[zaloguj się]
[pdf]

KTOŻ (800) pron

ktoż (800), [chtuż]

któż (47), ktoż (4); ktoż Mącz (2); któż : ktoż MurzNT (4 : 1), OrzJan (11 : 1).

Fleksja

N któż (646). ◊ G kogóż, kogoże (30); -óż (2), -(o)ż (27). ◊ D komuż (59). ◊ A kogóż, kogoże (54); -óż (5) -(o)ż (47). ◊ I kimże (4). ◊ L kimże (6), ki(e)mże (1) GrzegRóżn.

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII ‒ XVIII w.

Znaczenia
Zaimek rzeczowny osobowy „kto” wzmocniony partykułą „-ż(e)”:
1. Pytajny. Wprowadza pytanie dotyczące podmiotu, dopełnienia lub orzecznika; quis Mącz, PolAnt, Vulg, Cn; quisnam Mącz, Cn; ecquis, ecquisnam Cn (766):
A. Niezależne (756):
a. Zwykłe [w tym: „ktoż” na dalszej pozycji w zdaniu (1)] (80): BierEz S3; RejRozm 405; RejKup i7; Ale komużeſmy záſlányáli od tey śwyátłoſći? (‒) Nam láikom. KromRozm I E3; LubPs B3v; Rzekl záś Dawid do Ionáty/ ktoż [quis] mi da znáć/ odpowiedziałliby oćiec twoy o mnie co twárdego á przykrego? Leop 1.Reg 20/10, 3.Reg 22/20, 2Par 32/10, Iob 9/24, Is 36/5, 57/11 (8); Thedy on rzekł/ Ktożeś ieſt Pánie? A Pan rzekł/ Iaćiem ieſt Iezus ktorego thy przeſláduieſz BibRadz Act 9/5, Gen 3/11, 27/32, 33, Num 11/4, 18 (11); OrzRozm P2; BielKron 103v; OrzQuin S2v; RejAp 56v, 187; RejPos 204v, 208; BiałKat 13v; KuczbKat 64; RejZwierc B3; tych ktorzy ſię po nich zrodzą/ ktoſz nápomináć będzie? BudBib 4.Esdr 14/18; CzechRozm 240, 257; SkarŻyw 81, 125; MWilkHist G3v, G4, H3v; CzechEp 243; Záś Skotnicki powie: A prze cię Páná Bogá proſzę/ ktoż mię tu y przez ktorą przycżynę w te żelázá wſádźił? WerGośc 248; PudłFr 5; Gdy ná drodze były/ ták z ſobą mowiły: Ktoż nam ten kámień odłoży? pod nim leży Syn Boży ArtKanc F15; KochWr 35; LatHar 728; Rzekli mu tedy: Ktożeś ieſt/ żebychmy dáli odpowiedź tym ktorzy nas poſłáli? WujNT Ioann 1/22, Mar 4/41, 16/3, Luc 5/21, 7/49, 8/25 (13); SkarKaz 578b; CiekPotr 45, 73, 74, 81, 90 [2 r.]; GosłCast 30 [2 r.], 32; [TRzy Marie [...] Gdy na drodze byly/ To ſobą gadaly Chtuſz nąm Kamien odlozy? Krofej E3v].

Połączenia: »ktoż ono« (3): Ktoſz ono ku nam idźie? Skárbká świekrá ſwego Y wita y pozdrawia, Sczeſmy[!] Złotogrodzki. CiekPotr 86, 64, 76.

»ktoż to« (6): dźiwowaliśię mówiąc ieden ku drugięmu/ Któſz to wżdy ieſt? że i wiatrum roſkazuie/ i wodźie a ſłuchaią go? MurzNT Luc 8/25; KromRozm II iv; Leop Iob 38/1; GórnDworz S6v; RejPos [308]; A gdy wiechał do Ieruzalem/ wzruſzyło ſię wſzytko miáſto/ mowiąc: Ktoż to ieſt [Quis est hic]? A rzeſze mowiły: Ieſt to Ieſus Prorok/ z Názáretu Gálileyſkiego. WujNT Matth 21/10.

b. Retoryczne [w tym: „ktoż” na dalszej pozycji w zdaniu (5)] (676):
α. W założeniu odpowiedź negatywna: „niky” w ogóle lub „nikt” oprócz wymienionego, albo pozytywna: „każdy” (przy zaprzeczonym orzeczeniu) (546): BierEz E3v; ktoż to może wymowitz ij ſercem rozmyſlitz/ iedno ty panno milá tzos tego zakuſila. OpecŻyw 20v; PatKaz II 43; TarDuch D8v; WróbŻołt B7; LibLeg 7/104; RejPs 17, 34v, 146v, 153v, 162, 218v; RejRozpr B3, D3, F; RejJóz B6, B6v, B7v, C6v, Ev (16); Ale ktoż to może ſprawić Iedno Laſka Pana mego Co mię od kupił nedznego RejKup x2v, m8v, n4, q3v, ſ5v, dd4, Ee; KromRozm I [L3]v; MurzHist E4v, Hv; MurzNT 51 marg, Ioann 6/69; KromRozm II r; LibMal 1556/187v [2 r], 189 [2 r.]; DiarDop 99, 102; Dziwne ſpráwy y rády twe ktoż wyſławić może/ Zaden rozum áni yęzyk nye wypowye tego LubPs Lv, D2, F3v, F4v, N5v, N6 (22); ktoſz ták ieſt ſzalony/ áby Obrázy miał chwálić/ niechay ſtoią/ coſz komu wádzą? KrowObr 116, 3 [2 r.], 88v, 93, 93v (10); RejWiz 7v, 14v, 71v, 73, 90v (15); Ieſli Pánie będzież złośći pilnie bacżył/ Pánie ktoż temu wytrwa? Leop Ps 129/3, Ex 2/14, Deut 30/12, 13, 4.Esdr 8/6, 16/8 (26); OrzList hv; RejFig Bb4v, Ce7v; Komuż ſtátek s ſkromnoſcią/ pięknie nie przyſtoi RejZwierz 75, 4v, 42, 58v; BibRadz Gen 21/7, Deut 9/2, 1.Reg 6/20, 22/14, 26/9 (41); BielKron 308v; GrzegRóżn D3, H3v, N3, N4; KwiatKsiąż P2; Mącz 278a, 343b; OrzQuin V3v, Z2v; Prot E; SarnUzn F5, H5; Y ktoż ſie nie będzie bał ciebye Pánie/ y ktoż nie będzie wielbił imieniá twoiego? RejAp 127v, AA3, AA6, 17, 24, 41 (14); GórnDworz Mm6; Ktoż tego nie wie iże kto nie waży ten nieprzeważy. HistRzym 9; RejPos 13, 20v, 47v, 55 [2 r.], 69 (21); kthórégo rodzenia ſpoſob iáko nam táiemny ieſt/ Prorok mówi: Rodzenié iego któż wymówic może? iákoby rzekł/ Zaden. BiałKat a4, 31, 88v [2 r.], 308v; Ktoż to nam ma nágrodźić/ nikt iedno Ziemiánie BielSat C2; HistLan B, D, D2v; KuczbKat 275 [2 r.], 280, 380; RejZwierc 11v, 31v, 42v, 56v, 57v (14); WujJud 12v, 56, 59, 91, 177v (11); WujJudConf 54v, 206v; RejPosRozpr cv; RejPosWstaw 21v, [213], [412]v, [414]v, [1103]v, [1433]; BudBib 2.Par 1/10, 2/6, Is 14/27, 40/18, 50/9 (9); MycPrz II B4v; BudNT Ioann 7/20, 2.Cor 2/4[2]; BiałKaz H3, K2v; CzechRozm 101, 121 [2 r.]; PaprPan B3; Bo á ktoż będźie dodáwał żywnośći/ y nam/ y bydłu/ ieſli żadnego oracżá niebędźie? Ktoż nam dodáwáć będźie odźienia y vbioru/ ieſli niebędźie rzemieśnikow? Ktoż rzecży potrzebne będźie przywożił [!]/ ieſli żadnego knpcá niebędźie? Ktoż ná oſtátek będźie śláchćicem/ ieſli żadnego chłopá niebędźie? ModrzBaz 80, 28, [41]v, 42, 45v, 62v (25); SkarJedn A2; Oczko 2v, 18; KochPs 104; SkarŻyw 456; Ktoż ie/ śpiące ſnem ſpokoynym/ niepokoi ieſli nie ći ktorzy o ich ſnie mowią? Ktoż ich więcey lży/ iedno ći ktorzy to ná nie wkładáią co ieſt Bożego CzechEp 84, ktv, 76, 131, 146, 156 marg (9); CzechEpPOrz **3v; KochJez A3; NiemObr 13, 16, 39, 41, 75 (10); KochFr 76; KlonŻal B2v [2 r], C2v, C3v; ReszPrz 6; ReszHoz 127; WisznTr 8 [2 r.], 26; PudłFr 41, 70; Y ktoż pomoże z Syoná/ ſwego krześćiániná? Iśćie nikt iedno Pan Bog ſam ArtKanc Q5v, L5 [2 r.], L12v [2 r.], P3, P18v, R20; BielRozm 17; GórnRozm D; KmitaPsal A4v; PaprUp F2, G2; ZawJeft 27, 36; ActReg 110; Kogoż morſki ſzum y gwałtowne śiły/ Nád wolą Bożą kiedy zátopiły? GrochKal 12, 11; Phil 14, O3; GrabowSet B4v, Dv, 14, I4v [2 r.], K4v [2 r.] (11); OrzJan 9 [2 r.], 11, 55 [2 r.], 80, 94 (12); Pan ieſt świátłośćią moią/ y wybáwieniem moim: á kogoż ſię ia bać będę? Pan obrońcá żywotá mego/ á kogoż ſię ia lękáć będę? LatHar 614, 77, 111, 159, 169, 195 (14); OstrEpit A4; WyprPl Bv; KołakCath C3v; KołakSzczęśl B2v; WujNT Matth 3/7, 19/25, Mar 2/7, 10/26, Luc 3/7 (43); Ktoż tego niewie że do prawdźiwey pokuty należy ćiáłá vtrapienie. WysKaz 24, 15, 17, 18, 24; SiebRozmyśl [A4], I, L; KmitaSpit Cv, C2v [2 r.]; Lew ryknie: ktoż ſie nie vlęknie? Pan Bog przemowił: ktoż nie będźie opowiádał? PowodPr kt, 11, 22 [3 r.], 53 [2 r.], 62; SkarKaz )(3, L59a, 161b, 347a [2 r.] 519b (9); CiekPotr 71; CzahTr E4v; GosłCast 24, 27, 69; Y ktoż ſię ták wolnym rodźi/ żeby nikogoż ſię bać nie miał? SkarKazSej 692a, 657b, 663b, 672b, 691a, 707b; SapEpit B4; KlonWor ded **3, s.l; PudłDydo A2v, B; ZbylPrzyg A3v; SzarzRyt Bv, D.

W połączeniu z przyimkiem „z” + G pl rzeczownika lub zaimka (16): A któſz zwás troſkliwie myſląc/ może przydać ku wzroſtowi ſwemu łokieć ieden MurzNT Luc 12/25, Matth 6/26; LubPs T5v; Leop Prov 20/24; BibRadz Luc 11/5; OrzRozm 03; BielKron 234; OrzQuin Dv; WujJud 42v; ktoſz zwás táki będźie/ w ktorym by nienálaſł/ ále? BiałKaz K2v, Lv; NiemObr 32; Bo ktoż z ludźi wie co ieſt człowieczego/ iedno duch człowieczy ktory w nim ieſt? WujNT 1.Cor 2/11, Matth 6/27, Luc 12/25, 17/7.

Połączenia: »ktoż in(sz)y« (25): bo ieſtli na mégo milégo ſyna ſmiertz nie przyzwolę/ ij ktoż ijnſſy ſprawi ludſkié zbawienijé w poſrodku ziemie? OpecŻyw 104; Y ku komuſz ia inſſemu mam ſie vćiec iedno ku tobie miły pánie RejPs 76v, 33, 88v, 119v, 127v, 208v, 219; KromRozm III I6v; Kto ſam ſobie złym/ komuż inſſemu [cui alii] będzie dobry? Leop Eccil 14/5; OrzQuin V4v, Aa3v; RejPos 30v, 129, 133v, 134v, 140v, 233; ModrzBaz 67v; CzechRozm 44; NiemObr 102; PaprUp F2; WujNT 804; JanNKar B2; mowią: Nie dam ſię ná rozſądek páńſki. [...] O głupi nierozumni/ ktoż inſzy ma wáſze roſterki/ áby was nie poiádły/ oddáláć? SkarKazSej 674b.

»ktoż taki« (1): A ktoż táki z nas będźie nędzowáć/ pracowáć/ we dnie y w nocy gárdłowáć [...] dla Krolá tego/ od ktorego zá wſzytkie gárdłowánia y nędze ſwe/ nie więcey nie odnieśie OrzRozm O3.

»ktoż to« (6): RejAp 94v; (marg) Zaden nie ieſt coby ſwiát opuśćiwſzy/ práwye náſládował Páná ſwego (‒). á ktoż to ieſt táki? ktoryby w tym ſtale trwał temu Pánu ſwemu: á opuśćiwſzy wolą cżłowieká źiemſkiego [...] áby práwie náſládował ſzcżyrey woley Páná tego. RejPos 39; CzechRozm 44; NiemObr 102, 107; SkarKaz 44b.

β. W założeniu odpowiedź wiadoma i tylko jedna. Pytanie rozłączne dotyczące jednego z dwu (17): Abowięm któſz więtſzy ieſt? ten ktory kſtołu śiedźi czyli ten ktory poſługuie? Záſz nie ten ktory kſtołu śiedźi? MurzNT Luc 22/27; KromRozm II o2; KromRozm III M6v; A ktoſz podobnieyſzy Kryſtuſowi/ vbogi tzłowiek/ tzyli ſlup vćioſány. KrowObr 117, 24v, 58v, 222; RejPos 318; RejZwierc 222; y ktoż kogo ma święćić Kápłan Láiki/ cżyli Láicy Kápłaná? WujJud 146v, 39; CzechEp 98; NiemObr 98, 144; WysKaz 18; WujNT Luc 22/27; SkarKaz 422b.
γ. W założeniu brak odpowiedzi (113):
1) Pytanie deliberatywne skierowane albo do siebie często w imieniu słuchacza, albo do słuchacza jako punkt wyjścia dla rozwijanego wywodu. Przeważnie w polemikach, kazaniach, naukach [w tym: „któż” na dalszej pozycji w zdaniu (1)] (86): KromRozm III G8v, H, I5v, 16; od kogożeś thę náukę wziął proſzę ćie? niemożeſz rzetz/ áby od Kryſtuſá/ Syná Bożego/ álbo Apoſtołow iego? A od kogoſz tedy? od Grzegorzá Papieżá/ á ten Pápieſz záſie od kogo? od onego chytrego wężá Dyabłá KrowObr 92v, 7, 27v, 71, 72, 90v [2 r.] (17); RejWiz 153v; Leop Eccli 34/18; BibRadz 2.Reg 16/19, Ps 59/11; SarnUzn E8; A teraz ſłyſzyſz iż przyſiągł. Przez kogoż przyſiągł? Przez Bogá żywiącego ná wieki. RejAp 86, B6v, 11 [2 r.], 43, 64, 78v (12); A ktoż był tedy w ten cżás Koſciołem iego? ći co go poználi/ ći co go przyięli. RejPos 57v, 19, H2v, 289, 298; záprawdę mielibychmy pilną ſthraż á pilne ſzpiegi/ y pewne Hetmány około ſiebie mieć. A ktoż Hetmánem? Rozum. A ktoż ná ſtraży? Rozmyſł. A kthoż ſzpiegiem? Cżuyność á Bácżność RejZwierc 153, 193 [3 r.], 197v, 262; WujJud 96, 137v; BudBib Is 57/11, 3.Esdr 6/11; Strum L4; CzechRozm 254; SkarŻyw 358; CzechEp 39, 60, 97; NiemObr 10; ArtKanc I16v; GórnRozm Mv; GrabowSet H3v [2 r.], R3; LatHar 568; A komuż [cui] podobnym vczynię ten rodzay? Podobny ieſt chłopiętam/ ktore śiedzą ná rynku WujNT Matth 11/16, Mar 3/33, Luc 7/31, Rom 7/24, s. 136; WitosłLut A3, A4v; PowodPr 19, 20 [2 r.]; SkarKaz 118a.

Połączenia: »ktoż inszy« (1): W kiemże wżdy będźie inſzem on Bog ktory ieſt Ociec? GrzegRóżn K2.

»ktoż to« (2): Ktoż tho był miły brácie? Ale ſnadź bárzo ſie łácno thogo domyſliſz iedno po thych ſłowiech iż go zwano wierny á prawdziwy RejAp 161; GórnRozm G3.

Fraza: »ktoż (to) wie, jeśli(że) nic« = możliwe, że (4): BibRadz Ion 3/9, Esth 4/14; Wiećie że Krolowie grzeſzą/ dla złośći ludu á poddánych ſwoich/ ktoſz wie ieſliże niedla złośći náſzych/ y ty wyſtępki Pan Bog był ná Krolá Páná náſzego przepuśćił? BiałKaz K2v; KochPieś 52.
2) Pytanie emfatyczne wyrażające najczęściej skargę, gniew, dezaprobatę, zdziwienie, albo też podziw, uznanie (27): Dopiero więc Krol żáłował/ Iż Ezopá ſtráćić kazał. Rzekł/ nie nád mię ſzaleńſzego/ Złomiłem ślub Páńſtwá ſwego: Ktoż mię był ná to przypędził BierEz F3v, O2v; (did) Mnich łamentuie naſwe obłednoſcj (‒) Ach/ Nieſtotyż mnie nedznemu Ktoż pomożo vpadłemu Gdzes yą mam Oczy obrocziċ A czem załoſczi vkroczicz RejKup cc6v; MurzNT Luc 3/7; pátrz kiedy ie [powietrze] dymem ſzáro záfárbuieſz/ Gdy ſie zeydą poſpołu/ álić iedno bywa/Y ktoż ie ták miſternie tám poſpołu sſzywa. RejWiz 113v; Bog ktorego zágniewániu żaden ſie oprzeć nie może/ á pod ktorym ſie zgináią ći co noſzą okrąg. A ták ktożem ia ieſt/ ábym mu miał odpowiedáć [quantus ergo sum ego, ut respondeam ei; Iákóż tedy wielki ieſtem/ ábych mu odpowiádał WujBib] Leop Iob 9/14, ludith 5/27, Eccle 4/8; BibRadz Is 41/4; RejPos 228; A ktoſz was tákiego wywodu álbo Argumentu náucżył? iż Cżłowiecżeńſtwo Páńſkie z Boſtwem w iednę perſonę ieſt złącżone/ przeto málowáne być niemoże. O głupi rozumie Miſtrzow wáſzych. WujJud 45; BudBib Ex 3/11, 4.Reg 91/22; MycPrz I Cv; CzechRozm 257v; KlonŻal B2v; Y kogóż piérwéy płákáć! wnuká zábitógo/ Córki/ mężá/ oyczyzny/ śiebie/ czy wſzytkiégo? GórnTroas 75; OrzJan 96 [2 r.]; WujNT Gal 3/1; SkarKaz )(3; ZbylPrzyg A2v.
α. Z odcieniem życzenia niemożliwego do spełnienia (5): Rzekłem/ ktoż da pyerze mnye [Quis dabit mihi pennas Vulg Ps 54/7; kto mi da ſkrzydłá (marg) obych to miał ſkrzydłá Hebr (‒) WujBib] yák Gołębicy/ Lecyeć k odpocżynku w ták wyelkyey teſknicy LubPs N6v; KThoż da [Quis dabit] głowie moiey wody/ y ocżom moim ſthudnicę łes: á będę płákał we dnie y w nocy pobithych corki ludu moiego? Ktoż mię da [Quis dabit me] ná puſſcży goſpodą podrożnym/ á opuſſcżę lud moy/ y odeydę od nich? Leop Ier 9/1, Is 27/4; HistRzym 126.
B. Zależne (10):
a. Bez odpowiednika w zdaniu nadrzędnym [w tym: w antepozycji (3), w postpozycji (3)] (6):
α. Zwykłe (3): pytał Grzegorz goſpodarzá ſwego/ iákoby tho miáſto názywano/ á ktożby pánem był tey źiemie. HistRzym 34v, 42.

Połączenie: »ktoż to« (1): ále kogoſz to chceſz Rátowáć w iego nędzy? powiedz oycu śmiele. CiekPotr 25.

β. Retoryczne (3):
1) W założeniu odpowiedź negatywna: „nikt” w ogóle lub „nikt” oprócz wymienionego (2): Powieċ że mi Popie tluſty Ktos moze dacz ty odpuſty. Albo zgladzyċ nalze wyny Iedno ſam Pan Bog iedyny. RejKup k2; Iż ktho miłuie mnie/ tho ieſt znák tego/ iż ſłow moich ſłucha. A ktoż ieſt táki vkaż. RejAp 8.
2) W założeniu odpowiedź wiadoma i tylko jedna. Pytanie rozłączne dotyczące jednego z dwu (1): Poſłány tedy Tbędąc od Bogá ná świádectwo/ pytam komuż ie dawał? ábo o kim świádcżył? o Boguli [...] cżyli o cżłowieku? CzechEp 303.
b. Z odpowiednikiem „to” w zdaniu nadrzędnym [w tym: w antepozycji (3), w postpozycji (1)] (4):
α. Zwykłe (2): Iakos ia mam wto vmierziċ Komuż miedźi wamy wierzyć. RejKup i8v; PaprPan Q4v.
β. Retoryczne. W założeniu odpowiedź wiadoma i tylko jedna. Pytanie rozłączne dotyczące jednego z dwu (2): A komuſz tedy będziemy więcey wierzyć/ tobie tzłowiekowi/ iáko Duch Swięty mowi/ kłamcy/ tzyli Duchowi Bożemu? roſsądz to proſzę ćię? KrowObr 183, 56.
2. Względny (27):
A. Wprowadza zdanie podmiotowe bez odpowiednika w zdaniu nadrzędnym [w tym: w antepozycji (9), w postpozycji (3)] (12): FalZioł V 45v, 46; Nie ſzczęſny ieſt na tym y na onym ſwiecie, ktoż nauki á mą⟨drosci opuſzcza⟩. BielŻyw 97, 31, 53, 88, 171; RejWiz 101; Leop Ps 106/43; bo ktoż tey boginey [!] [Weście] przyſlugował/ muſiał w cżyſtośći żyć HistRzym 17v, 10v; CzechRozm 7.
B. W odniesieniu do zaimka wskazującego albo uogólniającego jako podmiotu lub dopełnienia zdania nadrzędnego wprowadza zdanie podrzędne określające bliżej osobę przez ten zaimek wyrażoną [w tym: w postpozycji (6), w antepozycji (1)] (7): Naſkromnieyſzy ieſt ten komuż to czo ma ſtadczyć może BielŻyw 83, 2, 72, 96; LibLeg 10/151; Bogowie tego niedayćie/ bych ia chćiał temu źle vcżynić/ ktoż mi nic nie przewinił HistRzym 12, 22.
C. W funkcji zaimka nieokreślonego nadaje zdaniu odcień czasowo-warunkowy: jeśili, gdy ktoś [w tym: z trybem warunkowym (4); z odpowiednikiem w zdaniu nadrzędnym: tedy (2)] (8): BierEz D2; FalZioł V 46; Iteż gdyby ktory czo powiedał mądrego á pożytecżnego przykazał aby to młodzienci pilnie w ſwe myſli brali, á ktożby tego napierwey ſłyſzeć nie chciał aby mu drugie raz niepowiadano. BielŻyw 27; RejKup i5; Zbieréie ſię wſzyſcy á ſłuchayćie/ ktoż miedzy nimi opowiedał rzecży thákowe/ Pan vmiłował go BibRadz Is 48/14; HistRzym 10v, 22v, 50.
3. Nieokreślony jako podmiot w zdaniu (3): Ktoż choruie/ á ia nie choruię? ktoż ſię zgarſza/ á mnie to nie pali? [Quis infirmatur, et ego non infirmor? quis scandalizatur, et ego non uror?] Ieſli ſię potrzebá przechwaláć: z krewkośći moich przechwaláć ſię będę. WujNT 2.Cor 11/29.

Połączenie: »ktoż inszy« (1): mowi [ks. kanonik]: żeby w tym naśieniu niewieśćim/ to ieſt/ w przyiętym cżłowiecżeńſtwie/ ktoż inſzy miał do końcá zetrzeć głowę wężową á nie ono ſámo naśienie CzechEp 293.

4. W funkcji zaimka rzeczownego „coz” wprowadza pytanie niezależne retoryczne (4): Zátymże rzekł Iezus/ Ku komuż [Cui PolAnt, Vulg; Czemoż WujNT] podobno ieſt Kroleſtwo Boże/ á ku ktorey ie rzeczy przypodobnię? BibRadz Luc 13/18; Y záſię rzekł: Komuż [Cui Vulg, PolAnt; Ku czemóż BibRadz] przypodobnię kroleſtwo Boże? Podobne ieſt kwáſowi WujNT Luc 13/20; Ktoż tedy nas odłączy [Quis ergo nos separabit] od miłośći Chriſtuſowey? vtrapienie? czyli vćiſk? czyli głod? czyli nágość? czyli niebeſpieczeńſtwo? czyli prześládowánie? czyli miecz? WujNT Rom 8/35, Mar 4/30.

Cf KTOLI, KTOŻKOLE, KTOŻKOLI, KTOŻKOLWIEK, KTOŻKOLWIEK BĄDŹ

KK