« Poprzednie hasło: JEŚLIŻE | Następne hasło: JEŚLIŻEĆ » |
JEŚLIŻEBY (271) cn i pt
cn (240), pt (31).
jeśliżeby (6), jestliżeby (10), jesliżeby a. jeśliżeby [zapis -ſ- (217), -s- (17)] (255); jeśliżeby ArtKanc, GrabPospR (2); jestliżeby FalZioł (6), BielŻyw, KromRozm III; jeśliżeby: jesliżeby a. jeśliżeby KwiatKsiąż (1 : 21), SkarŻyw (1 : 1), ActReg (1 : 3); jestliżeby: jesliżeby a. jeśliżeby MetrKor (2 : 2).
jeśliżeby (193), jeśliżby (78); jeśliżeby MetrKor (4), LibMal, FalZioł (6), BielŻyw, ZapWar (3), RejPs, SeklKat, HistAl (2), MurzNT (2), KromRozm III, GroicPorz, KrowObr (4), RejWiz, OrzList, RejFig (2), RejZwierz, OrzRozm, KwiatKsiąż (22), OrzQuin (4), GrzepGeom, HistRzym, RejPosWiecz3, RejZwierc (4), WujJudConf, HistHel, Strum (9), ModrzBaz (6), ZapKościer (4), StryjKron, ArtKanc, ActReg (9), JanNKar, SarnStat (12); jeśliżby GórnDworz (2), HistLan (4), OrzJan, WysKaz, GrabPospR (2); jeśliżeby : jeśliżby LibLeg (26 : 2), Diar (12 : 2), DiarDop (6 : 1), LubPs (2 : 3), Leop (9 : 4), BibRadz (6 : 24), BielKron (1 : 1), RejPos (11 : 5), BiałKat (2 : 2), BudBib (1:1), CzechRozm (1 : 18)), SkarŻyw (1 : 1), CzechEp (1 : 1), Phil (1 : 2), WujNT (2 : 1).
Pisownia: jeśliż(e)by (233), jeśli ż(e)by (20), jeśliż(e) by (11), jeśli że by (5), jeśliżećby (2).
Oba e jasne.
Sł stp notuje, Cn, Linde brak.
- I. Spójnik
(240)
- 1. Wprowadza wypowiedzenie okolicznikowe
(238)
- A. Wprowadza wypowiedzenie warunkowe, niekiedy z odcieniem czasowym: o ile by, w razie gdy by, na wypadek gdyby
(232)
- Z trybem oznajmującym, rozkazującym lub bezokolicznikiem w wypowiedzeniu nadrzędnym (99)
- Spójnik „jeśliżeby” poprzedzony innymi składnikami wypowiedzenia (6)
- Z trybem warunkowym w wypowiedzeniu nadrzędnym (30)
- Spójnik „jeśliżby” poprzedzony innymi składnikami wypowiedzenia (2)
- Wypowiedzenie nadrzędne wprowadzone przez spójnik aby, iżby, żeby (30)
- a. W zaleceniach, wskazaniach i regułach; wypowiedzenie nadrzędne z trybem rozkazującym lub oznajmującym (70)
- b. Wprowadza dodatkową uwagę, luźno związaną z całością wypowiedzenia (2)
- c. Z elipsą wypowiedzenia nadrzędnego (1)
- B. Wprowadza wypowiedzenie przyzwolone: chociażby, jednak (6)
- A. Wprowadza wypowiedzenie warunkowe, niekiedy z odcieniem czasowym: o ile by, w razie gdy by, na wypadek gdyby
(232)
- 2. Wprowadza wypowiedzenie dopełnieniowe (2)
- 1. Wprowadza wypowiedzenie okolicznikowe
(238)
- II. Partykuła
(31)
- 1. Partykuła pytajna: czy (28)
- 2. Partykuła rozłączna (3)
Połączenia: »jeśliżeby ... już« (1): ieſliżebyś zábił/ iuż [...] godzieneś ſądu ſrogiego. RejPos 179.
»jeśliżeby ...tedy« = si ... et, si ... tantum PolAnt [szyk 28 : 1]: LibLeg 7/69v, 10/68v, 70, 11/26; Diar 46, 47, 96; LubPs gg5; A ieſliżby niewiáſtá oná z thobą przydź niechćiáłá/ tedy ty wolnem będźieſz BibRadz Gen 24/8, Lev 19/7, 26/21, Num 30/12, 16, 2.Reg 17/13; tedy żadney onich niebędzie nádzieye dobrey ieſliżeby ktemu złoſliwy towarziſz ku temu z służącą radą prziſtąpił KwiatKsiąż C4v, A2, C2v, C4, G4, M2v, Qv, Q2v; GrzepGeom D4; RejPosWiecz 96; HistLan ktv; CzechRozm 182v; ModrzBaz 94v; ZapKościer 1589/87v; SarnStat 313.
Połączenia: »jeśliżby ... już« (1): Ktore [nędzne a marne twe mądrostki] ieſliżbyś obroćił ku cżći á ku prawdźiwey chwale Páná ſwego/ iuż wieſz zapłáthę ſwoię z nieomylnych obietnic iego RejPos 288v.
»jeśliżeby ... tedy« (4): LibMal 1533/177v; ktorych [ludzi] wrodzona wtey mierze moc/ ieſliżeby ćżwicżenim potmocniona była/ y nauką potparta/ tedy ſię ſtąd wielkimi á podziwnymi mężami ſtawaią. KwiatKsiąż E3v, A2, M2v.
»jeśliżby ... zali« (1): Abo ktora niewiáſtá máiąc dźieśięć groſzy/ ieſliżby ſtráćiłá groſz ieden/ zali nie zápala świece y wywraca domu/ y ſzuka z pilnośćią/ áżby ználazłá? WujNT Luc 15/8.
W wypowiedzeniu nadrzędnym występuje: pewnie (2).
Połączenia: »jeśliżeby ... tedy(ż)« = si ... tamen Modrz [szyk 12 : 1]: LibLeg 11/43; HistAl K3; DiarDop 116; KwiatKsiąż O; OrzQuin O3; ieſliżebychmy ták mieli ſchodzić iáko źwirzętá/ tedy bychmy też tu tákże mieſzkáli iáko źwirzętá RejPos 221 v, 88, 225; Strum Qv; tedybyś y tám [na puszczy] poćiechy nie nálazł: ieſliżbyś domá miedzy ludzmi będąc/ ſámego ſie ſiebie nie záprzał CzechRozm 230v, 264; Co ieſliżeby tego v teráznieyſzych dźierżawiec tych beneficiy nieuproſzono/ tedyby łácno vprośić możono v tych coby po nich náſtępowáć mieli ModrzBaz 139, 73; CzechEp 212.
»jeśliżeby ... wnet« (1): ieſliżeby też zgołá roſkazał [Pan] im [Żydom] dáć płáth poniewolny Ceſárzowi/ wnetby go byli omylnym Prorokiem nazwáli RejPos 251v.
Połączenie: »jeśliżby ... tedy« (1): Ná oſtátek ieſliżby kto tákowym był coby nam láta młode/ żyćie pierwſze/ [...] przed ocży wyrzucáć chćiał/ thedy koniecżnie rádźibychmy to widźieli BibRadz *5.
W wypowiedzenia nadrzędnym występuje: iście (2).
Połączenia: »jeśliżby ... tam już« (1): Ale ieſliżby do lat przyſzedſzy/ chował [młody człowiek] ieſzcże on ogień [zwierzęcej miłości]/ w oziębłym ſerczu/ á chcział rozum ſwoy ktory w ten cżás ieſt zupełney śiły/ poddáć pod mocz zemdlonym ſmyſłom/ thám iuż inákſzey rády niemáſz/ iedno tákiego wyrzucić s pośrodká ludzi GórnDworz L13v.
»jeśliż(e)by ... tedy« = si Vulg, si ... et PolAnt (38): MetrKor 38/502, 40/814; FalZioł V 21c, 22b, 34v; Yetli zebi poſſel czego wyętſzego chczial nyz to czosmi mianowaly tedi bez dolozenia naschego uiepoſtępvyczie. LibLeg 11/82v, 6/115v, 116v, 117, 7/34v, Ś5, 104v, 11/40; Diar 96; DiarDop 102 [2 r.]; Leop Lev 11/21; BibRadz Lev 3/12, Num 15/24, Deut 13/12; KwiatKsiąż L2, P2v, Q3v; HistLan A4; RejZwierc 6v; Strum F, 13 [2 r.], K, K2, Ov; ModrzBaz 118v; ZapKościer 1530/10v; ActReg 43; A ieſliżeby też Burmiſtrz był Duchownégo álbo Swietckiégo ktorégo poddánégo nálzégo/ tedy przed iego páná álbo vrzędniká ma bydź pozwan SarnStat 236, 271, 363, 364.
Połączenie: »jeśliżby ... przedsię« (1): Tákżeć y ćiáło Páná Chryſtuſowo ieſliżby pożytheczné nie było/ (czego mówić nie możeſz) nam zoſtáwioné ku vżywániu: przedśię bytnośći iego oddálić z támtąd thym niepożytkiem/ który v śiebie rozumiéſz/ nie możeſz BiałKat 311.
Połączenia: »jeśliżby ... abo nie« (2): Tedy y tego duchá pilnie doświádcżáć ma/ ieſliżby był z Bogá ábo nie. CzechRozm 239v, 189.
»jeśliżby już ... czyli jeszcze« (1): Ale ſnadź [...] nie idźie o Antychriſty/ ktorzy iuż ná on cżás byli. Ale o tego ſámego ktorego ieſzcże nie było: ieſliżby iuż y ten był? cżyli ieſzcże ma być? CzechEp 354.
Cf JEŚLI, JEŚLIBY, JEŚLIĆBY, JEŚLIŻE, JEŚLIŻEĆBY
TZ