[zaloguj się]
[pdf]

LISTWA (15) sb f

Fleksja
sg pl du
N listwa listwy listwie
G listew
A listwy
I listwą listwami
L listwie listwach

sg N listwa (2). ◊ I listwą (2). ◊ L listwie (2). ◊ pl N listwy (2). ◊ G listew (1). ◊ A listwy (1). ◊ I listwami (4); -ami (3), -(a)mi (1). ◊ L listwach (1). ◊ [du N (cum nm) listwie InwMieszcz 1573 nr 182.]

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XIX w.

1. Podłużna wąskα deska, służąca przeważnie do łączenia lub okalania płaszczyzn albo przybijana do ściany dla ozdoby lub jako element wieszaka; subscus Mącz; corona, firmamenta a. ornamenta ligneola marginibus imaginum addita (pl), forma, iugumentum, pluteus, regula Cn (9): RejWiz 11v; Leop Ex 25/24, 25; Po kráioch tego ſtołá niechay będzye liſtwá w koło s korunkami złotemi/ ná cżterzy pálce ſzeroka/ coby iey połowicá wyzſzey byłá nád ſtołem/ áby ty rzecży ktore kładą ná ſtoł nie ſpadáły BielKron 33; Zbudował trzy dwory/ ſobie ieden bárzo iáſny y ſpaniły/ drugi dwor żenie krolowey Fáráonowey corze nie mnieyſzym koſztem/ ktore były liſtwámi Cedrowemi otaflowáne BielKron 77v, 33; Subscus, Liſtwá któremi dyle/ tárćice ták ná dłuż yáko y przek ſpuſzczáyą y skrzinie okłádáyą. Mącz 426b, 301c; ReszPrz 110; [Na górze [...] 3 szafy, 3 łoża, 2 listwie nie przybite, 2 ławie InwMieszcz 1573 nr 182; Za 4 haki do poselskiej izby do listew dla wieszania rzeczy potrzebnych [...] fl. -/4/- Wawel 1575/445].
a. [Półka: dwoje książek na listwie, jedne in folio, a drugie in octavo, prawne, łacińskie InwMieszcz 1582 nr 236; stolik okrągły przez nóg, listwa wielga, ale nie wiemy czyja InwMieszcz 1586 nr 213.]
2. Podłużny wąski pasek tkaniny, służący do obszywania brzegów bielizny, szat lub innej tkaniny; fimbria, instita, limbus Cn (6): Tákież druga z bramecżką pięknie vſtrzępioną/ A s koſzulką liſtwámi nadobnie vpſtrzoną RejWiz 53v; Kobierczow zoltich Tureczkich z rozmaitemi liſtwamy 30 WyprKr 111v, 111; A powiedáli ná iednę pánią/ iż vźrzáłá obrus z liſtwámi ná ſtole vziemiániná/ y powiedziáłá oney ziemiánce/ iż iuż niewiemy co mamy przed wámi wymyſláć/ iuż muſzę dáć perłowe liſthwy do obruſá vcżynić. RejZwierc 59v, 59.

Synonimy: 2. bram, krajka, obłoga, obramowanie, podołek, podwiązka.

Cf LISTWICA, [LISTWOWANIE]

KN, ZZa