Kamphora z rożaną wodą rozpuſzeżona [...] pięć wyiaſnia y flakhi y ynſze ſzpetnoſci z licza ſciera. FalZioł III 26a, I 88b, 92b, 126c, 141d, II 21a (12); Macula ‒ Makuła, flek, pomazanie, blak. Calep 626b.

W charakterystycznych połączeniach: flaki spędzać (9), ścierać (5), zganiać (2).

Wyrażenia: »flaki białe« [szyk 2 : 1] (3): Sok tego ziela/ flaki białe s ciała ſciera mocznie FalZioł I 142c, I 2a, 149a.

»flaki poczerniałe« (1): [Boragowa wódka] też yzmazy oſuthe y flaki pocżerniałe s ciała ſpądza. FalZioł II 3d.

»flaki żołte« [szyk 1 : 1] (2): Iaſzcżorcże Layno fleki [fláki SienHerb 175a] żołthe y piegi na twarzy ſpądza precż. FalZioł I 144c, II 5d.

Szeregi: »piegi (a. piegawość), (i) flaki« [szyk 5 : 2] (7): [Dziewannowa wódka] Piegawoſć y żołte flaki y inſze ſzkaradoſci ſciera FalZioł II 5d; Galbanum z ocztem á z ſiarką zmieſzane/ piegi y flakhi z licza zgania FalZioł III 33d, I 67c, 120a, 144c, III 22a (7).

»flaki, pstrociny« (1): gdy zmieſzaſz proch z gorcżycżnego naſienia z bleywaſem, zmiodem, zwodą w ktoreyby były rozrączane pſzenicżne otręby/ á gdy tym namażeſz twarz/ wſzytki nieczyſtofci ſniey ſpądza/ iak flaki/ pſtrociny/ yteż węgry. FalZioł I 125a.

»zmazy i flaki« (1): FalZioł II 3d cf »flaki poczerłe«.

Synonimy: blak, makuła, piega, pomazanie, pstrocina, zmaza.

TZ