[zaloguj się]
[pdf]

MIANOWANIE (52) sb n

Oba a jasne (w tym w pierwszym 1 r. błędne znakowanie), e pochylone.

Fleksja
sg pl
N mianowanié
G mianowaniå
D mianowaniu
A mianowanié mianowaniå
I mianowaniém
L mianowaniu

sg N mianowanié (13); -é (6), -(e) (7). ◊ G mianowaniå (14); -å (11), -(a) (3). ◊ D mianowaniu (1). ◊ A mianowanié (14); -é (2), -(e) (12). ◊ I mianowaniém (5); -ém (3), -em (1) SarnStat (3 : 1), -(e)m (1). ◊ L mianowaniu (4). ◊ pl A mianowaniå (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) i XVIII w.

1. Imię, nazwa; nominatio Miech, Cn; vocabulum Calep (3): doſthali [Lechy, które Polaki zową] rozmaitego mianowania według roznolci [!] mieſtca w ktorym mieſzkali. MiechGlab 44; Druga [plaga z trzech, którymi mężczyźni w Atenach żeński naród karali]/ áby żadny nie brał mácierzyńſkiego miánowánia. BielKron 27; Calep 1141a.
2. Obrzęd nadania imienia dziecku według przyjętych obyczajów i związana z tym aktem uroczystość [w tym: czyje (5): G sb (4), pron poss (1)] (7): BielKron 343; SkarŻyw 534; RAcż [...] rządźić tego roku/ ktory w to wielebne święto Obrzezánia/ y miánowánia twego zácżynamy/ Pánie Boże LatHar 344, 332.
Wyrażenia: »mianowanie dziecięcia (a. dzieciątka)« (2): Był Piaſt w Kruſzwicy [...]/ ktoremu ſie ſyn vrodził na ten cżás/ á thák [...] becżkę miodu vſyćił ná miánowánie onego dziećięćiá/ według pogáńſkiego obycżáiu. BielKron 342v; RejPos 297.

»imienia mianowanie« (1): Potym według zakonu przyiął obrzezánie/ Imieniá przedźiwnego odnioſł miánowánie. LatHar 518.

3. mat. Oznaczenie, jednostka miary jakiejś określonej wielkości (13): Ieſtli pirwſzy y trzeci termin: maią rozne mianowanie/ tedy ie obroć na iedno mianowanie. KłosAlg E3v; Ieſtli wtori termin ma monetę albo wagę/ albo miarę roznego mianowania/ thedi takie rozne mianowanie mnoż przez oſtatni termin KłosAlg E4, E3v [2 r.], E4 [4 r.], E4v, F3.

mianowanie czego (1): Rozne mianowanie monet. KłosAlg E4v.

4. Naz(y)wanie po imieniu, wymienienie z nazwy i imienia; nomenclatio Mącz, Calep, Cn; nomenclatura Mącz, Cn; compellatio alicuius nomine proprio, impositio nominis, nominatio, nuncupatio, pronuntiatio nominis Cn (12): Nomenclatura, Nomenclatio, Miánowánie/ Mienienie/ Wyliczenie ymión yednego po drugim. Mącz 249c; Calep 702b.
Wyrażenia: »mianowanie imion [czyich]« (1): O iáwnem miánowániu imion [De nominibus eorum publice proponendis] tych ktorzi śię vrzędow domagáią. ModrzBaz 39.

»jawne mianowanie« (1): ModrzBaz 39 cf »mianowanie imion «.

»mianowania niegodny (a. godny nie jest)« = nefarius Calep; infandus, innominabilis, nefandus Cn [szyk 1 : 1] (2): (iáko tu w Litwie nieiáki ſprośnik ktory y mianowánia tu/ dla ſmrodliwey ſławy ſwey/ godny nie ieſt/ kſiąſzki wydał) SkarŻyw A4; Calep [693]b.

a. praw. Wyjawienie, podanie nazwiska osoby związanej ze sprawą; nominatio JanStat (7):

mianowanie kogo (3): UstPraw C4v; tákowy ieſli będźie pozwan do ſądu zamkowégo/ nieináczéy ma bydź pokonan/ iedno miánowániém ośmnaśćie świátków/ z których máią bydź obráni ſześć ſzłáchćicy dobréy ſławy SarnStat 506 [idem] 932.

α. W procesie karnym: wskazanie na współwinnego w celu uwolnienia się od odpowiedzialności (4): PRzydawa ſie to/ iż gdy niektórzy o nieiákié złé vczynki/ álbo wyſtępki przed nas do przeſłyſzenia náſzégo bywáią wyzwáni/ tedy álleguią Pány álbo ſwe przełożoné: iż zá władzą y roſkazániém ſwych Pánów [...] tákowych złych rzeczy y wyſtępków dopuśćili ſie: y było to niektórych czáſów przećiwko rozumowi chowano: iż tákowi złoczyncy przez tákowé miánowánié [per eandem nominationem JanStat 630] od kaźni bywáli wyſwobodzeni SarnStat 580, 580 [3 r.].
5. Mówienie o czymś, wypowiedź na jakiś temat; allegatio JanStat (8): Sumnienie ſię ſmieie ſtego myanowania [z przemowy plebana do kupca]. RejKup i8v.

mianowanie kogo [= o kim] (1): Bo iáko káżdą z oſobná perſonę/ Bogiem y Pánem z obiáwioney Chrześćiánom prawdy wyznáwać muśimy/ ták od trzech Bogow/ álbo Pánow miánowánia/ powſzechną wiárą bywamy odwiedźieni. LatHar 372.

mianowanie czyje [w tym: G sb (2), pron poss (1)] (3): SarnStat 769 [2 r.]; Bez miánowánia mego wiem pewnie wieſz dobrze/ Iák Bog zá nietrzymánie wiáry karał ſzcżodrze. CzahTr Gv.

Szereg: »zeznanie i mianowanie« (1): áby pierwſzy Rok przez proſtą chorobę był odłożón: wtóry przez prawdźiwą chorobę będźie mógł bydź odłożón/ okróm zeznánia y miánowánia [absque confessione et allegatione JanStat 480] Kápellaná SarnStat 769.
a. To, co zostało powiedziane (3): á ieſliby nie ſtánął [na pierwszym roku pozwu jako zawitym] odrzućiwſzy wſzytki zwłóki ná rzeczy główné/ álbo téż ná przypadkowé/ choć prawdźiwéy niemocy/ odłożenia ná więtſzą rzecz/ ná rzeczy ſobie wedle práwa pomocne/ [...] y ná wſzyſtkié inné z któréykolwiek przyczyny zwłóki y miánowánia wſzyſtki [...] krzywdę przez śię [...] w przerzeczonych dobrách vczynioną ná proſté powodowé twiérdzenié ma nágrodźić SarnStat 1254.
Wyrażenia przyimkowe: »wedle mianowania« (1): A chcemy: áby wſzyſtkié dárowánia/ [...] zapiſy/ [...] któré my Miſtrz/ Komendorowie/ y Zakon/ rzeczonému Pánu Naiáſnieyſzému Káźimiérzowi Królowi wedle miánowia [!] [prout supra JanStat 882] będźiemy powinni zdáć/ którymkolwiek ſpoſobem vczynioné niech będą nikczemné SarnStat 1102.

»z mianowania« (1): Ktoby tedy wſzytko opuſćiwſzy á náſládował by lepſzych rzecży/ then nie ſlugą Bożym ále przyacielem iego będzie názwan. Z miánowánia ſpokoynie żywiemy [De nominibus igitur et continenter vivimus]/ dla cżego mowiſz abyſmy byli bogowie HistAl K4v.

6. Naznaczenie, wybór (6):

mianowanie kogo, czego (3): Testamentum –Teſtament, dziedziczou mianowanię. Calep 1060a; IZ niekiedy Rok Pozwów [...] nie był pewnym miánowániém dniá oznáczón [aut certa diei specificatione non limitatus JanStat 547]/ [...] ſkąd przydawáło ſie/ iż vbodzy niektórzy nie czekáiąc Roku/ dla niedoſtátku wydatków z Séymu odieżdżáli SarnStat 145 [idem] 932.

a. Powołanie kogoś na jakieś stanowisko lub godność; nominatio Mącz, Cn; nuncupatio Cn (3):

mianowanie kogo [= na kogo] (2): Miánowánie biſkupow. SkarKaz 610a marg, 610a.

mianowanie czyje [= przez kogo] (1): Mącz 249c cf Zwrot.

Zwrot: »mianowaniem obrać« (1): Nominatione sua cooptare aliquem, Miánowániem ſwym obráć á żędáć kogo ná ſwe mieyſce. Mącz 249c.
*** Bez wystarczającego kontekstu (3): Nominatio, Miánowánie/ Zdánie ymienia/ Nárzeczenie. Mącz 249c, 287d; Calep 702b.

Synonimy: 1. imię; 2. krzciny; 6.a. naznaczenie, nominacyja, nominowanie.

Cf 1. MIANO, MIANOWAĆ, [MIANOWISKO]

ZCh