[zaloguj się]
[pdf]

GĘDŹBA (17) sb f

Fleksja
sg pl
G gędźby
D gędźbie
A gędźbę gędźby
I gędźbą

sg G gędźby (6). ◊ D gędźbie (1). ◊ A gędźbę (5). ◊ I gędźbą (4). ◊ pl A gędźby (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w.

1. Muzyka, granie (16): będę ciebie chwalił lutnią ſwięty boże Iſraelski. Lutnią, to ieſt gędzbą lutnie. WróbŻołt Y5, ſſ; (bo cżárt gędźby roſkoſzney ćirpieć nie może.) BielKron 65; Delphinus musica arte mulcetur symphoniae cantu Delphyn, Rybá morska bywa zwicięzona gędźbą. Mącz 235c.
Szeregi: »muzyka i gędźba« (1): Muzykhę y wſzelką gędzbę w nienawiſci ma FalZioł IV 4b.

»gędźba, (albo) piskanie« [szyk 1; 1] (2): BierEz S2; Słodko ſpiewaią/ á gędzby, albo piſkania barzo ſluphaią. FalZioł IV 33d.

»(ani) gędźba, (a, ani, i) plęs(anie)« (6): Iedyny thám Appollon był ięnż na to nie niedbał/ áni ná iey gędźbę/ áni ná iey plęſánie. HistRzym 12v, 12v [2 r.], 13 [2 r.], 13V.

»gędźba i śpiewanie« [szyk 1 : 1] (2): BierEz S2; Przetoż gdy na ſwadzbie/ trąbienie/ ſpiéwanié ij gędzby rozmaijte ſlyſſala nábożnym ſercem mowila OpecŻyw C3v.

»gędźba, tańce« (1): Prowádzili go z weſelim/ Z gęźbą/ z tąńcy/ z wielkim pienim BierEz F2v.

»gędźba i trąbienie« (1): Ná tychtho godziech było doſyc gędźcow y piſzcżkow roſkoſznych/ ktorzy wielkie weſele cżynili goduiącym ſwą miłą gędźbą y trąbienim. HistRzym 93v.

2. Strunowy instrument muzyczny (1):
W przen (1): Na wierzbach we ſrzodku iey zawieſiliſmy gędzbę naſzę [suspendimus organa nostra]. [...] zawieſiliſmy lutnie, skrzypice, czuſz, bo ſie nam nie chciało gędzby. WróbŻołt 136/2.

Synonimy: 1. granie, muzyka, piskanie, trąbienie, tyrlikanie; 2. gęśl, psałterz.

Cf GĘDZIENIE

AL