[zaloguj się]
[pdf]

ROZWAŻANIE (20) sb n

o oraz drugie a jasne, pierwsze a oraz e pochylone (w tym w a 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg
N rozwåżanié
G rozwåżaniå
D rozwåżaniu
A rozwåżani(e)
I rozwåżani(e)m
L rozwåżaniu

sg N rozwåżanié (12); -é (2), -(e) (10). ◊ G rozwåżaniå (1). ◊ D rozwåżaniu (1). ◊ A rozwåżani(e) (3). ◊ I rozwåżani(e)m (1). ◊ L rozwåżaniu (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w. s.v. rozważyć.

1. Merytoryczne ocenianie [czego] (1):
Wyrażenie: »pilne rozważanie« (1): Ten tedy obycżay pilnego rozważánia wotow [mos ponderandi sentientias]/ łácno otrzyma mieyſce w zgromádzeniu ludźi/ ktorzi chcą rozumu vżywáć/ á nim śię ſpráwowáć. ModrzBaz 29v.
2. Myślenie, rozmyślanie, zastanawianie się, dociekanie; consideratio, contemplatio Mącz, Calep, Cn; speculatio Mącz, Calep; reputatio Mącz, Cn; circumspectio, commentatio, meditatio, theorema Calep, Cn; dispicientia, theoria, versatio Mącz; animadversio, pensitatio, solutio Calep; excogitatio, dispectus, examinatio, perpensatio, ratiocinatio Cn (17): Reputatio, Rozważánie rozmyślánie/ też powagá. Mącz 333c, 443c, 486d; Calep 251b, 771b.

rozważanie kogo, czego (4): BiałKat 271; Tám [w swawolnym ciele] leniſtwo/ oſpálſthwo/ á tu záſię cżuyność á pilne rozważánie cżáſow/ áby nigdy dármo á ſzpetną fuzą nie wychodziły. RejZwierc 122; Druga iſz z ſercá ludzkiego wſpominánie gęſtſze ná Bogá y rozważánie dobrodzieyſtw iego wykráść y wybić chcą. SkarŻyw 301; Phil G.

rozważanie czyje (2): Paweł vſliſawſzy zadrzwiamj czudne roſzwiązanie [lege: rozważanie; lekcja: rozwiązanie mniej prawdopodobna] Kupczowo dobrże mu thuſſi y mowj ku Koſzmuſſowij RejKup p6; iáką wielką rádość y iáką pociechę on vbogi ſtárzec s tego odnieść muſiał/ to iuż ia twemu rozważániu porucżam. RejZwierc 199.

W połączeniu szeregowym (1): SLyſzałeś iuż tę pocieſzliwą Ewányelią/ y ty wdzięcżne ſłowá Páná ſwego/ ktoremi tu racżył rozmawiáć s tymi zwolenniki ſwemi/ y ktore káżdemu wiernemu ſwemu ná pámięć á ná rozważánie/ y ná pilne roſzcżytánie zoſtháwić racżył. RejPos 174.

Wyrażenia: »pilne rozważanie« [szyk 3:1] (4): Dispicientia, Pilne rozwáżánie/ Rozpráwá/ Rozrządzenie/ Opátrzenie. Mącz 405d, [407]a; RejZwierc 122; Phil G.

»rozważanie na umyśle« = theoria Mącz; commentatio, speculatio, theorema Calep [szyk 1:1] (2): Theoria, latine speculatio, Rozważánie ná vmyśle/ rozum. Mącz [454]c; Calep 1064a.

Szeregi:»baczenie, (i) rozważanie« (2): Calep 246b; Bo iż Pan Bog wſzechmogący/ będąc nawyſzſzą mądroſcią/ zwykł rzadko mowić/ y tylko rzecży ſwiętobliwe y potrzebne: ták ten kto z bácżenim y rozważániem pilnym rzecży nouit tacere, proximus est Deo. Phil G.

»rozważanie i rozsądzanie« (1): O gdyćby proſty chléb thám prziymowano/ y tákże proſté wino pito/ cóżby pothym rozważániu/ y rozſądzániu człowiekowi ſamégo śiebie BiałKat 271.

3. Rozpatrywanie, rozsądzanie (1):
Wyrażenie: »rozważanie sprawiedliwości« (1): mendaces filij hominum in ſtateris [...] ſynowie ludſci ſą kłamliwi przy rozważaniu ſprawiedliwoſći WróbŻołt 61/10.
4. Przedstawianie do zastanowienia się, napominanie (1): [Aſzeby [...] chwalę Boſzą/ a potym swoy wlaſtny doczeſny a wieczny powod [...] s pilnoſcią ym nawiętſzą roſwaſzali/ a w takowem roſwaſzaniu [...] tak ſię zachowali UstKościel b4.]

rozważanie czyje (1): RejZwierc 77v cf Wyrażenie.

Wyrażenie: »roztropne rozważanie« (1): Ale nie ták áby ſie ſrożyć miał iáko kát/ ále iego nadobne vpominánie á roſtropne rozważánie/ choćby też było y s pogrożkámi iákiemi/ tedy pożytecżnieyſze ieſth niżli owego co wytrzáſka wſzytko iáko grom y s pámięći y z obycżáiow ludzkich. RejZwierc 77v.
Szereg: »upominanie a rozważanie« (1): RejZwierc 77v cf Wyrażenie.

Synonimy: 2. obaczanie, przemyślanie, przemyślowanie, przypatrowanie, przypatrowanie się, rozbieranie, rozmyślanie, rozmyślawanie, roztrząsanie; 4. napominanie, przestrzeganie.

Cf POWAŻANIE, ROZWAŻAĆ

RS, ALKa