[zaloguj się]
[pdf]

KUGLARZ (44) sb m

kuglarz (40), kuklarz (4); kuglarz Mymer1, BartBydg (4), RejRozm, RejWiz (4), RejFig, RejZwierc (9), Calag, Calep (9), WujNT (2), KlonWor; kuglarz : kuklarz Mącz (7 : 4)

a pochylone

Fleksja
sg pl
N kuglårz kuglårze
G kuglårz(o)w
A kuglårza kuglårze
I kuglårz(e)m
V kuglårzu

sg N kuglårz (25). ◊ A kuglårza (2). ◊ I kuglårz(e)m (3). ◊ V kuglårzu (1). ◊ pl N kuglårze (10). ◊ G kuglårz(o)w (2). ◊ A kuglårze (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII(XVIII) ‒ XVIII w.

1. Ten, trudni się aktorstwem: komediant, mim, linoskoczek itp.; także wykonujący wszelkie sztuki magiczne (często aktor i sztukmistrz to jedna i ta sama osoba); ioculator Mymer1, BartBydg; histrio Calag, Cn; ludius Calep, Cn; ventilator Mącz, Cn; hister Calep; scenicus ioculator Cn (32): Ioculator. Spylman. Kuglarz. Mymer1 35; Gesticulator, cuglyarz BartBydg 64b, 77, 91, 122b; Więc mu wiodą muzyki/ Więc wiodą kuglarze RejWiz 40v; Cybesteres, Kuklarze/ którzi ſie ná powietrzu záwieſzáyą á skoki czinią. Mącz 76a; Pantominus, Blazen/ kuglarz który wſziſtkich obyczáye/ vmie náśládowáć y vkázáć. Mącz 276b; Pilarius, Kuglarz który piłkámi á kubkámi kugluye. Mącz 299c; ventilatores etiam dicuntur, Błaznowie/ kuklarze. Mącz 483d, 51d, 140d, 144d, 295a, 319a; Do Antygoná krolá przyſzedł iákiś miſterny kuglarz/ y wypráwował tám przed nim ony ſztuki ſwoie. RejZwierc 98v, 98v [4 r.], Aaa3; Comedien ſpieler. Perſoná w Komedyiey/ et Kuglarz. Histrio, Mimus. Calag 109a; Funambulus ‒ Kuglarz biegaiący po powroziech. Calep 442a, 485a, 616a, 662b, 840a, 953a, 1067a.

W połączeniu szeregowym (1): zá czáſu Auguſtá Ceſárzá/ ták Máthemátykowie/ Aſtrologowie/ práktykarze/ iáko y kuglarze/ poſpołu z Rzymu byli wywołáni. WujNT 479.

Szereg: »kuglarz i (abo) czarnoksiężnik (a. czarownik)« (2): Praestigiae, Zmamienie/ omamienie álbo vczarowánie wzroku/ yáko kuglarze y czarnoxiężnici czinią. Mącz 319a; WujNT 449 marg.
2. Szalbierz, matacz, krętacz (8): Gdyż go piſmo wyznawa wſzędy łotrem łgarzem/ Nadobneyby roſkoſzy vżył s tym kuglarzem. Byłby práwie Rotmiſtrzem v łotrowſkiey roty RejWiz 114v, 6v; iuż kto chce ten go łupić może/ iuż mu złodziey do okná zágląda/ iuż kuglarz około niego chodzi áby ná nim co wyłudził á nie wroćił. RejZwierc 64; Psephopaectae ‒ Kugliarzę, ſzalbierzę. Calep 870b, 47a; KlonWor 73.

W połączeniu szeregowym (1): vyrzyſz thám śiłá kuglarzow/ śiłá mátácżow/ śiłá wyłudácżow RejZwierc 24.

Obelż. O zakonnikach katolickich (1): (marg) Mniſzy (‒) Są też iácyś kuglarze s powrozy s kukłami/ Co my ie ſobie práwie tám zá błazny mamy. RejWiz 161.

3. Kpiarz, żartowniś (2): Zmowili ſie czi kuglarze Czo to czitaią herbarze A mowily na to piſſnie Yze to naliezli wpiſmie Yze ſie liew kura boi Gdi go huirzi dziwi ſtroi RejRozm 400; RejFig Bb8.
4. Włóczęga; circulator Mącz (2): Circulator, Lázęká/ Tułácz/ Kuglarz. Mącz 54c; RejZwierc 17v.

Synonimy: 1. łaszek, łaszkarz, mietelnik, wiła; 2. matacz, szalbierz; 3. figlarz; 4. łazęka, tułacz.

IM