[zaloguj się]
[pdf]

ŁUPIENIE (10) sb n

Teksty nie oznaczają é (Cn oba e pochylone).

Fleksja
sg
N łupieni(e)
G łupieniå
A łupieni(e)
I łupienim

sg N łupieni(e) (1). ◊ G łupieniå (4). ◊ A łupieni(e) (4). ◊ I łupienim (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w. (z Cn).

1. Zdzieranie skóry ze zwierzęcia; excoriatio Cn (1): Też ſwieżego łupienia kozia ſkora: na ranę vkąſzoną od węża: przyłozona/ wyciąga iad. FalZioł V 88v.
2. lek. Łuszczenie się naskórka (5): LVſka w vrinie: [...] Poſpolicie w febrze znamionuie wſzythkiego ciała trawienie/ á krom febri: mechierzowo łupienie z ſwierzbieniem: znamionuie. FalZioł V 11.

łupienie czego (4): A zaſię krom febry odchodzącze [otręby]/ łupienie ſwierzbiowe mechierza znamionuią/ takieſz Petaloides bywaią. FalZioł V 11. Cf »łupienie głowy«.

Wyrażenie: »łupienie głowy« (3): Też cżoſnek ſtłucżony/ [...] na otręby albo na łupienie głowi pomaga. FalZioł I 5d, +6b; Porrigo, Lupienie głowy/ ſtrupy álbo ſuchy ſwierzb miedzy włoſy ná głowie Mącz 313a.

[»łupienie nog«: Lupienie nog/ ſzukay nożne bolenie SienHerb A4v, B2#.]

3. Bezprawne zabieranie, sprawiające komu stratę materialną (4):
a. Pobieranie nadmiernych lub niesłusznych opłat, wyzyskiwanie (2):

łupienie czyje = kto łupi (1): [Przeczytawszy ten Porządek Prawa każdy nauczy się jak dojć swego może] bęs [!] wielkiego á częſtego niezbożnych Prokuratorow tuczenia y łupienia. GroicPorz A4.

łupienie kogo (1): Są miedzy Stároſtámi nád Miáſty/ [...] ktorzi zewſząd ſzukáią drogi ábo przycżyny do łupienia ludźi [captent occasiones populi deglubenti] ModrzBaz 32.

b. Ograbianie, rabowanie; catillatio, depraedatio, latrocinatio, praedatio, spoliatio oppidorum Cn [czego] (2):
Wyrażenie: »łupienie łupu« (1): Wyćiągnę ná ziemię nie obronną/ poydę ná ſpokoyne mieſzkáiące bezpiecżnie/ ktorzy wſzytcy mieſzkáią bez muru/ á zatwor y wrot nie máią. Dla łupienia łupu [ad spoliandum spolium]/ y dla vrwánia vrywku BudBib Ez 38/11.
Szereg: »łupienie i pustoszenie« (1): Wzruſzenie też Woienne będzie z łupienim j s puſtoſzenim wśi y miaſt LeovPrzep E2.

Synonimy: 1. darcie; 3. drapiestwo, grabienie, grabież, plundrowanie.

Cf ŁUPIĆ, ŁUPIESTWO, ŁUPIEŻ

TK