[zaloguj się]
[pdf]

IZA (25) pt

W pisowni łącznej „iza” (9); w pisowni rozłącznej „i za” (16).

a pochylone (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI w.

Partykuła pytajna: czy, czyż; an, annum, num, numnam, numquid, utrum Cn (24):
1. W pytaniach niezależnych (24):
a. W pytaniach retorycznych o charakterze ekspresywnym (22): Potym lepák ku ſynowi mowila. O Iezu ſynu moy/ ij gdzie to ijdzieſs o vciecho moia/ [...] gdzie ieſtes ciągniona/ ij zás ty lotr iaki/ albo zboytza? OpecŻyw 137v, 84v, 134, 147v, 151, 178; Mącz 243a, 384d.
α. W zdaniach z przeczeniem; nonne BartBydg, Cn; an non, ne, non Cn (14): OpecŻyw 68, 82, 85v, 166; nonne pluris estis vos? yzascye vy nye nad nye? ‒ nye vaznyeyszy? BartBydg 247; Z ktoregoż piſmá to mamy. Izali nye z oſobliwego á táyemnego podányá? Iza nye znáuki ktorą oycowie náſſy w milczenyu [...] záchowáli chędogo KromRozm II h4v; KromRozm III D, D3v; Y przyſtąpiwſzy ſłudzy goſpodárſcy/ rzekli mu/ Pánie/ izaś ty nie [nonne] śiał dobrego naśienia ná roli thwoiey? Z kąd tedy kąkol má? A on rzekł im/ Nieprzyiaćiel człowiek tho vczynił. BibRadz Matth 13/27; Mącz 205b; RejAp 27v [2 r.]; o tym nas Páweł s. iśći/ mowiąc: Iza ſie ſámi nie cżuiecie/ iż Pan Kryſtus mieſzkáiący w nas ieſt/ chybábyſcie iuż byli wſzech nágorſzymi. RejPosWiecz2 93v.

Występuje wewnątrz zdania pytajnego (1): Powſcięgliwość Xenokráthowá/ y za nie byłá wielká? GórnDworz Aa.

b. W pytaniach realnych (2): powiédz mi tzos ijm vcżynil/ ij zás ty krol żydowſki/ iako na cię mowi lud duchowny? OpecŻyw 119v; Rzekli mu tedy Zydowie [...] Izaś [Nunquid] ty ieſt więtſzy nád oycá náſzegó Abráhámá? [...] czymże ſię ty cżyniſz? Odpowiedźiał Ieſus: Ieſli ſię ia ſam chwalę; chwałá moiá nic nie ieſt. WujNT Ioann 8/53.
2. W pytaniu zależnym retorycznym „izaby” wprowadza zdanie dopełnieniowe (1): Powiedzmi cżlowiecże co by dzialál/ bytz to byl bog dál/ ijż by byl ty náſwietſſé ludzij na puſſcży ſiedzącé widzál? záby vboſtwa ij vdręcżeniá ijch niezalowál? zaby ſie pannie mlodé ij wielmi piękné/ ſynowi teéż mlodziuchnému wielmi ſlicżnemu niedziwowál? záby był o to dziécię ij o tę pannę/ tzożby to za dwoie ludzi bylo Iozefa niepytál? ij záby nieplakál/ gdyż by o ijch vdręcżeniu ij przeſladowaniu/ o ijch vboſtwie ij doſtoynoſci powiedziál. OpecŻyw 28v.

Synonimy: albo, czy, czyli.

Cf AZA, IZAĆ, IZALI, IZAŻ, ZA

TZ