[zaloguj się]
[pdf]

KONSYDERACYJA (11) sb f

Zawsze c-; -si-, -ſi- (10), -sy- (1); -ti- (8), -cy- (2), -ty- (1).

o, e oraz pierwsze a jasne; końcowe a prawdopodobnie pochylone (tak w -yja).

Fleksja
sg pl
N konsyderacyjå konsyderacyj(e)
G konsyderacyj(e)j, konsyderacyi
A konsyderacyją konsyderacyj(e)
L konsyderacyj(e)j

sg N konsyderacyjå (1). ◊ G konsyderacyj(e)j (2), konsyderacyi (1) ActReg (2 : 1). ◊ A konsyderacyją (3). ◊ L konsyderacyj(e)j (1). ◊ pl N konsyderacyj(e) (1). ◊ A konsyderacyj(e) (2).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Branie pod uwagę; rozważanie, wzgląd [consideratio – obaczenie Mącz 64a; – baczenie, rozważanie Calep; przypatrowanie się czemu; rozważanie, rozbieranie, roztrząsanie, uważanie – consideratio Cn; upatrowanie, opatrzność – consideratio accurata Cn] (11):

konsyderacyja kogo, czego (2): iednak baczę tez y to ze rozne consideratie osob miec trzeba. ActReg 110, 78.

konsyderacyja na co (1): nato wszytko trzeba miec consideratią ActReg 8.

Zwrot: »mieć konsyderacyją, na konsyderacyjej« [szyk zmienny] (3 : 1): O Pismo to ktore dał nasię wiezniom tym Pan Hetman tak postąpi wtym Krol IM iako ratio R. P. bedzie potrzebowała maiąc wtym conſideratią dignitatis Pana Hetmanowey. ActReg 78; ale y innych [przykładów] zebrało się niemało do tego nalezących ktore Krolowie Panowie nasi zwykli mieć napilney consideratiey zycząc sobie sczęsliwie Krolowac ActReg 170, 8, 110.
a. Rozwaga, namysł, ostrożność (2): ia piszę to naprzestrogę widząc zewtym wielkiey consideratiey trzeba. ActReg 101, 110.
b. Zastrzeżenie, warunek (4): O Obiérániu ná Tribunał Ich M. PP. Deputatów, trzebá weyźrzeć w conſiderátią, iáko de repub. tráctat w ſobie zámyka. SarnStat 1300.

konsyderacyja o co (1): O Seim ex utraque parte są consideratie ActReg 98.

Ze zdaniem przydawkowym (2): iakorychło abo na ktory mianowicie czas, ten Seim złozyc takze naktore mieysce wczym yta iest consyderacya, ze około Warszawy snadź gdzie Seimy zwykły bywac ActReg 137, 6.

Zwrot: »konsyderacyje kłaść« (1): Ad Smum Teconsideracye kładł aby woiska dostatek było y aby się zrachowali wiele nasz bydz moze? ActReg 6.
c. Łaski czyjeś, protekcja (1):
Zwrot: »konsyderacyją mieć« (1): Trzebali będzie poiaką resolucyą doDworu, iuz nie do onych pisac copierwey, ale doPanny Barbary (iest tosłuzbista vkrolewny, ktorey krolewna a my oney zas barzosłuchamy atym zas dwiema Pani Stara roskazuie.) więc cowietsza ow nasz iuz tey consideratiey niema y nie tak smiele mowi, rzeczeli co nic nie vczynią ActReg 130.

Synonimy: baczenie, baczność, obaczenie, piecza, rozważanie, wzgląd; b. klauzuła, kondycyja.

HG