« Poprzednie hasło: KATARAKTA | Następne hasło: KATARZYNKA » |
KATARRUS (5) sb m
katarrus (5), [katar a. katarrus].
ka- (4), ca- (1); -t- (4), -tt- (1); -rrus (3), -rus (1), -rrhus (1).
Oba a jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | katarrus | |
D | katarrusowi, katarowi | |
A | katarrus | katarusy |
sg N katarrus (3). ◊ D katarrusowi (1), [katarowi]. ◊ A katarrus (1). ◊ [pl A katarusy.]
Sł stp, Cn brak, XVI – XVIII w.
Znaczenia
Nieżyt nosa, katar [catarrhus, fluxio seu distillatio ex naribus ac faucibus et palato – nieżyt BartBydg; catarrhus, Latine destillatio – ryma Mącz 41a; catharrus – flus głowny, sznupka Calep; ryma – catarrhus Cn] (5): FalZioł III 33a; Ráno leżąc nárzeka przewráca ſie ięcży/ Ano mu ſie łeb nádął Káttárus go męcży. RejWiz 15; RejZwierc 59v; ieſli tho Catarrhus co z głowy ſpadáiąc piérśi obćiąża/ tedy ná głowę ducie puśćić Oczko 15; [Naśienié [babki] [...]. Ná rymy z fluxu/ kátáruſy któré ćieką/ z głowy zſtępuiąc w który kolwiek członek UrzędowHerb 36b (Linde)].
W charakterystycznych połączeniach: katarus męczy (2); stanowić katarrus.
Szereg: »katarrus, to jest nieżyt albo sapka« (1): Piłuły vcżynione z Mirry [...] Są dobre naprzeciw katarruſowi [kátárowi SienHer 224a] to ieſt nieżitowi albo ſapcze FalZioł III 28a.
Synonimy: cieczenie, »fluks głowny«, nieżyt, ryma, sapka, sznupka.
AL